Hoffmann ağacdələni ("Melanerpes hoffmannii") - Ağacdələn fəsiləsinin "Picinae" yarımfəsiləsinə aid bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Hoffmann ağacdələni əvvəllər "Centurus" cinsində təsvir edilmişdir. Bəzi müəlliflər onu qızılalın ağacdələnin ("M. aurifrons") yarımnövü kimi qəbul ediblər və bu iki növ Hoffmann ağacdələninin şimal yayılma sahəsində hibridləşir. Hoffmann ağacdələni həmçinin cənubda qırmızıtaclı ağacdələn ("M. rubricapilus") ilə də hibridləşir. Hoffmann ağacdələni monotipikdir. Bu növ alman təbiətşünası Karl Hoffmannın şərəfinə adlandırılmışdır. Təsvir Hoffmann ağacdələni 18-21 sm (7,1-8,3 düym) uzunluğunda və 62-84 qram (2,2-3,0 uns) çəkiyə malikdir. Cinslərin lələkləri baş naxışı istisna olmaqla eynidir. Yetkin erkək fərdlərin açıq ağ alnı və qaş xətti, parlaq qırmızı tacı və parlaq sarı və ya narıncı ensəsi var. Yetkin dişi fərdlərin açıq ağ tacı və açıq sarı ensəsi var. Hər iki cinsin üzləri və boğazının yanları solğun sarımtıl-boz rəngdədir. Bel və yuxarı sağrı hissəsi qara və ağ zolaqlıdır, aşağı sağrı və quyruq üst örtükləri zolaqsız ağdır. Uçuş lələkləri qara rəngdədir və bütün uzunluğu boyunca ağ zolaqlar və bəzi ağ ləkələr var. Quyruğu qara rəngdədir və lələklərinin çoxunda ağ rəng var. Boğaz və döşün yanları solğun sarımtıl-boz, çənə, boğaz və döş hissəsi solğun boz və ya sarımtıl ağ, qarın hissəsinin mərkəzi parlaq sarıdır. Yan tərəfləri və quyruqaltı örtükləri solğun sarımtıl ağ rəngdədir və qara zolaqlarla örtülüdür. Dimdiyi qara, gözləri qəhvəyi, ayaqları isə mavi-boz və ya boz rəngdədir. Yayılması və yaşayış yeri Hoffmann ağacdələni Hondurasın cənub-qərbindəki Çoluteka departamentindən Nikaraquanın Sakit okean yamacı boyunca Kosta Rikanın mərkəzinə qədər tapılır. El Salvadoradan da bir qeyd var. Bu növ quru və yarpaqlı meşələrdə və kölgəli kofe plantasiyaları, şəhər parkları və ev bağçaları kimi daha açıq ərazilərdə yaşayır. Yüksəkliyi Hondurasda dəniz səviyyəsindən 400 metrə (1,300 fut), Nikaraquada 800 metrə (2,600 fut), Kosta Rikada isə 2,100 metrdən (6,900 fut) yuxarıya qədər dəyişir. Hərəkət Hoffmann ağacdələni öz yayılma sahəsi boyunca il boyu qalıcıdır. Qidalanma Hoffmann ağacdələni adətən meşənin alt qatından təpəsinə qədər yem axtarır, lakin yerdə yem axtardığı da müşahidə edilmişdir. Qidası əsasən çürümüş ağac gövdələrindən və budaqlarından çıxardığı buğumayaqlılardan ibarətdir. Həmçinin müxtəlif meyvələrlə qidalanır və böyük çiçəklərdən nektar alır. Bəzən digər quşların yumurtalarını da yeyir. Çoxalma Hoffmann ağacdələninin çoxalma mövsümü ən azı yanvardan iyula qədər davam edir və adətən iki balalıq böyüdülür. Hər iki cins yuva boşluğunu yumşaq ölü ağacda, yaşayan palmalarda və ya hasar dirəklərində qazır. Yuva adətən yerdən 1-6 metr (3-20 fut) yüksəklikdə yerləşir və hər iki cins onu digər Hoffmann ağacdələnlərindən və titiralardan qoruyur. Yuvada iki və ya üç yumurta olur. Hər iki valideyn yumurtaları kürtləyir və balaları bəsləyir. Inkubasiya müddəti və balaların uçma vaxtı məlum deyil. Səs və çağırışlar Hoffmann ağacdələninin ən çox işlətdiyi çağırış "churrr" səsidir, hər iki cins tərəfindən edilir. Həmçinin "səs-küylü, cırıltılı, woick-a woick-a woick-a... və ya wicka wicka wicka" səsləri çıxarır. Bu növ adətən ölü ağacda zərbə vurur, lakin metal konstruksiyalarda zərbə vurduğu da müşahidə edilmişdir. Status "IUCN" Hoffmann ağacdələnini "Narahatlıq doğurmayan" kimi qiymətləndirib. Onun geniş yayılma sahəsi var və təxminən 50,000 yetkin fərddən ibarət populyasiyasının artdığı güman edilir. Heç bir dərhal təhlükə müəyyən edilməyib. Bu növ "son illərdə artan insan məskunlaşması nəticəsində meşələrin təmizlənməsi səbəbindən yayılma sahəsini genişləndirsə də, ölü ağacların aradan qaldırılması... bu növün populyasiyasını mənfi təsirləyir, çünki yuva qurma üçün əlverişli mühiti məhdudlaşdırır."
https://ebird.org/species/hofwoo1
https://en.wikipedia.org/wiki/Hoffmann%27s_woodpecker
https://birdsoftheworld.org/bow/species/hofwoo1/cur/introduction
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/hoffmanns-woodpecker-melanerpes-hoffmannii
https://animalia.bio/hoffmanns-woodpecker#google_vignette
https://xeno-canto.org/species/Melanerpes-hoffmannii
https://observation.org/species/70603/
Tarix : 2 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
