Hovard Tomas Odum - Amerikalı ekoloq və sistem analitikidir, 1 sentyabr 1924-cü ildə anadan olub və 11 sentyabr 2002-ci ildə vəfat edib. O, ekosistem ekologiyasının pionerlərindən biri kimi tanınır və enerji axınlarının təbiətdəki rolunu öyrənib. “Maksimum güc prinsipi”ni təklif edib: ekosistemlər enerji istifadəsini maksimuma çatdırmaq üçün təkamül edir. Odum energetika (emergy) anlayışını işləyib və ekologiyanı iqtisadiyyatla birləşdirən modellər yaradıb. Erkən həyat və təhsil Hovard Tomas Odum Şimali Karolinanın Çapel Hill şəhərində anadan olub. Atası Hovard Vaşinqton Odum tanınmış sosioloq, anası Anna Kranz Odum evdar qadın idi. Böyük qardaşı Eugene Odum da ekoloq olub və onların birgə işləri ekologiyada mühüm yer tutur. Gəncliyində təbiətə maraq göstərib, İkinci Dünya Müharibəsində meteoroloq kimi xidmət edib. 1947-ci ildə Şimali Karolina Universitetində zoologiya üzrə bakalavr, 1951-ci ildə Yale Universitetində Robert M. MacArthurun rəhbərliyi ilə limnologiya üzrə doktorluq dərəcəsi alıb. Karyera Odum 1950-ci illərdə Florida Universitetində işə başlayıb və burada tropik ekosistemləri öyrənib. “Environment, Power, and Society” (1971) kitabında enerji axınlarının ekosistemləri necə formalaşdırdığını izah edib. Energetika (emergy) anlayışı ilə təbiətdəki bütün prosesləri günəş enerjisi əsasında ölçməyi təklif edib məsələn, bir məhsulun istehsalı üçün nə qədər günəş enerjisi sərf olunur. Maksimum güc prinsipi isə sistemlərin enerji tutumunu artırmaq üçün rəqabət etdiyini vurğulayır. 1970-ci illərdə qardaşı Eugene ilə “Fundamentals of Ecology” (1953) kitabını yazaraq ekologiyanı populyarlaşdırıb. 1980-ci illərdə Florida Universitetində Sistem Ekologiyası Mərkəzini qurub və iqlim dəyişikliyi ilə iqtisadi sistemlərin əlaqəsini araşdırıb. 1990-cı illərdə davamlılıq və resurs idarəçiliyi üzrə tədqiqatlarını genişləndirib. 2002-ci ilə qədər 15 kitab və 300-dən çox məqalə nəşr edib. Şəxsi həyat və miras Odum 1950-ci ildə Virciniya Riçter ilə evlənib və iki övladı olub; 1970-ci ildə boşanıb və 1971-ci ildə Elizabet Çeyz ilə ikinci dəfə evlənib. Sakit və analitik şəxsiyyət olub, balıqçılıq və təbiətdə gəzintilərdən həzz alıb. Onun mirası energetika və maksimum güc prinsipidir bu ideyalar ekosistemlərin işləmə mexanizmini və insanın təbiətə təsirini anlamaqda əsas rol oynayır. Odumun sistem yanaşması müasir iqlim və davamlılıq tədqiqatlarına təsir edib. 2002-ci ildə Floridada ürək xəstəliyindən vəfat edib.
https://www.emergysociety.com/howard-t-odum/
https://www.agci.org/people/0034x000013tCdZAAU/howard-odum
https://floridaspringsinstitute.org/a-personal-tribute-to-the-legacy-of-howard-t-odum/
https://www.emergysociety.com/through-the-macroscope/
https://cfw.essie.ufl.edu/about/
https://www.encyclopedia.com/science/dictionaries-thesauruses-pictures-and-press-releases/odum-howard-thomas
https://en.wikipedia.org/wiki/Howard_T._Odum
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
