Jacques Ellul (1912-1994) - Fransız filosofu, sosioloq, tarixçi və teoloq. O, əsasən texnologiyanın cəmiyyətə təsiri, modernizasiya və etik dəyərlər mövzusunda tənqidi fikirləri ilə tanınır. Onun ən məşhur əsərlərindən biri "Texniki Cəmiyyət" (La Technique ou l’enjeu du siècle) kitabıdır. Ellul, texnologiyanın müstəqil və nəzarətsiz bir güc kimi inkişaf etdiyini və cəmiyyətin onu idarə etmək qabiliyyətini itirdiyini müdafiə edirdi. Ellulun əsas fikirləri Texnoloji determinizm və “Texniki avtomatizm” Ellula görə, texnologiya öz-özünə inkişaf edən və heç bir etik və ya sosial nəzərə almadan irəliləyən bir qüvvədir. O, "texniki avtomatizm" anlayışını irəli sürərək iddia edirdi ki, bir texnologiya mümkün olduqda, onun qarşısını almaq mümkün deyil—o, mütləq istifadə ediləcəkdir. Məsələn, atom bombasının kəşf edilməsi onun tətbiq edilməsini qaçılmaz hala gətirmişdir. Texnoloji cəmiyyətin avtonomiyası Ellul, texnologiyanın dövlətlər, siyasətçilər və ya cəmiyyət tərəfindən idarə oluna bilməyəcəyini vurğulayırdı. O, texnologiyanın sosial institutlardan asılı olmadığını və inkişafının yalnız öz daxili məntiqi ilə davam etdiyini bildirirdi. Bunun nəticəsi olaraq, insan cəmiyyəti getdikcə daha çox texnologiyanın idarə etdiyi bir sistemə çevrilir. Propaqanda və kütləvi nəzarət Ellul, yalnız texnologiyanı deyil, həm də onun necə istifadə edildiyini araşdırmışdır. Xüsusilə, propaganda və informasiya idarəçiliyi mövzusunda ciddi araşdırmalar aparmışdır. O, müasir dünyada dövlətlərin və korporasiyaların texnologiya vasitəsilə insanları manipulyasiya etdiyini qeyd edirdi. Onun "Propaganda: The Formation of Men’s Attitudes" adlı kitabında bu mövzunu dərindən təhlil etmişdir. Dini və mənəvi yanaşması Ellul, xristian teologiyası ilə də məşğul olmuş və texnologiyanın insan ruhuna təsirini analiz etmişdir. O, texnoloji cəmiyyətin mənəvi dəyərləri arxa plana atdığını və insan həyatında materializmin hökm sürdüyünü vurğulayırdı. Təsiri və mirası Jacques Ellulun nəzəriyyələri, xüsusilə müasir texnologiyanın etik problemləri və cəmiyyətin gələcəyi ilə bağlı narahatlıqlar artdıqca, daha da aktual olmuşdur. Onun tənqidçi baxışları, texnologiyanın gələcəyi və insan azadlığı ilə bağlı müzakirələrdə mühüm yer tutur. Ellul, texnologiyanın inkişafını dayandırmağın mümkün olmadığını qəbul etsə də, insanlara bu dəyişikliklərə qarşı şüurlu və tənqidi yanaşma inkişaf etdirməyi tövsiyə edirdi. Onun fikirləri, bugünkü süni intellekt, rəqəmsal nəzarət və avtomatlaşdırma kimi məsələlər üçün də dərin əhəmiyyət kəsb edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jacques_Ellul
https://www.britannica.com/biography/Jacques-Ellul
https://ellul.org/life/biography/
https://museeprotestant.org/en/notice/jacques-ellul-1912-1994-2/
https://www.amazon.com/stores/author/B001ILM8UU
https://www.goodreads.com/author/show/59700.Jacques_Ellul
https://www.encyclopedia.com/science/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/ellul-jacques
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
