Joseph Needham - İngiltərənin biokimyaçısı, elm tarixiçi və sinoloqudur. O, xüsusilə Science and Civilisation in China (Çində Elm və Mədəniyyət) adlı möhtəşəm seriyası ilə tanınır, bu əsər Çin elminin tarixinə və dünya üzərindəki təsirinə dair geniş araşdırmalar aparmışdır. Needham’ın işi, Çin sivilizasiyasının qlobal elmi irsə verdiyi töhfələri vurğulamağa kömək etmiş və Şərq ilə Qərb arasındakı uçurumu azaltmışdır. Erkən həyat və təhsil Joseph Needham 9 dekabr 1900-cü ildə Londonda, İngiltərədə anadan olmuşdur. O, Westminster məktəbini bitirdikdən sonra Kembric Universitetində təhsil almış və burada təbii elmlər üzrə dərəcə qazanmışdır. Needham ilk başda biokimya sahəsinə maraq göstərmiş və elmi tədqiqatla məşğul olmağa başlamışdır. O, biokimya üzrə doktorluq dərəcəsini almış və məşhur biokimyacı Frederick Gowland Hopkinsin rəhbərliyi altında təhsil almışdır. 1941-ci ildə biokimya sahəsindəki töhfələrinə görə, Kral Cəmiyyətinin üzvü seçilmişdir. Karyera və nailiyyətlər Needham’ın erkən karyerası biokimya üzərində olmuş və hüceyrə bölgüsü ilə bağlı biokimyəvi proseslərin başa düşülməsinə əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Lakin, onun həyatı böyük bir dönüş etdi, çünki o, Çin elmi və texnologiyasının tarixi ilə maraqlanmağa başladı. 1930-cu illərdə Needham Çinə səyahət etmiş və burada Çin mədəniyyəti, dili və tarixi üzərində tədqiqatlar aparmağa başlamışdır. O, Çin elminin tarixinə böyük maraq göstərmiş və bu maraq onu Science and Civilisation in China adlı möhtəşəm işini yazmağa sövq etmişdir. Bu seriya bir neçə cilddən ibarətdir və Çin alimlərinin və mühəndislərinin elmdə və texnologiyada nailiyyətlərini, o cümlədən astronomiya, tibb və mühəndislik sahələrindəki töhfələrini araşdırır. Needham’ın işi inqilabi idi, çünki o, elmin tarixində Avropa mərkəzli baxışları meydan oxudu. O, Çin sivilizasiyasının Qərb elmindən çox əvvəl elmi və texnoloji sahələrdə əhəmiyyətli inkişaflar etdiyini sübut etmişdir. Onun işləri, bu inkişafların niyə Qərbdəki sənaye və texnoloji inqilablarla eyni nəticələrə gətirmədiyini də araşdırmışdır. Çin elmi üzərindəki işindən əlavə, Needham beynəlxalq elmi əməkdaşlığı müdafiə etmiş və Çin ilə Qərb arasında elmi mübadilənin təşviqində fəal olmuşdur. O, Kembric Universitetində bir neçə akademik vəzifə tutmuş və 1965-ci ildə İngiltərə Krallığının Britaniya İmperiyası Ordeninin (KBE) yüksək dərəcəsi ilə təltif edilmişdir. İrsi Joseph Needham’ın Çin elminin tarixinə dair apardığı tədqiqatlar, dünyanın Çin sivilizasiyasının qlobal elmi biliyə verdiyi töhfələri necə gördüyünü inqilabi şəkildə dəyişdirmişdir. Onun işi, elmin və texnologiyanın tarixini daha inklüziv və qlobal şəkildə başa düşmək üçün mühüm addım olmuşdur. Science and Civilisation in China seriyası elmin tarixi sahəsində mühüm bir nailiyyət olaraq qalır və hələ də alimləri və tarixçiləri ilhamlandırır. Needham’ın Çin elminə olan ehtirası və mədəniyyətləri birləşdirmə bacarığı, həm elmlər, həm də tarix sahələrində qalıcı bir təsir qoymuşdur. O, 20-ci əsrin ən önəmli elm tarixçilərindən biri olaraq xatırlanır və onun işi bu gün də elm tarixinin öyrənilməsinə yön verir.
https://www.britannica.com/biography/Joseph-Needham
https://www.jnfschk.org/dr-joseph-needham
https://www.riseofthewest.net/thinkers/needham02.htm
https://www.cpr.cuhk.edu.hk/wp-content/uploads/newscentre/pressrelease/JNMS_attachment_e.pdf
https://fukuoka-prize.org/en/laureates/detail/37103f98-21d3-4373-add1-cfc7ae8fdaa6
https://rsaa.org.uk/blog/the-invention-of-everything-joseph-needham-and-the-rediscovery-of-chinese-science/
https://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Needham
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
