Jean Toomer (1894–1967) — Afroamerikalı yazıçı, şair və Harlem İntibahının mərkəzi fiqurlarından biri. Onun ən məşhur əsəri olan Cane (1923), şeir, nəsr və dramanı birləşdirən innovativ bir əsər olaraq Cənubi ABŞ-da kəndli Afroamerikalıların və şimaldakı şəhər həyatının təhlilini təqdim edir. Toomer irq, şəxsiyyət və mənəviyyat mövzularını araşdıraraq Amerika ədəbiyyatında əvəzolunmaz bir iz qoymuşdur. Həyatı və erkən dövrü Jean Toomer, 26 dekabr 1894-cü ildə Vaşinqton, D.C.-də anadan olub. Onun tam adı Nathan Pinchback Toomer idi, lakin sonradan "Jean" adını qəbul etdi. Toomerin qarışıq irqi kökləri var idi: onun babası Pinckney Benton Stewart Pinchback, ABŞ-da qanunverici orqanın üzvü olan ilk Afroamerikalılardan biri idi. Bu qarışıq mənşə onun yaradıcılığına və dünyagörüşünə böyük təsir göstərdi. Toomer ədəbiyyat və fəlsəfəyə erkən yaşlarında maraq göstərməyə başladı. O, bir müddət Viskonsin və Nyu Yorkda təhsil aldı, lakin universiteti bitirmədi. Bunun əvəzinə, o, özünü yazıçı kimi inkişaf etdirməyə qərar verdi. Yaradıcılığı Toomerin ən məşhur əsəri olan Cane, 1923-cü ildə nəşr olundu. Bu əsər şeir, hekayə və pyeslərin qarışığından ibarətdir və Cənubi ABŞ-da Afroamerikalıların həyatını, mədəniyyətini və mənəvi dəyərlərini təsvir edir. Cane həmçinin şəhərləşmə və modernləşmənin Afroamerikalı cəmiyyətinə təsirlərini araşdırır. Əsər öz dövrünə görə çox qabaqcıl və eksperimental idi və Harlem İntibahının ən əhəmiyyətli əsərlərindən biri hesab olunur. Fəlsəfi və mənəvi axtarışlar Cane-dən sonra Toomer ədəbiyyatdan uzaqlaşaraq fəlsəfə və mənəviyyatla daha çox maraqlandı. O, məşhur mənəvi müəllim Georgi Gurdjiefin təlimlərinə yaxınlaşdı və özünü irqi kateqoriyalardan uzaq tutmağa çalışdı. Toomer özünü "insan" kimi tanıdır və irqi etiketlərdən qaçırdı. Bu dövr onun yaradıcılığının azalmasına səbəb oldu, lakin o, öz fəlsəfi fikirlərini inkişaf etdirməyə davam etdi. İrsi Jean Toomerin Cane əsəri Afroamerikan ədəbiyyatının ən mühüm əsərlərindən biri olaraq qalır. Onun eksperimental üslubu və dərin məzmunu sonrakı nəsillərin yazıçılarına ilham mənbəyi olmuşdur. Toomerin həyatı və yaradıcılığı irq, identiklik və mədəniyyət mövzularında düşünməyə dəvət edir.
https://www.poetryfoundation.org/poets/jean-toomer
https://georgiawritershalloffame.org/honorees/jean-toomer
https://www.britannica.com/biography/Jean-Toomer
https://mypoeticside.com/poets/jean-toomer-poems
https://poets.org/poet/jean-toomer
https://npg.si.edu/es/blog/jean-toomer-fluidity-racial-identity
https://www.georgiaencyclopedia.org/articles/arts-culture/jean-toomer-1894-1967/
Tarix : 8 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
