Isidore of Kiev (c. 1385–1463) - Bizans və Rus Pravoslav Kilsəsinin görkəmli xadimi, teoloq və diplomat. O, 1441–1448-ci illərdə Kiyev və bütün Rusiyanın mitropoliti kimi fəaliyyət göstərmiş, lakin Florensiya Şurasında (1439) Pravoslav və Katolik Kilsələrinin birləşməsini dəstəklədiyi üçün Rusiyada rədd edilmişdir. Həyatı və təhsili Isidore təxminən 1385-ci ildə Yunanıstanda, Salonikidə (indiki Tesaloniki) anadan olmuşdur. O, yüksək təhsil almış və Bizans imperiyasında nüfuzlu bir teoloq kimi tanınmışdır. O, dəqiq ritorika bilikləri və fəlsəfi dərinliyi ilə seçilirdi və Konstantinopolda böyük nüfuza malik idi. Mitropolit kimi fəaliyyəti və Florensiya Şurası Moskva mitropoliti seçilməsi 1437-ci ildə Bizans imperatoru IV İoannis və Konstantinopol Patriarxı İosif II onu Kiyev və bütün Rusiyanın mitropoliti təyin etdilər. Həmin dövrdə Rus Pravoslav Kilsəsi Konstantinopola tabe idi və metropolitlər Bizansın razılığı ilə seçilirdi. Florensiya Şurası (1439) və Uniya 1439-cu ildə Isidore, Bizans imperatoru və digər pravoslav nümayəndələri ilə birlikdə Florensiya Şurasına qatıldı. Şuranın əsas məqsədi Roma Katolik və Pravoslav Kilsələri arasında birliyi bərpa etmək idi. Isidore kilsələrin birləşməsini (Florensiya Uniyası) qətiyyətlə dəstəklədi və Roma Papası IV Eugeniyin liderliyini tanıdı. O, bunu Osmanlıların Bizansa artan təhlükəsinə qarşı qərbin hərbi dəstəyini təmin etmək üçün edirdi. Rusiyada rədd edilməsi və həbs olunması Florensiya Uniyasını qəbul edərək Moskvaya qayıtdıqdan sonra, Isidore, Böyük Moskva Şahzadəsi II Vasili tərəfindən rədd edildi və həbs olundu (1441). Rus Pravoslav Kilsəsi Latın xristianlığına yaxınlaşmanı qəbul etmədi və Isidore uniyanı qəbul etdiyi üçün xain elan edildi. O, həbsdən qaçaraq Litvaya, sonra isə İtaliyaya sığındı və Papa IV Eugeniyin himayəsi altına keçdi. Sonrakı illəri və fəaliyyəti Isidore 1452-ci ildə Osmanlıların hücumuna hazırlaşan Bizansa qayıtdı və Konstantinopolda Latın və Yunan Kilsələrinin birliyini bərpa etməyə çalışdı. 1453-cü ildə Osmanlılar Konstantinopolu fəth etdikdə, o, əsir düşsə də, sonradan azad edilərək İtaliyaya qaçdı. Roma Papası onu kardinal və Latın Patriarxı vəzifəsinə təyin etdi. O, həyatının sonuna qədər Papalığın yanında qaldı və Uniyanın tərəfdarı kimi fəaliyyət göstərdi. Mirası və təsiri Isidore, pravoslav və katolik kilsələrinin birləşməsi uğrunda mübarizə aparan ən mühüm fiqurlardan biri olmuşdur. Rusiyada Florensiya Uniyası qəbul edilmədi və bu hadisə Moskvanın Konstantinopoldan müstəqilliyini gücləndirdi. Osmanlıların 1453-cü ildə Konstantinopolu fəth etməsindən sonra Moskva "Üçüncü Roma" doktrinasını inkişaf etdirdi və özünü pravoslavlığın əsas mərkəzi hesab etdi. Isidore, həm pravoslav, həm də katolik tarixində mübahisəli, lakin əhəmiyyətli bir şəxsiyyət olaraq qalır. O, 1463-cü ildə Romada vəfat etmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Isidore_of_Kiev
https://www.britannica.com/biography/Isidore-of-Kiev
https://www.newadvent.org/cathen/08188a.htm
https://orthodoxwiki.org/Isidore_the_Apostate
https://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bkiev.html
https://the-fall-of-the-cross.fandom.com/wiki/Isidore_of_Kiev
https://www.wikidata.org/wiki/Q707663
Tarix : 3 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
