Sir John Soane (1753–1837) - İngilis memarı, memarlıq tarixinin ən mühüm fiqurlarından biridir və xüsusilə klassik memarlıq üslubunun yenidən tətbiqinə verdiyi töhfələrlə tanınır. Soane, həmçinin memarlıq təhsili və müasir memarlıq anlayışlarının inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Onun əsərləri, həm də xarakterik yeniliklər və təcrübələr ilə zəngindir. Həyatı və təhsili John Soane 1753-cü ildə İngiltərənin Goring şəhərində anadan olub. Təhsilini Londonun "Royal Academy of Arts"da almış, həmçinin Avropada, xüsusilə İtalya və Fransa kimi ölkələrdə təhsil və iş təcrübəsi keçmişdir. Onun Avropa səfərləri, klassik memarlıq üslublarına olan dərin marağını artırmış və onun gələcək əsərlərində bu təsiri görmək mümkün olmuşdur. Soane, 1788-ci ildə Britaniya Krallığının memarları arasında tanınmağa başlamışdır və özünün ən məşhur işləri ilə həm dövrü, həm də gələcək nəsillər üzərində böyük təsir buraxmışdır. Əsas layihələri Soane, bir çox mühüm ictimai bina və şəxsi evin dizaynında iştirak edib. Ən tanınmış əsərləri arasında: Bank of England (1793–1828) – Soane'nin ən əhəmiyyətli layihələrindən biri, Bank of England-ın əsas binalarının inşasıdır. Bu layihə onun memarlıq təcrübəsinin zirvəsidir və Soane'in işlərinin çoxunu təşkil edir. Sir John Soanes Museum (London, 1833) – Soane, şəxsi kolleksiyasını sərgiləmək üçün evini muzeyə çevirmişdir. Bu bina, onun memarlıqla bağlı eksperimental yanaşmalarının ən yaxşı nümunəsidir və bugünkü günə qədər fəaliyyət göstərən bir muzeydir. Muzeyin daxili, işıq, məkan və vizual maraqlar arasında unikal bir əlaqə qurur. The Dulwich Picture Gallery (1811–1814) – Bu, Soane'in ən mühüm ictimai layihələrindən biridir və İngiltərədəki ilk ictimai şəkil qalereyasıdır. Müasir müzey dizaynının inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Memarlıq üslubu və yanaşmaları Soane, klassik memarlığı özünəməxsus bir şəkildə yenidən işləyərək müasir memarlıq üslubuna uyğunlaşdırmışdır. O, xüsusilə Roma və Yunan memarlığından ilham alaraq, sərt və təkrarlanan formaları yumşaltmağa və daha orijinal həllər yaratmağa çalışmışdır. Soane, həmçinin işıq və məkanın daha azad və funksional şəkildə istifadəsini təşviq etmiş, binalarında açıq məkan və işıqla əlaqəni gücləndirərək yeni bir estetik dil yaradıb. Hətta bəzən memarlıqda rəng və atmosferi ifadə etmək üçün qeyri-adi materiallardan istifadə edirdi. İrsi və mirası John Soane, dövrünün ən önəmli memarlarından biri olaraq, həm memarlıq təhsili, həm də praktiki işlərdə əvəzolunmaz bir şəxsiyyət olmuşdur. Onun memarlıq işləri və nəzəriyyələri, XIX əsrin sonlarından başlayaraq müasir memarlığa təsir etməyə davam etmişdir. Soane'in özünün memarlıq muzeyi, onun memarlıq yanaşmalarını, kolleksiyasını və işlərini gələcək nəsillərə çatdıran ən vacib miraslarından biridir. Onun binaları hələ də müasir memarlıq sahəsində araşdırılır və təhlil edilir. Soane'nin memarlıq dünyasına verdiyi töhfələr, estetik, struktural və funksional prinsipləri ilə bugünkü memarlığın formalaşmasında mühüm rol oynamışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/John_Soane
https://www.soane.org/
https://www.britannica.com/biography/John-Soane
https://www.britannica.com/biography/John-Soane
https://carusostjohn.com/projects/sir-john-soanes-museum/
https://www.bbc.com/audio/play/m0027jwv
https://www.tripadvisor.com.tr/Attraction_Review-g186338-d187559-Reviews-Sir_John_Soane_s_Museum-London_England.html
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
