James Hutchison Stirling (1820–1909) - Şotlandiyalı filosof, tənqidçi və yazıçıdır. Stirling, idealizm və Hegel fəlsəfəsi sahəsindəki işləri ilə tanınır və İngiltərədə Hegel'in təlimlərinin yayılmasında əhəmiyyətli bir rol oynamışdır. O, həmçinin psixologiya, dialektika və mövcudiyyət mövzularında dərindən düşünən və böyük təhlillər irəli sürən bir fiqur kimi tanınır. Həyatı və təhsili James Hutchison Stirling 1820-ci ildə Şotlandiyanın Glasgow şəhərində anadan olmuşdur. O, Edinburgh Universitetində təhsil almış və burada dini fəlsəfə və müqəddimə elm sahələrindəki dərslərlə maraqlanmışdır. Stirling’in fəlsəfi inkişafı, xüsusilə İdealizm və Hegel'in dialektikası ilə bağlı olan dərslərdən təsirlənmişdir. Stirling, Hegel fəlsəfəsinin İngiltərədəki əsas tərəfdarlarından biri oldu. O, 19-cu əsrin ortalarından etibarən fəlsəfi təhlillərini davam etdirərək Hegel düşüncəsinin şərhi və inkişafı ilə məşğul olmuşdur. Stirling'in fəlsəfəsi, İngiltərədə idealizmin daha geniş yayılmasına və qəbul edilməsinə səbəb olmuşdur. Əsərləri və fəlsəfi yanaşmaları "The Secret of Hegel" (1865) Stirling’in ən məşhur əsərlərindən biri, "The Secret of Hegel" (Hegel’in Sirri) adlı kitabıdır. Bu əsərində Stirling, Hegel'in fəlsəfi təlimlərini şərh etmiş və onları İngilis dilindəki auditoriya üçün anlaşılan şəkildə izah etmişdir. Stirling, Hegel’in dialektik metodu və tərəfdaşlıqların əlaqəsini dərinləşdirərək bu fəlsəfi yanaşmanı İngiltərədə yaymağa çalışmışdır. Kitabda Stirling, Hegel'in fəlsəfəsinin mürəkkəbliyini və səmərəliliyini izah edərkən, İngilis oxucularının bu təlimi anlaması üçün uyğun bir dil istifadə etmişdir. Bu əsər, Stirling'in Hegel’in fəlsəfəsini İngiltərədə tanıtmasında əhəmiyyətli bir təsir yaratmışdır. Idealizm və Hegelin ialektikası Stirling'in fəlsəfi işlərinin mərkəzində idealizm və Hegel’in dialektikası durur. O, Hegel'in fəlsəfəsini çox yüksək qiymətləndirmiş və onu özünün intellektual inkişafının əsas mənbəyi olaraq qəbul etmişdir. Stirling, Hegel’in ideya və materiyanın qarşılıqlı əlaqəsi ilə bağlı yanaşmalarını inkişaf etdirərək bu mövzuda daha çox nəzəri müzakirələr irəli sürmüşdür. "Philosophical Remains" (1898) Stirling’in sonrakı dövründə yazdığı "Philosophical Remains" adlı əsəri, onun sonrakı fəlsəfi düşüncələrinin və metodlarının toplandığı bir işdir. Burada Stirling, daha çox ontoloji məsələlər, şüur və mövcudiyyətin təbiəti üzərində dayanan təhlillər irəli sürmüşdür. O, burada həm də Hegel’in fəlsəfəsinin və idealizmin realizmlə qarşılaşmasına dair düşüncələrini sərgiləmişdir. Fəlsəfi yanaşması və təsiri James Hutchison Stirling’in fəlsəfi yanaşması, idealizm və dialektikayə böyük önəm vermişdir. O, Hegel fəlsəfəsinin tərəfdarı olaraq, materiya ilə ideya arasındakı qarşılıqlı əlaqəni izah etməyə çalışmışdır. Stirling’in fəlsəfi fikirləri, xüsusilə şüurun təbiəti, ideaların inkişafı və mövcudiyyətin əsas strukturları ilə bağlıdır. İdealizm və şüur Stirling, idealizmin tərəfdarı idi və şüurun bütün varlıq dünyasını formalaşdırdığını düşünürdü. Ona görə, reallıq yalnız bir ideal və şüurlu varlıqdır və materiya bu ideanın yalnız bir ifadəsidir. Bu yanaşma, Hegelin dialektikasına əsaslanır, burada inkişaf, ziddiyyətlər və tərs qarşılıqlı əlaqələr vasitəsilə baş verir. Dialektik yanaşma Stirling’in fəlsəfəsində dialektikanın böyük bir yeri var. O, Hegel'in dialektik metodunu təhlil edərək bu metodun insanın düşüncəsində və dünyadakı inkişafın necə baş verdiyini izah etməyə çalışmışdır. Stirling, tezis, antitezis və sentezisin qarşılıqlı əlaqəsi ilə gerçəklikdə baş verən inkişafları göstərməyə çalışmışdır. Son illər və mirası James Hutchison Stirling, 1909-cu ildə dünyasını dəyişdi. Onun fəlsəfi işləri və təhlilləri, idealizmin və Hegel fəlsəfəsinin daha geniş yayılmasına və anlaşılmasına təkan vermişdir. Stirling, həmçinin İngiltərədəki fəlsəfi mühitdə dərin təsirə malik olmuş və Hegel'in fəlsəfəsinin ən mühüm nümayəndələrindən biri hesab olunmuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/James_Hutchison_Stirling
https://www.britannica.com/biography/James-Hutchison-Stirling
https://az.m.wikipedia.org/wiki/Fayl:James_Hutchison_Stirling.jpg
https://giffordlectures.org/speaker/james-hutchison-stirling/
https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Stirling,_James_Hutchison
https://www.biodiversitylibrary.org/creator/17031
https://catalog.hathitrust.org/Record/001384219
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
