György Faludy (22 sentyabr 1910 – 1 sentyabr 2006), bəzən ingilisləşdirilmiş formada George Faludy kimi tanınır, macar şair, yazıçı və tərcüməçi idi. O, 20-ci əsrin ən məşhur macar ədəbiyyatçılarından biri kimi tanınır və yaradıcılığı ilə dünya ədəbiyyatında iz qoymuşdur. Faludy həmçinin siyasi fəallığı ilə də tanınır, xüsusilə totalitar rejimlərə qarşı mübarizəsi və əsərlərində azadlıq, insan hüquqları və ədalət mövzularına toxunması ilə məşhurdur. Onun əsərləri arasında şeirlər, esselər, xatirələr və tərcümələr yer alır. Faludy həmçinin antik və müasir ədəbiyyatdan tərcümələri ilə də tanınır. O, uzun və fəal həyat yaşamış, Macarıstan, Avropa və Şimali Amerikada yaşayıb yaratmışdır. Həyatı Səfərlər, çətinliklər və xatirələr Faludi təhsilini Fasori Evangelikus Gimnaziumda tamamladı və Vyana, Berlin və Qrats universitetlərində oxudu. Bu dövrlərdə o, ömrünün sonuna qədər qoruyub saxladığı radikal liberal baxışlar formalaşdırdı. 1938-ci ildə yəhudi mənşəyinə görə Macarıstanı tərk edərək Parisə, daha sonra isə ABŞ-a köçdü. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Amerika ordusunda xidmət etdi. 1946-cı ildə yenidən Macarıstana qayıtdı. 1947-ci ilin aprelində o, Budapeştdə Ottokar Prohaszkanın heykəlini dağıdan qrupun tərkibində idi. Prohaszka bir çoxları tərəfindən hörmət edilən macar yepiskopu olsa da, antisemitizmə meyilli olması ilə bağlı fikirlər də mövcuddur. Faludi bu hadisədə iştirak etdiyini yalnız qırx il sonra etiraf etmişdi. Münasibətləri Faludinin ilk həyat yoldaşı Vali Acs idi. Onun ikinci həyat yoldaşı Zsuzsa Szegő 1963-cü ildə vəfat etdi. Onların 1955-ci ildə doğulan oğlu Endrü var idi. Faludinin nəvəsi Aleksandr Faludi 1983-cü ildə anadan olmuşdur və hazırda anglikan keşişidir. O, həmçinin Macarıstandakı mövcud hökumətin tənqidçilərindən biridir. 1963-cü ildə amerikalı balet rəqqası və müasir latın poeziyasının görkəmli şairlərindən biri olan Eric Johnson (1937–2004) Faludinin "Cəhənnəmdə Xoşbəxt Günlərim" adlı xatirəsini oxuduqdan sonra onun yaradıcılığına valeh oldu və Faludini tapmaq üçün Macarıstana yola düşdü. O, macar dilini öyrənməyə başladı və nəhayət, üç il sonra, Maltada Faludi ilə tanış oldu. Johnson 36 il boyunca onun katibi, tərcüməçisi, həmmüəllifi və həyat yoldaşı oldu. 2002-ci ildə Faludi yenidən evlənəndə, Johnson Nepalın Katmandu şəhərinə köçdü və 2004-cü ilin fevralında orada vəfat etdi. Yaradıcılığı Faludinin François Villonun balladalarına etdiyi tərcümələr və daha çox özünün yenidən yazdığı versiyalar (bunu özü dəfələrlə etiraf etmişdi) ona böyük məşhurluq gətirdi. Bu əsərlər ilk dəfə 1934-cü ildə nəşr olunmuşdu və indiyə qədər təxminən qırx dəfə çap edilmişdir. O dövrdə bu fikirləri başqa cür ifadə etməsi çətin olardı. Faludi həmçinin bir neçə şeirlər kitabı yazmışdır və onların bəziləri