İris loriketi ("Saudareos iris") - Uzunluğu 20 sm-ə qədər olan kiçik, yaşıl rəngli loriket quşu. Ümumi məlumat Erkək fərdlərin qırmızı alın, sarı boyun arxası, gözdən və yanaq arasında uzanan bənövşəyi zolaq və sarımtıl alt hissələri var. Dişi fərdlər isə qırmızı işarələri olan yaşıl alın və sarımtıl yaşıl yanaqlara malikdir. İris loriketi Kiçik Sunda adalarından olan Vetar və Timor adalarının meşə və meşəliklərində yayılmışdır. Dəniz səviyyəsindən 1500 metr yüksəkliyə qədər olan ərazilərdə tapılır. İris loriketi adətən kiçik dəstələr halında müşahidə edilir. Yaşayış mühitinin davamlı itirilməsi, məhdud yayılma arealı və qəfəs quşu ticarəti üçün qanunsiz ovlanma səbəbindən iris loriketi "IUCN Qırmızı Siyahısı"nda "Təhlükəyə Yaxın" (Near Threatened) kateqoriyasına daxil edilmişdir. "CITES"-in Əlavə II siyahısında da qeyd olunur. Təsnifat İris loriketi əvvəllər "Psitteuteles" cinsinə daxil edilsə də, 2020-ci ildə loriketlər üzərində aparılmış molekulyar genetik təhlilin nəticələrinə əsasən yeni təqdim edilmiş "Saudareos" cinsinə köçürülmüşdür. İki və ya üç yaxşı fərqləndirilməmiş yarımnövü var: -"S. i. iris" (Qərbi Timor) -"S. i. wetterensis" (Vetar) – başın yan tərəfində daha geniş və tünd yaşıl rəngli sahə. -"S. i. rubripileum" (Şərqi Timor) – arxa təpəlik hissəsi də qırmızı, ensədə bənövşəyi-mavi zolaq. Təsvir İris loriketi 20 sm uzunluğundadır. Əsasən yaşıl rəngdədir və alt hissələrində açıq yaşıl enli zolaqlar var. Başının göz üstündəki hissəsi qırmızıdır və gözlərdən yan tərəfə doğru uzanan bənövşəyi zolaq var. Dimdiyi qırmızı-narıncı, gözləri narıncı, ayaqları isə mavi-boz rəngdədir. Erkək və dişi fərdlər demək olar ki, eynidir, lakin dişilərin başındakı qırmızı rəng daha solğun və daha az genişdir. Cavan fərdlər dişilərə bənzəyir, lakin qəhvəyi dimdiyə, qəhvəyi gözlərə, daha solğun bənövşəyi zolaqlara və başlarında daha az qırmızı rəngə malikdirlər. Başdakı qırmızı və bənövşəyi rənglərin genişliyi və çaları yarımnövlər arasında fərqlənir.

İstinadlar

https://ebird.org/species/irilor1

https://en.wikipedia.org/wiki/Iris_lorikeet

https://parrots.org/encyclopedia/iris-lorikeet/

https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=881E4A12C8FFA4D5

https://www.inaturalist.org/taxa/19304-Psitteuteles-iris

https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/iris-lorikeet-trichoglossus-iris

https://www.oiseaux.net/birds/iris.lorikeet.html

https://animalia.bio/iris-lorikeet

https://www.inaturalist.org/taxa/1289560-Saudareos-iris

Tarix : 3 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.