İncə şüşə kərtənkələsi (Ophisaurus attenuatus) - Şüşə kərtənkələləri yarımfəsiləsinə (Anguinae) aid olan ayaqsız bir kərtənkələ növü. Taksonomiya Bu növ əvvəllər Amerikalı herpetoloq Edward Drinker Cope tərəfindən 1880-ci ildə Ophisaurus ventralis-in yarımnövü hesab edilirdi və Opheosaurus ventralis attenuatus adlandırılırdı. 1885-ci ildə Britaniyalı herpetoloq George Albert Boulenger onun ayrı bir növ olduğunu tanıdı. Lakin Cope-un fikri digər herpetoloqlara təsir etdi, 1949-cu ildə başqa bir Amerikalı herpetoloq Wilfred T. Neill Boulenger-in haqlı olduğunu və bunun ayrı bir növ olduğunu bildirdi. Bu növün O. ventralis və digər növlərdən fərqi onun belindəki ağ ləkələrin pulcuqların arxa kənarlarında yerləşməsidir, ləkələrin heç biri pulcuqların mərkəzində yerləşmir. Digər fərqləndirici xüsusiyyət isə bu növün yan qatında 98 və ya daha çox pulcuq olmasıdır. "Ophisaurus" sözündə "orphis" qədim yunancada "ilan" və ya "sürünən", "saurus" isə "kərtənkələ" və ya "sürünən" deməkdir. "Attenuatus" latınca "daralmış, uzanmış, incə" mənasını verir. Təsvir İncə şüşə kərtənkələlərinin sarıdan qəhvəyiyə qədər rəngli bədəni və altı zolağı var, həmçinin orta bel zolağına malikdirlər. Kərtənkələnin pulcuqlarının ortasında ağ nöqtələr bəzən işıqlı zolaqlar əmələ gətirə bilər. O. attenuatus 0,56 m (22 düym) ilə 0,91 m (36 düym) arasında ümumi uzunluğa çata bilər. Bu növ yaxalı kərtənkələlərlə yaxından əlaqəlidir. Quyruğu bədən uzunluğunun üçdə ikisini təşkil edir. Onun pulcuqları osteoderm tərəfindən dəstəklənir, bu da bədəni sərt və möhkəm edir. Növün ucu bizli burnu və fərqləndirici olmayan başı var. Erkəklər və dişilər eyni ölçüdədir. Yaşlandıqca onun işarələri solğunlaşa bilər. İlanlardan fərqli olaraq, onların göz qapaqları və qulaqları var. İncə şüşə kərtənkələləri hamar səthlərdə hərəkət etməkdə bəzi çətinliklər çəkir, çünki ilanların böyük qarın lövhələri və əlaqəli əzələləri yoxdur. İlanların bədəni bu növdən daha çevikdir və fərqli formalı pulcuqlara malikdir. Davranış İncə şüşə kərtənkələləri əsasən gündüz fəaldır və sürətlə hərəkət edə bilər. Əgər tutulsa, nümunə şiddətlə çırpına bilər və quyruğunun bir və ya bir neçə hissəsi düşə bilər. Yırtıcı quyruğun hərəkəti ilə məşğul olarkən, kərtənkələ tez bir zamanda qaçır. Müşahidələr, qərb incə şüşə kərtənkələlərinin yırtıcılardan qaçarkən əhəmiyyətli məsafələrə üzmək qabiliyyətinə malik olduğunu göstərmişdir. Onlar digər heyvanların qazdığı yuvalarda yatdıqları və bu yuvalardan qış yuxusuna yatmaq üçün istifadə etdikləri məlumdur. Bu növ havanın sərin olduğu günlər gündüz fəaldır, lakin isti havalarda yalnız səhər və axşam fəal olur. İlanlar kimi, bu növ də qış yuxusu üçün hibernakulumda yatır. Bu növün qumlu torpaqda öz yuvalarını qazdığı da məlumdur. Kərtənkələ oktyabrdan aprel və ya may ayına qədər qış yuxusunda qalır.

İstinadlar

https://animaldiversity.org/accounts/Ophisaurus_attenuatus/

https://herpsofnc.org/slender-glass-lizard/

https://apps.dnr.wi.gov/biodiversity/Home/detail/animals/6808

https://dnr.illinois.gov/education/wildaboutpages/wildaboutlizards/walzslenderglasslizard.html

https://www.eekwi.org/animals/reptiles/slender-glass-lizard

https://herpetology.inhs.illinois.edu/species-lists/ilspecies/slender-glass-lizard/

https://en.wikipedia.org/wiki/Slender_glass_lizard

Tarix : 24 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.