Gwendolyn Brooks - Amerikalı şair, müəllif və müəllimə idi. Onun əsərləri tez-tez öz cəmiyyətindəki adi insanların şəxsi bayramlarını və mübarizələrini ələ alırdı. 1 may 1950-ci ildə Annie Allen adlı şeir toplusuna görə Pulitzer Mükafatına layiq görülüb, bu onu Pulitzer mükafatı alan ilk Afrika-Amerikalı etdi. Gwendolyn Brooks, məhsuldar yazı karyerası ərzində bir çox digər mükafatlar da əldə etdi. O, həyatının böyük hissəsini Çikaqoda keçirib və 1968-ci ildə İllinoys ştatının şairi (Poet Laureate of Illinois) təyin edilib, bu vəzifəni 32 il boyu, ölümünə qədər icra edib. O, həmçinin 1985–86 illərində ABŞ Şairi (U.S. Poet Laureate) olaraq təyin edilmişdir. 1976-cı ildə isə Amerika Sənət və Mektublar Akademiyasına qəbul edilən ilk Afrika-Amerikalı qadın oldu. Erkən həyat Gwendolyn Elizabeth Brooks 7 iyun 1917-ci ildə Topeka, Kansasda doğulub və Çikaqonun cənub tərəfində böyümüşdür. O, David Anderson Brooks və Keziah (Wims) Brooksun ilk uşağı idi. Atası, musiqi şirkətində xidmətçi olaraq işləyən David Brooks, həkim olmaq istəyirdi, amma bu arzusu ailəsini dəstəkləmək və evlənmək üçün öz arzusunu qurban vermişdi. Anası, həm məktəb müəllimi, həm də klassik musiqidə təhsil almış bir konsert piyanisti idi. Brooks’un anası, daha sonra Brown v. Board of Education irqi ayrılığın ləğvi ilə bağlı məşhur məhkəmə işində iştirak edən Topeka məktəbində müəllimlik edirdi. Ailə əfsanələrinə görə, Brooks'un atası tərəfdən babası, Amerika Vətəndaş müharibəsi zamanı qul olmaqdan qaçıb və Union qüvvələrinə qoşulmuşdu. Karyera Gwendolyn Brooks ilk şeirini, "Eventide" (Axşam) adlı şeirini, 13 yaşında American Childhood adlı uşaq jurnalında dərc etdirmişdir. 16 yaşına qədər təxminən 75 şeir yazıb və dərc etdirmişdi. 17 yaşında isə şeirlərini "Lights and Shadows", Chicago Defender qəzetinin şeir bölməsinə təqdim etməyə başlayıb. Onun şeirləri, çoxu Wilson Junior Collegedə təhsil aldığı dövrdə dərc edilib, ənənəvi balladalar və sonetlərdən tutmuş, blues ritmləri ilə yazılmış sərbəst vəzndə şeirlərə qədər müxtəlif üslubda olub. Erkən illərində, şeir işində ona yüksək qiymətlər verilmiş və James Weldon Johnson, Richard Wright və Langston Hughes kimi məşhur şairlər tərəfindən təşviq olunmuşdur. James Weldon Johnson onu yalnız 16 yaşında ikən şeirlərinin ilk tənqidini göndərmişdir. Tədris Gwendolyn Brooks özünün ilk tədris təcrübəsini Çikaqo Universitetində yaşamışdır, burada müəllif Frank London Brown tərəfindən onu Amerika ədəbiyyatı dərsi keçməyə dəvət etmişdir. Bu, onun şeirləri paylaşmağa və yazmağı öyrətməyə olan ömür boyu bağlılığının başlanğıcı olmuşdur. Brooks, ölkə boyu geniş tədris fəaliyyəti göstərmiş və Columbia College Chicago, Northeastern Illinois University, Chicago State University, Elmhurst College, Columbia University və City College of New York kimi müxtəlif təhsil müəssisələrində dərs demişdir. Arxivlər Illinois Universitetinin Nadir Kitablar və Əlyazmalar Kitabxanası, Brooks'un arxivlərini onun qızı Nora Blakelydən almışdır. Bundan əlavə, UC Berkeleynin Bancroft Kitabxanası onun şəxsi sənədlərinin, xüsusilə 1950-1989 illəri arasında olan kolleksiyasına sahibdir. Təltiflər 1946, Şeir üzrə Guggenheim Təqaüdü. 1949, Poetry jurnalının Eunice Tietjens Memorial Mükafatı. 1950, Pulitzer Şeir Mükafatı – Gwendolyn Brooks 1950-ci ildə Pulitzer Şeir Mükafatını qazanaraq, bu mükafatı alan ilk qaradərili şair oldu. Bu mükafat Annie Allen adlı şeir kitabına verilmişdi ki, bu əsər Çikaqonun cənub tərəfindəki Bronzeville məhəlləsində böyüyən adi bir qaradərili qızın həyatını şeir formasında təsvir edirdi. 1968, İllinoys Şairi Laureatı təyin olundu, bu vəzifəni 2000-ci ilədək daşıdı. 1969, Anisfield-Wolf Kitab Mükafatı. Əsərləri A Street in Bronzeville, Harper, 1945. Annie Allen, Harper, 1949. Maud Martha, Harper, 1953. Bronzeville Boys and Girls, Harper, 1956. The Bean Eaters, Harper, 1960. We Real Cool, Brooks Press, 1960. In the Mecca, Harper, 1968. For Illinois 1968: A Sesquicentennial Poem, Harper, 1968. Riot, Broadside Press, 1969. Family Pictures, Broadside Press, 1970. Aloneness, Broadside Press, 1971.
https://www.poetryfoundation.org/poets/gwendolyn-brooks
https://www.ilsos.gov/departments/library/center_for_the_book/gwendolyn_brooks.html
https://www.youtube.com/watch?v=Jc_6qgC1yMk
https://www.africanamericanpoetry.org/gwendolyn-brooks
https://poets.org/poet/gwendolyn-brooks
https://www.smith.edu/people/gwendolyn-brooks
https://www.goodreads.com/author/show/25128.Gwendolyn_Brooks
Tarix : 5 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
