Henry Giroux (1943) - Amerikalı təhsil nəzəriyyəçisi, sosial tənqidçi və təhsil fəlsəfəsi sahəsindəki önəmli fiqurlardan biri. O, tənqidi pedaqogika və təhsil hüquqları mövzusunda dərin düşüncələr irəli sürmüş və təhsil sistemindəki sosial ədalətsizliklər ilə bağlı çoxsaylı əsərlər yazmışdır. Giroux, təhsilin yalnız bilik ötürülməsi deyil, həm də sosial dəyişiklik və siyasi şüurun yüksəlməsi üçün bir vasitə olması lazım olduğuna inanır. Əsas fikirləri və nəzəriyyələri Tənqidi pedaqogika Henry Girouxun ən əhəmiyyətli töhfələrindən biri, tənqidi pedaqogika sahəsindəki işləridir. O, təhsilin yalnız bilik transferi olmadığını, həm də sosial dəyişiklik və bərabərliyin təşviq edilməsi üçün bir alət olması lazım olduğunu vurğulamışdır. Tənqidi pedaqogika, fərdlərin və qrupların sosial, iqtisadi və siyasi ədalətsizliklərə qarşı şüurlandırılmasını və bu ədalətsizliklərə qarşı mübarizə aparmalarını təmin edən bir yanaşmadır. Giroux, təhsilin yalnız şagirdləri sistemin tələblərinə uyğunlaşdırma deyil, eyni zamanda onları sosial ədalət, demokratiya və tənqidi düşüncə ilə tərbiyə etməli olduğunu irəli sürmüşdür. Onun fikrincə, təhsil yalnız bilik deyil, həm də güc münasibətləri və sosial normativləri sorğulamağı təşviq etməlidir. Mədəniyyət, media və güc Giroux, mədəniyyət və medianin cəmiyyətdəki güc münasibətləri üzərindəki təsirini də təhlil etmişdir. O, müasir media quruluşlarının və populyar mədəniyyətin, sosial ədalətsizliklər və hegemonik güc strukturlarını necə gizlədiyini və yenidən yaradığını qeyd etmişdir. Giroux’a görə, media və mədəniyyətin cəmiyyətin düşüncə formasına təsir etməsi, sosial ədalətə qarşı bir maneə kimi fəaliyyət göstərir. Bundan əlavə, o, media və mədəniyyətin günümüzdəki gənclər və tələbələr üzərindəki təsirini ciddi şəkildə araşdırmış, bu təsirlərin təhsil sistemini necə formalaşdırdığını göstərmişdir. Demokratiya və təhsil Giroux, demokratik təhsilin əhəmiyyətini vurğulamışdır. O, təhsilin insanların sosial mövqelərini dəyişdirmələri və demokratik cəmiyyətlərdə aktiv iştirakçı olmaları üçün bir vasitə olmasını istəyirdi. Giroux’a görə, təhsil sistemi bərabərsizlikləri və fərqli sosial təbəqələrin arasında olan güc fərqlərini ortaya qoymalı və bu fərqlərin azaldılması üçün təhsil hüququnun bərabər şəkildə təklif edilməsini təmin etməlidir. O, məktəblərin yalnız akademik inkişaf deyil, həm də sosial və siyasi şüur inkişaf etdirmək üçün bir platforma olması lazım olduğuna inanırdı. Sosial hərəkət və təhsilin ictimai funksiyası Giroux, təhsilin yalnız şəxsi inkişaf və bilik əldə etmə vasitəsi olmadığına inanırdı. Onun fikrincə, təhsil sosial hərəkət və ictimai dəyişiklik üçün çox vacib bir vasitədir. Sosial hərəkətin əsasını təşkil edən təhsil, cəmiyyətin ədalətsiz strukturlarını sorgulamağa və daha ədalətli cəmiyyətlər qurmağa istiqamətləndirməlidir. Giroux, xüsusilə genclərin təhsilin transformasiyasına necə təsir göstərə biləcəyinə dair fikirlərini geniş şəkildə ifadə etmişdir. Əsas əsərləri - "Theory and Resistance in Education" (1983) – bu əsərində Giroux, təhsil siyasəti və sosial dəyişiklik mövzusunda tənqidi nəzəriyyələr irəli sürmüşdür. O, təhsilin yalnız bilik ötürülməsi funksiyasından daha çox olduğunu və sosial şüurun inkişafını təmin etməli olduğunu qeyd etmişdir. - "Pedagogy of Solidarity" (1992) – Giroux, bu əsərində təhsil və sosial bərabərlik arasında olan əlaqəni izah etmiş və bərabər hüquqlar və sosial ədalət ilə bağlı müxtəlif yanaşmaları təhlil etmişdir. - "Critical Pedagogy: A Look at the Politics of Education" (2005) – bu əsərində Giroux, tənqidi pedaqogika anlayışını daha da genişləndirmiş və təhsilin sosial dəyişikliklərə necə təsir etdiyini müzakirə etmişdir. - "Youth in a Suspect Society" (2009) – bu əsərində Giroux, gənclərin müasir cəmiyyətdəki rolunu və gənclərin təhsilinin necə sosial dəyişiklikləri təşviq edə biləcəyini araşdırmışdır. Təsiri və mirası Henry Giroux, tənqidi pedaqogika və sosial təhsil sahəsində geniş təsirə malik bir fiqur olmuşdur. Onun işləri, təhsil sisteminin sosial ədalət və demokratiya ilə necə əlaqələndirilə biləcəyinə dair dərindən düşünməyimizi təmin etmişdir. Giroux, sosial bərabərlik və güc strukturlarının təhlili məsələlərində yalnız akademik təhlillər deyil, həm də praktiki həll yolları təklif etmişdir. O, həm təhsil fəlsəfəsi, həm də sosial dəyişikliklər sahələrindəki müasir müzakirələr üçün əvəzsiz bir qaynaqdır. Giroux’un işləri, təhsilin yalnız bilik vermə deyil, həm də sosial aktivlik və sosial dəyişiklik üçün bir vasitə olduğunu göstərərək təhsil siyasətlərini daha ədalətli və güc münasibətlərinə tənqidi baxışla formalaşdırmağa dəvət edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Henry_Giroux
https://infed.org/mobi/henry-a-giroux/
https://experts.mcmaster.ca/display/girouxh
https://scholar.google.ca/citations?user=4XkbcCIAAAAJ&hl=en
https://lab.cccb.org/en/henry-giroux-those-arguing-that-education-should-be-neutral-are-really-arguing-for-a-version-of-education-in-which-nobody-is-accountable/
https://www.humanities.mcmaster.ca/~girouxh/
https://www.goodreads.com/author/show/20887.Henry_A_Giroux
Tarix : 23 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
