İbisdimdik ("Ibidorhyncha struthersii") - Qıjı quşları ilə əlaqəli bir quş növü. Ümumi məlumat Boz rəngdədir, ağ qarın, qırmızı ayaqlar və uzun aşağı əyilmiş dimdik, qara üz və qara döş zolağı var. Mərkəzi Asiya və Himalayların yüksək yaylasının, çınqıllı çay sahillərində tapılır. Taksonomiya İbisdimdik, qumluqlar, çovdarçılar, sternalar, alkalar, qağayılar, skualar və digərləri də daxil olmaqla "Charadriiformes" dəstəsinə aiddir. Baxmayaraq ki, onun təkamül əlaqələri tam olaraq başa düşülməyib, ibisdimdik ən çox sahil qağayıları, avosetlər, uzunayaqlılar və "Pluvialis" çovdarçıları daxil olan qrupla ən yaxın qohumdur, lakin öz fəsiləsini yarada biləcək qədər fərqlidir. Bu növün heç bir yarımnövü yoxdur. Növ 1831-ci ildə Vayqors tərəfindən Con Qouldun rəsmi əsasında təsvir edilmişdir, baxmayaraq ki, Brayan Hodqson iki il əvvəl "Qırmızıdimdik Erolia" kimi təsvir etdiyi bir əlyazmanı, "Asiya Cəmiyyəti"nə göndərmişdi, lakin bu yalnız 1835-ci ildə redaktorun üzr istəyi ilə nəşr edilmişdir. Hodqson daha sonra quş üçün "Clorhynchus" yeni cins adını təklif etdi və Qouldun "Ibidorhyncha" təsvirinin qeyri-dəqiq olduğunu, "Viyonun Erolia" təsvirinin isə rədd edildiyini bildirdi. Növ Himalaylardan quş nümunələri toplayan Dr. Struthersin şərəfinə adlandırılmışdır. Təsvir İbisdimdik 38-41 sm (15-16 düym) uzunluğundadır və görünüş etibarilə olduqca fərqlidir. Yetkin fərdlər boz rəngdədir, ağ qarın, qırmızı, uzun aşağı əyilmiş dimdik, qara üz və qara döş zolağı var. Cinslər oxşardır, lakin cavan quşların üz və döşlərində qara rəng yoxdur və dimdikləri daha solğundur. Dimdiyi 6,8-8,2 sm (2,7-3,2 düym) uzunluğundadır və dişilərdə bir qədər daha uzundur. Ayaqları çoxalma dövründə boz-bənövşəyi, cavan fərdlərdə və ya çoxalmayan yetkinlərdə solğun yaşıl rəngdədir. Ölü ibisdimdiklərin ayaqları ölümdən qısa müddət sonra dimdiyin rənginə bənzər qırmızı rəngə çevrilir. Tarsi qısadır və şəbəkəli quruluşa malikdir. İbisdimdiyin üç barmağı var, arxa barmaq yoxdur. Xarici və orta barmaqlar kiçik, girintili pərdə ilə birləşir, orta və daxili barmaqlar isə pərdəsizdir. İbisdimdik adətən 270-320 qram (9,5-11,3 uns) çəkiyə malikdir və dişilər erkəklərdən bir qədər ağırdır. Görkəmli görünüşünə baxmayaraq, daşlı mühitdə gözdən qaçır. Çağırışı yaşılayağın səsinə bənzəyən "Klew-klew" səsidir. Uçuş zamanı uzadılmış boynu və yumru qanadları ibisə bənzər görünüş verir. Yayılması və yaşayış yeri İbisdimdiklər Mərkəzi Asiya və Himalaylarda, İssık-Kul gölündən Mancuriyanın cənub sərhədinə qədər, Rusiyada Altayda geniş yayılmışdır. Onlar həmçinin Mərkəzi və Şimali Tyan-Şan yaylalarında, Qazaxıstanda Bolşaya və Malaya Almatinka, Çilik, İssık, Karkara, Bayankol, Cungar Alatau, Çoldısu çaylarının vadilərində yaşayır. İbisdimdik cənub Mərkəzi Asiya boyunca daşlı çay yataqlarında çoxalır, adətən 1,700-4,400 metr (5,600-14,400 fut) yüksəklikdə, baxmayaraq ki, 500 metr (1,600 fut) yüksəklikdə çoxaldığı hallar da qeyd edilmişdir. Çoxalma mövsümündən kənar 100 metr (330 fut) yüksəklikdə də tapıla bilər. Adətən 100-1,500 metr (330-4,920 fut) enində çınqıllı çay vadilərində, qum və silt qarışığı olan kiçik daşlı ərazilərdə tapılır. İbisdimdiyin tez-tez getdiyi çay vadiləri çox az bitki örtüyünə malikdir və suyun yavaş axmasını təmin etmək üçün yumşaq yamacları var. Qidalanmaq üçün yavaş axan su yaxınlığında yaşamalıdır, bu da geniş yayılma sahəsinə baxmayaraq yaşayış mühitini məhdudlaşdırır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Ibisbill
https://ebird.org/species/ibisbi1
https://india.mongabay.com/2023/03/ibisbill-the-poorly-understood-himalayan-waterbird-faces-threats-finds-study/
https://www.oiseaux-birds.com/card-ibisbill.html
https://www.inaturalist.org/taxa/4908-Ibidorhyncha-struthersii
https://birdsoftheworld.org/bow/species/ibisbi1/cur/introduction
https://www.britannica.com/animal/ibisbill
Tarix : 3 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