ingilis dilində nəşr olunmuşdur. Onun digər mühüm uğuru "Cəhənnəmdə Xoşbəxt Günlərim" (Pokolbeli víg napjaim) adlı xatirəsi idi. Bu kitab ilk dəfə 1962-ci ildə ingilis dilində çap olunmuş, sonradan fransız və alman dillərinə də tərcümə edilmişdir. Lakin əsərin orijinal macar versiyası yalnız 1987-ci ildə işıq üzü görmüşdür. İngilis dilində nəşr olunmuş əsərləri 1962: My Happy Days in Hell (Cəhənnəmdə Xoşbəxt Günlərim); yenidən nəşr: 1985, ISBN 0-00-217461-8; 2003, ISBN 963-206-584-0 1966: City of Splintered Gods (Parçalanmış Tanrılar Şəhəri); Flora Papastavrou tərəfindən tərcümə olunub 1970: Erasmus of Rotterdam (Rotterdamlı Erasmus). ISBN 0-413-26990-6; 1971, ISBN 0-8128-1444-4 1978: East and West: Selected Poems of George Faludy (Şərq və Qərb: Corc Faludinin Seçilmiş Şeirləri); John Robert Colombo tərəfindən redaktə edilib; şair haqqında Barbara Amielin yazdığı profil ilə birlikdə. Toronto: Hounslow Press, ISBN 0-88882-025-9 1983: George Faludy: Learn This Poem of Mine by Heart (Corc Faludi: Bu Şeirimi Əzbərlə); altmış şeir və bir nitq. ISBN 0-88882-060-7; John Robert Colombo tərəfindən redaktə edilib 1985: George Faludy: Selected Poems 1933-80 (Corc Faludi: Seçilmiş Şeirlər 1933-80). ISBN 0-8203-0814-5, ISBN 0-8203-0809-9; Robin Skelton tərəfindən redaktə edilib 1987: Corpses, Brats, and Cricket Music (Meyitlər, Gənclər və Cırcırama Musiqisi). ISBN 0-919758-29-0 1988: Notes From the Rainforest (Yağış Meşəsindən Qeydlər). ISBN 0-88882-104-2 Macarca nəşr olunmuş əsərləri Jegyzetek az esőerdőből (Yağış Meşəsindən Qeydlər). Budapeşt, 1991. Magyar Vilag Kiado, 208 s. Test es lelek (Bədən və Ruh). Dünya poeziyasından 1400 seçmə əsər. Tərcümələr. Redaktor: Foti Edit. İllüstrasiyalar: Kass Janos. Budapeşt, 1988. Magyar Vilag, 760 s. 200 szonett (200 Sonet). Şeirlər. Budapeşt, 1990. Magyar Vilag, 208 s. Erotikus versek (Erotik Şeirlər). Dünya poeziyasından 50 seçmə əsər. Redaktor: Foti Edit. İllüstrasiyalar: Karakas Andras. Budapeşt, 1990. Magyar Vilag, 72 s. Dobos az ejszakaban (Gecədə Davulçu). Seçilmiş şeirlər. Redaktor: Foti Edit. Budapeşt, 1992. Magyar Vilag, 320 s. Jegyzetek a kor margojara (Dövrün Kənarına Qeydlər). Publisistika. Budapeşt, 1994. Magyar Vilag, 206 s.
https://www.hungarianconservative.com/articles/culture_society/faludy_poet_translator_provocative_victim_communism_controversial/
https://www.escapeintolife.com/book-reviews/gyorgy-faludy-comes-home/
https://www.siir.gen.tr/siir/g/gyorgy_faludy/gyorgy_faludy.htm
https://www.jewishvirtuallibrary.org/faludy-gy-x00f6-rgy
https://www.makingqueerhistory.com/articles/2017/11/26/gyrgy-faludy
https://www.penguin.co.uk/authors/42807/gyorgy-faludy
https://www.nytimes.com/2006/09/04/world/europe/04faludy.html
Tarix : 7 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
