John Dee (13 iyul 1527 – 1608 və ya 1609) — İngilis riyaziyyatçı, astronom, astroloq, okkultist, filosof və coğrafiyaşünas. O, elm və sehr arasında sərhədləri aşaraq, həm elmi tədqiqatlar, həm də mistik təcrübələrlə məşğul olmuşdur. Dee, həmçinin İngiltərənin dəniz ekspedisiyalarında və coğrafi kəşflərdə məsləhətçi kimi fəal iştirak etmişdir. Həyatı John Dee 1527-ci il iyulun 13-də İngiltərənin London şəhərində anadan olmuşdur. O, ilk təhsilini Çelmsfordda almış, daha sonra Kembric Universitetində təhsilini davam etdirmişdir. Dee, Kembricdə riyaziyyat və astronomiya üzrə təhsil almış və tezliklə bu sahələrdə məşhurlaşmışdır. Elmi fəaliyyəti John Dee riyaziyyat və astronomiya sahələrində əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. O, Avropada riyaziyyatın tədrisi və tətbiqi üçün yeni üsullar təqdim etmişdir. Dee, həmçinin Euklidin əsərlərini ingilis dilinə tərcümə etmiş və bu əsərlərin geniş yayılmasına kömək etmişdir. Dee, astronomiya sahəsində də fəal iştirak etmiş və Kopernikin heliosentrik nəzəriyyəsinin tərəfdarı olmuşdur. O, həmçinin astroloji hesablamalar və göy cismlərinin hərəkətləri ilə bağlı tədqiqatlar aparmışdır. Okkultizm və mistisizm John Dee okkultizm və mistisizm sahələrində də fəal iştirak etmişdir. O, Enoxian sehrləri kimi tanınan mistik təcrübələrlə məşğul olmuş və bu təcrübələri zamanı Edward Kelley ilə əməkdaşlıq etmişdir. Dee, həmçinin Kristal görmə texnikası ilə məlumatlar toplamağa çalışmışdır. Dee, okkultizm sahəsindəki fəaliyyətləri ilə bərabər, elmi tədqiqatlarını da davam etdirmişdir. O, elm və sehr arasında sərhədləri aşaraq, hər iki sahədə də əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Coğrafi kəşflər John Dee İngiltərənin dəniz ekspedisiyalarında və coğrafi kəşflərdə məsləhətçi kimi fəal iştirak etmişdir. O, Martin Frobisherin Şimal-Qərb keçidini tapmaq üçün təşkil etdiyi ekspedisiyalarda məsləhətçi kimi çalışmışdır. Dee, həmçinin İngiltərənin Şimali Amerikada koloniyalar qurması üçün coğrafi məlumatlar toplamışdır. Əsərləri John Dee öz tədqiqatlarının nəticələrini bir sıra əsərlərdə toplamışdır. Onun ən məşhur əsərlərindən biri "Monas Hieroglyphica" (Hieroqlif Monad) adlı kitabdır. Bu əsərdə o, mistik və riyazi simvolların təhlilini təqdim etmişdir. Dee, həmçinin "The Mathematical Preface to Euclid's Elements" (Euklid Elementlərinin Riyazi Ön Sözü) kimi əsərlər də yazmışdır. Bu əsərlər riyaziyyat və astronomiya sahələrində əvəzolunmaz mənbə olmuşdur. İrsi John Dee 1608 və ya 1609-cu ildə vəfat etmişdir. Onun tədqiqatları və əsərləri elm, okkultizm və coğrafi kəşflər sahələrində böyük əhəmiyyət daşıyır. Dee, həmçinin İngiltərənin elmi və mədəni irsinin ayrılmaz bir hissəsi kimi qəbul edilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/John_Dee
https://www.rmg.co.uk/stories/topics/john-dee
https://tr.wikipedia.org/wiki/John_Dee
https://www.britannica.com/biography/John-Dee
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Dee/
https://www.reddit.com/r/Sandman/comments/153o1fc/is_the_character_john_dee_a_reference_to_any_real/
https://library.chethams.com/collections/101-treasures-of-chethams/john-dee/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
