Jerome "Jay" Apt amerikalı fizik, astronavt və elm tədqiqatçısıdır. O, NASA-nın dörd kosmik missiyasında iştirak etmiş və kosmosda apardığı elmi tədqiqatlarla tanınmışdır. Astronavt kimi keçirdiyi illər ərzində Yer atmosferi, iqlim dəyişiklikləri və texnoloji inkişaflarla bağlı mühüm araşdırmalar aparmışdır. Erkən həyatı və təhsili Jerome Apt 28 aprel 1949-cu ildə Massaçusets ştatının Springfield şəhərində anadan olmuşdur. Elmə və kosmosa olan marağı onu fizika sahəsində təhsil almağa sövq etmişdir. O, 1971-ci ildə Harvard Universitetindən fizika üzrə bakalavr dərəcəsi almış, daha sonra 1976-cı ildə Massachusetts Texnologiya İnstitutunda (MIT) fizika üzrə doktorluq dərəcəsini tamamlamışdır. Elmi və tədqiqat karyerası NASA-ya qoşulmazdan əvvəl Apt, Harvard Smithsonian Astrofizika Rəsədxanası və MIT kimi elmi institutlarda tədqiqatlar aparmışdır. Onun əsas elmi maraq dairəsi Günəş sistemi, kosmik şüalar və Yer atmosferi olmuşdur. 1976-cı ildən etibarən o, Los Alamos Milli Laboratoriyasında və NASA-nın Jet Propulsion Laboratory (JPL) mərkəzində mühüm araşdırmalar aparmışdır. O, burada Voyager missiyalarında iştirak edərək, Günəş sisteminin xarici planetləri haqqında məlumat toplayan peyklərin inkişafına töhfə vermişdir. NASA karyerası və kosmik missiyaları Jerome Apt 1985-ci ildə NASA astronavtları sırasına qəbul edilmiş və dörd dəfə kosmosa uçmuşdur: STS-37 (Atlantis, 1991) Bu missiya çərçivəsində Compton Gamma-Ray Observatory (CGRO) adlı elmi teleskop kosmosa buraxılmışdır. Apt, CGRO-nun yerləşdirilməsi və sınaqdan keçirilməsində əsas rollardan birini oynamışdır. STS-47 (Endeavour, 1992) ABŞ və Yaponiya arasında əməkdaşlıq çərçivəsində həyata keçirilən bu missiyada Spacelab-J elmi laboratoriyası kosmosda istifadə edilmişdir. Missiya zamanı biologiya, materialşünaslıq və fizika sahələrində bir sıra eksperimentlər aparılmışdır. STS-59 (Endeavour, 1994) Bu missiya çərçivəsində Space Radar Laboratory (SRL-1) adlı cihazdan istifadə edilərək Yer səthinin detallı radar təsvirləri çəkilmişdir. Apt və komandası iqlim dəyişiklikləri və ekoloji tədqiqatlarla bağlı məlumatlar toplamışdır. STS-79 (Atlantis, 1996) Mir kosmik stansiyası ilə əlaqəli bu missiya çərçivəsində NASA və Rusiya arasında elmi əməkdaşlıq həyata keçirilmişdir. Apt missiya zamanı kosmik gəmi ilə Mir stansiyasına birləşmə manevrində iştirak etmişdir. Kosmos tədqiqatlarına töhfələri Apt, NASA-da olduğu müddətdə, Yer atmosferi, iqlim dəyişiklikləri və kosmik şüalarla bağlı mühüm araşdırmalar aparmışdır. O, kosmosdan Yerin yüksək dəqiqlikli radar təsvirlərinin çəkilməsində mühüm rol oynamış və bu görüntülərdən iqlim modellərinin təkmilləşdirilməsi üçün istifadə olunmuşdur. Kosmosdan qayıdış və sonrakı karyerası 1997-ci ildə NASA-dan ayrıldıqdan sonra Jerome Apt Carnegie Mellon Universitetində professor kimi fəaliyyət göstərmişdir. O, burada mühəndislik, aerokosmik tədqiqatlar və texnologiya siyasəti sahələrində dərslər vermişdir. Bundan əlavə, o, "Orbit: NASA Astronauts Photograph the Earth" adlı kitabın həmmüəllifi olmuşdur. Bu kitab Yer kürəsinin kosmosdan çəkilmiş təsvirləri əsasında yazılmış və ekoloji problemlərin təsvirinə həsr olunmuşdur. Şəxsi həyatı və maraqları Jerome Apt elmi tədqiqatlardan əlavə aviasiya, fotoqrafiya və təhsil sahəsində də aktiv fəaliyyət göstərmişdir. O, tələbələr və gənc alimlər üçün seminarlar təşkil edərək aerokosmik tədqiqatları geniş kütləyə çatdırmaq üçün çalışmışdır. Mirası və təsiri Jerome Apt, NASA və elmi tədqiqat sahəsində dərin iz qoymuş alim və astronavtdır. Onun kosmik missiyaları və elmi araşdırmaları, həm Yerin ekosisteminə dair biliklərimizi artırmış, həm də kosmosun öyrənilməsinə yeni perspektivlər gətirmişdir. Jerome Apt həm elm, həm də kosmos tədqiqatlarına böyük töhfələr vermiş istedadlı alim və astronavtdır. Onun həyata keçirdiyi kosmik missiyalar və tədqiqatlar, gələcək kosmos araşdırmalarına mühüm zəmin yaratmışdır. O, aerokosmik elmlər sahəsində əhəmiyyətli iz buraxmış və gələcək nəsillər üçün ilham mənbəyi olmuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jerome_Apt
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjb5ujUg42MAxX4PxAIHVzOPEEQFnoECBUQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.nasa.gov%2Fwp-content%2Fuploads%2F2016%2F01%2Fapt_jerome.pdf&usg=AOvVaw2q293k4FL9a71ePSXb1Kil&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjb5ujUg42MAxX4PxAIHVzOPEEQFnoECBQQAQ&url=https%3A%2F%2Frauhjewisharchives.org%2Fentry%2Fdr-jerome-jay-apt%2F&usg=AOvVaw0idSCHNbAIn7GdMHqxenXU&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjb5ujUg42MAxX4PxAIHVzOPEEQFnoECBYQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.nber.org%2Fpeople%2Fjerome_apt&usg=AOvVaw2ngIY3M39YKj72qjSPjKBu&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjb5ujUg42MAxX4PxAIHVzOPEEQFnoECBsQAQ&url=https%3A%2F%2Fengineering.cmu.edu%2Fdirectory%2Fbios%2Fapt-jerome.html&usg=AOvVaw3xtRktxv6BHX71xquVCZgS&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjb5ujUg42MAxX4PxAIHVzOPEEQFnoECC8QAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.cmu.edu%2Fnews%2Fexperts%2Fjeromejay.apt&usg=AOvVaw1sYQGsIP2dSFwyMKTe985F&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjb5ujUg42MAxX4PxAIHVzOPEEQFnoECDcQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.supercluster.com%2Fastronauts%2Fjerome-apt-iii&usg=AOvVaw1UxVfGqcVkDDBFifws95DB&opi=89978449
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
