HiperKart — 1987-ci ildə Apple tərəfindən yaradılan və vizual proqramlaşdırma ilə interaktiv tətbiqlər yaratmağa imkan verən proqram təminatı. Mahiyyəti HiperKart, öz dövründə çox innovativ sayılırdı və istifadəçilərə bir çox qeyri-mətnli, interaktiv mühitləri asanlıqla yaratmağa imkan verirdi. İstifadəçi, heç bir proqramlaşdırma biliklərinə ehtiyac duymadan, kartlar və keçidlərdən ibarət tətbiqlər hazırlaya bilirdi. HiperKart, sadə “kartlar” və “yığınlar” konseptləri üzərində qurulmuşdur və bu mühit, istifadəçilərə interaktiv tətbiqlər yaratmaq üçün asan, lakin güclü vasitələr təqdim edirdi. Tarix HiperKart, Bill Atkinson tərəfindən yaradıldı və 1987-ci ilin avqust ayında Apple tərəfindən satışa çıxarıldı. Bill Atkinson, bu layihəni yaratmaq üçün daha əvvəl Macintosh əməliyyat sistemində müxtəlif layihələr üzərində işləyib. HiperKartın yaranmasında onun məqsədi, istifadəsi asan olan və özəl tətbiqlər yaratmağa imkan verən bir alət təqdim etmək idi. HiperKart, ilk növbədə Macintosh istifadəçiləri üçün nəzərdə tutulmuşdu, çünki Apple o dövrdə sadə, vizual interfeyslərə və qrafikaya çox üstünlük verirdi. Apple, HiperKartı ilkin olaraq 1987-ci ildə bir çox digər proqramlarla birlikdə Macintosh komputerləri üçün təqdim etdi. O, kompüter istifadəsini daha geniş auditoriyaya açmaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. HiperKart, həmçinin hipertekst və multimedia interfeyslərini dəstəkləyirdi, bu da onu təhsil, məlumat idarəetməsi və şəxsi layihələr üçün çox faydalı etdi. Əsas funksional komponentləri - Kartlar: HiperKart-da hər bir “kart” bir növ səhifə funksiyasını yerinə yetirirdi. Hər kart özündə müxtəlif vizual elementlər — şəkillər, mətn, keçidlər, düymələr, səs faylları və s. — saxlayırdı. Kartlar istifadəçilərə interaktiv elementlər əlavə etmək imkanı verir, məsələn, bir kartdan digərinə keçmək, və ya müxtəlif animasiyalar yaratmaq. Kartlar ardıcıl şəkildə təşkil edilirdi və bu kartlar bir-birinə "keçid" vasitəsilə bağlanırdı. - Yığınlar(Qovluqlar): Yığın (Stack) bir neçə kartdan ibarət bir “proyekt” və ya “tətbiq” idi. Yığınlar HiperKart-da bir çox kartın və onların əlaqələrinin təşkil olunduğu bir konteyner kimi xidmət edirdi. Yığınlar arasında keçidlər qurmaq və əlaqələri idarə etmək mümkündü. - HyperTalk: HiperKart, öz proqramlaşdırma dili olan HyperTalk ilə təchiz olunmuşdu. HyperTalk, istifadəçilərə öz tətbiqlərində xüsusi funksiyalar yaratmağa imkan verirdi. Bu dil, çox sadə və asan başa düşülən idi, bu da onu çox istifadəçi dostu edirdi. HyperTalk istifadəçilərə müxtəlif obyektlərə cavab verən funksiyalar, hərəkətlər və skriptlər yazmağa imkan verirdi. HyperTalk dilinin sintaksisi həm də sadə idi, bu da proqramlaşdırmaya yeni başlayan şəxslər üçün çox əlverişli idi. - Multimedia və interaktivlik: HiperKart, multimedia fayllarını (şəkillər, səs, video) dəstəkləyirdi və bu elementlər arasında keçidlər qurmaq mümkündü. Bu, təhsil və məlumat təmsili üçün çox əlverişli idi. Bir kartda şəkil göstərmək, digər kartda isə səs və ya video oynatmaq mümkün idi. Multimedia elementləri, interaktiv təcrübə yaratmaq üçün istifadə olunurdu. - Hiperlinklər və keçidlər: HiperKart-da kartlar arasında keçidlər qurmaq çox asan idi. Hər bir kartın üzərindəki obyektlərə (mətnlərə, şəkillərə və ya düymələrə) hiperlinklər əlavə etmək mümkün idi. Bu keçidlər, bir kartdan digərinə keçidi təmin edir və HiperKart-ın "hypertext" və "hypermedia" anlayışlarına uyğunluğunu göstərirdi.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/HyperCard

https://web.archive.org/web/20130220001305/http://www.hf.faa.gov/Workbenchtools/default.aspx?rPage=Tooldetails&subCatId=3&toolID=108

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Apple_Macintosh_SE-30_(1989).jpg

https://32by32.com/macworld-expo-1987-boston/

https://macgui.com/usenet/?group=14&id=4987

https://books.google.az/books?id=4T4EAAAAMBAJ&pg=PA103&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false

https://web.archive.org/web/20100206164413/http://www.wired.com/gadgets/mac/commentary/cultofmac/2002/08/54365

https://books.google.az/books?id=qjAEAAAAMBAJ&pg=PT60&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false

https://hci.stanford.edu/publications/bds/10p-prototype.html

http://www.jaedworks.com/hypercard/

https://archive.org/details/MacUser8811November1988/page/n66/mode/2up

https://www.douglasadams.com/dna/980707-00-a.html

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://vintagecomputer.net/cisc367/PC-Letter_19880118.pdf

https://preserve.mactech.com/articles/mactech/Vol.10/10.03/Hypercard2.2/index.html

https://folkstream.com/muse/teachhc/hc3.html

https://tidbits.com/1998/11/02/alas-hypercard/

https://archive.org/details/CC501_hypercard

https://due-diligence.typepad.com/blog/2004/03/a_eulogy_for_hy.html

https://www.dailymotion.com/video/x2dv0nd_apple-hypercard-precursor-to-the-first-web-browser_news

https://www.muzines.co.uk/articles/midi-futures-at-the-bbc/4493

https://sonnydickson.com/2019/04/09/video-of-apples-w-a-l-t-in-action-the-1993-edition-iphone/

https://info.cern.ch/hypertext/WWW/People.html

https://books.google.az/books?id=5z4EAAAAMBAJ&q=%22hypercard%22+compuserve&pg=RA1-PA37&redir_esc=y#v=snippet&q=%22hypercard%22%20compuserve&f=false

https://developers.slashdot.org/story/08/06/07/196242/hypercard-comes-back-from-the-dead-to-the-web

https://hypercard.org/

https://collections.museumsvictoria.com.au/articles/1487

Tarix : 31 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.