Hillel Furstenberg (1925–2020) - İsrailli riyaziyyatçı, xüsusən ergodik nəzəriyyə, dynamik sistemlər, kombinatorika və topologiya sahələrindəki əhəmiyyətli işləri ilə tanınır. O, riyaziyyatın müxtəlif sahələrindəki yenilikçi yanaşmaları ilə müasir elmin inkişafına böyük töhfələr vermişdir. Furstenberg, xüsusilə ergodik nəzəriyyə sahəsindəki tədqiqatları ilə məşhurdur və bu sahəni müasir riyaziyyatın əsas sahələrindən birinə çevirmişdir. Həyatı və təhsili Hillel Furstenberg, 1925-ci ildə Almaniyada doğulmuş, lakin erkən yaşlarında ailəsi ilə birlikdə İsraildəki mühacir həyatına başlamışdır. O, Hebrew Universiteti-ndə təhsil almış və burada mükəmməl bir akademik karyera qurmuşdur. Furstenberg həmçinin Princeton Universiteti-ndə də təhsil almış və orada riyaziyyat sahəsindəki elmi fəaliyyətini davam etdirmişdir. O, daha sonra Hebrew Universiteti-ndə professorluq və elmi rəhbərlik fəaliyyətinə başlamışdır. Elmi fəaliyyəti Furstenberg-in elmi fəaliyyəti çox genişdir, amma ən çox tanınan sahələri ergodik nəzəriyyə və dynamik sistemlər sahələridir. O, bu sahələrin inkişafında çox mühüm rol oynamışdır. Furstenberg-in tədqiqatları yalnız riyaziyyatın bu sahələrində deyil, həm də kombi-natorika, topologiya və təsadüfi proseslər kimi sahələrdə də əhəmiyyətli izlər qoymuşdur. Ergodik nəzəriyyə Furstenberg-in ən mühüm işlərindən biri ergodik nəzəriyyə sahəsindəki irəliləyişləridir. Ergodik nəzəriyyə, dinamik sistemlərin uzunmüddətli statistikasını öyrənir və bu sahədəki işləri müasir riyaziyyatın təməl daşlarından biri halına gəlmişdir. Furstenberg, bu sahədəki tədqiqatlarında xüsusən ergodik sistemlər və onların davranışlarını araşdırmışdır. Furstenberg teoremi Furstenberg, topoloji dinamik və kombi-natorika sahələrində də mühüm işlər görmüşdür. O, Furstenberg teoremi adlanan məşhur bir nəticə irəli sürmüşdür. Bu teorem, ergodik sistemlər və lineyar ardıcıllıqlar arasında əlaqələri izah edən mühüm bir yanaşmadır. Furstenberg-in bu işləri, dinamika və kombinatatorik analiz sahələrində yeni bir dövr açmışdır. Təsadüfi proseslər və təsadüfi yürüşlər Furstenberg, həmçinin təsadüfi proseslər və təsadüfi yürüşlər sahəsində də mühüm işlər görmüşdür. O, bu sahədə apardığı araşdırmalarla ergodik nəzəriyyə və topoloji dinamik sistemlər ilə əlaqədar çoxsaylı nəzəriyyələr irəli sürmüşdür. Furstenbergin irsə təsiri Furstenberg-in riyaziyyatın inkişafına verdiyi töhfələr, yalnız ergodik nəzəriyyə ilə əlaqəli deyil, həm də topologiya, kombinatorika, və dynamik sistemlər sahələrində yeni yanaşmalar təqdim etmişdir. Onun işləri, riyaziyyatçılara yeni nəzəri və tətbiqi problemləri daha yaxşı başa düşmək imkanı yaratmışdır. Furstenberg'in əsərləri, riyaziyyatın müxtəlif sahələrində hələ də geniş şəkildə istifadə olunur və bu sahələrdəki gələcək tədqiqatçılar üçün böyük bir mənbə təşkil edir. Hillel Furstenberg, müasir riyaziyyatın ən böyük fiqurlarından biridir. Onun ergodik nəzəriyyə, dynamik sistemlər, kombi-natorika və topologiya sahələrindəki elmi işləri, bu sahələrin inkişafına önəmli təsir göstərmişdir. Furstenberg'in irsi, riyaziyyatın bu sahələrindəki tədqiqatların gələcək inkişafı üçün çox əhəmiyyətli bir mənbə olaraq qalacaqdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Hillel_Furstenberg
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Furstenberg/
https://mathematics.huji.ac.il/people/hillel-furstenberg
https://simple.wikipedia.org/wiki/Hillel_Furstenberg
https://abelprize.no/sites/default/files/2021-04/Biography%20of%20Hillel%20Furstenberg%20English.pdf
https://www.amacad.org/person/hillel-furstenberg
https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=8122
Tarix : 12 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
