Harlov Eksperimenti (və ya Harlovun Tərbiyə Eksperimentləri) - Amerika psixoloqu Harry Harlov tərəfindən 1950-ci illərdə aparılan məşhur tədqiqatlar silsiləsi. Bu tədqiqatlar sevgi, emosional bağlanma və ana-uşaq münasibətləri haqqında daha dərin anlayış əldə etmək məqsədilə reallaşdırılmışdır. Eksperimentlərdə Harlow rhesus meymunlarından istifadə etmişdir. Əsas məqsəd, gənc meymunların öz analarına bağlılıq hissini hansı faktorların təsir etdiyini öyrənmək idi. Bu eksperimentlərin ən məşhuru "tel ana və yumşaq ana" eksperimentidir. "Tel ana və yumşaq ana" eksperimenti: Şərtlər 1. Bir tel konstruksiyadan hazırlanmış "ana" (üzərində yemək olan süd şüşəsi ilə). 2. Yumşaq parçadan hazırlanmış "ana" (lakin üzərində yemək yoxdur). Prosedur 1. Meymun balaları bu iki fərqli "ana" ilə eyni mühitdə saxlanılmışdır. 2. Tədqiqatçılar müşahidə edib ki, tel "ananın" üzərində yemək olsa belə, balalar vaxtlarının çoxunu yumşaq parça "ana" ilə keçirir. Yalnız ac olduqları zaman tel "anaya" yaxınlaşırdılar. Əhəmiyyəti Harlowun eksperimenti, uşaqların valideynlərinə bağlılığının yalnız yeməklə əlaqəli olmadığını, emosional yaxınlıq və rahatlıq hissinin əsas rol oynadığını sübut etdi. Bu tədqiqat psixologiyada bağlanma nəzəriyyəsinin inkişafına böyük töhfə verdi və John Bowlby və Mary Ainsworth kimi alimlərin işlərinə dəstək oldu. Tənqidlər Eksperimentlərdə istifadə edilən üsullar, xüsusən də heyvanların emosional travmaya məruz qalması, ciddi etik müzakirələrə səbəb olmuşdur. Bu səbəbdən müasir dövrdə bu cür tədqiqatlara daha sərt məhdudiyyətlər tətbiq olunur.

İstinadlar

https://www.psychologicalscience.org/publications/observer/obsonline/harlows-classic-studies-revealed-the-importance-of-maternal-contact.html

https://www.simplypsychology.org/harlow-monkey.html

https://study.com/academy/lesson/harlows-monkeys.html

https://pages.uoregon.edu/adoption/studies/HarlowMLE.htm

https://www.wellbeingintlstudiesrepository.org/cgi/viewcontent.cgi?article=1112&context=acwp_arte

Tarix : 2 dekabr 2024

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.