Giuseppe Jappelli (1783–1852) - İtalyan memarı və mühəndisi, xüsusilə Neoklassik memarlıq üslubunun inkişafında əhəmiyyətli rol oynamış bir şəxsiyyət idi. O, həmçinin İtaliya'nın memarlıq irsini qoruyaraq, müxtəlif mühüm layihələrdə çalışmış və dövrünün ən əhəmiyyətli memarlarından biri olaraq tanınmışdır. Erken həyatı və təhsili Giuseppe Jappelli, 1783-cü ildə İtaliyanın Venedik şəhərində anadan olub. O, gənc yaşlarından memarlığa maraq göstərmiş və bu sahəyə olan həvəsi onu təhsilini davam etdirməyə təşviq etmişdir. Venedik və Romada təhsil aldı və burada klassik memarlıq üslublarını öyrəndi. O dövrün İtaliya’sında, xüsusilə Rönesans və Barok təsirlərinin hələ də güclü olduğu bir vaxtda, Jappelli klassik elementləri modern şəkildə istifadə etməyə başladığı üçün diqqət çəkdi. Memarlıq üslubu və təsiri Jappelli, dövrün Neoklassik memarlıq üslubunun əsas nümayəndələrindən biri olmuşdur. Neoklassik memarlıq, XVIII əsrin sonu və XIX əsrin əvvəllərində məşhurlaşan və qədim Yunan-Roma memarlığından ilham alan bir üslub idi. Jappelli, bu üslubu İtaliyada genişləndirdi və dövrünün digər memarları ilə birlikdə Avropada Neoklassik memarlığın inkişafına təsir etdi. Jappelli'nin layihələrində simmetriya, sadəlik və böyük monumental formalar dominantdır. O, həmçinin memarlıqda təbii və texnoloji yeniliklərə açıq idi, yeni tikinti texnikaları və materiallardan istifadə edərək, qədim memarlıq ənənələrini müasir dövrə uyğunlaşdırmağa çalışmışdır. Bu yanaşma, Jappellinin dizaynlarının həm estetik, həm də funksional cəhətdən dəyərli olmasına səbəb olmuşdur. Əsas layihələri Giuseppe Jappellinin ən mühüm layihələri əsasən Venesiya və digər İtaliya şəhərlərində yer alır. Onun əsərləri arasında müasir memarlıq anlayışını əks etdirən, həmçinin klassik elementlərin mükəmməl birləşməsini göstərən binalar vardır. Giardini Reali (Real Bağları) – Venedik (1815) Jappelli, 1815-ci ildə Venedikdəki Real Bağlarının təkmilləşdirilməsi layihəsini həyata keçirmişdir. Bu layihə, Neoklassik memarlıq üslubunun və dövrünün tipik bağ dizaynının gözəl bir nümunəsidir. Bağlar, həmçinin Venedikin məşhur parklarından biri olub, memarın təbii və süni elementləri ustalıqla birləşdirdiyi bir layihədir. Piazza San Marco və Zattere (Venedik) Jappelli, həmçinin Venedikin məşhur meydanı olan Piazza San Marconun və Zattere bölgəsinin dizaynına da müdaxilə etmişdir. Bu layihələrdə Jappelli, Venedikin tarixi və klassik tərzini qorumaqla yanaşı, şəhərin ictimai və sosial həyatına təsir edən açıq məkanlar yaratmağa çalışmışdır. Ponte di Rialtonun Dəyişdirilməsi (Venedik) Jappelli, Venedikdəki məşhur Rialto körpüsünün təmir və dəyişdirilməsi layihəsində iştirak etmişdir. Bu körpü, Jappelli'nin tarixi və müasir elementləri necə birləşdirdiyini göstərən mühüm bir əsərdir. Villa Valmarana (Vicenza) Jappelli'nin dizaynı ilə inşa edilən bu villa, həm də o dövrün ən nüfuzlu memarlıq nümunələrindən biridir. Villa, müasir Neoklassik üslubunun simvolu olaraq qəbul edilir. İrs və təsiri Giuseppe Jappellinin memarlıq üslubu, həm Neoklassik ənənələri qorumağa, həm də bu ənənələri daha müasir və funksional bir şəkildə təqdim etməyə yönəlmişdi. O, yalnız öz dövrünün memarlıq irsini formalaşdırmaqla kifayətlənmədi, həm də gələcək nəsillərə örnək olan əsərlər yaratdı. Jappellinin layihələri, müasir memarlıq anlayışlarına böyük təsir göstərmiş və Venesiya kimi tarixi şəhərlərdə böyük mədəni dəyər daşıyan əsərlərin yaranmasına səbəb olmuşdur. Onun memarlıq yanaşması, həm estetika, həm də mühəndislik baxımından gələcək memarları təsirləndirdi. Giuseppe Jappelli, İtalyan memarlığının ən önəmli fiqurlarından biri olub, Neoklassik üslubunu həm qorumuş, həm də onu müasir dövrə uyğunlaşdırmışdır. Onun əsərləri, həm estetik həm də funksional cəhətdən son dərəcə qiymətli olmaqla yanaşı, İtaliya memarlığının inkişafına müsbət təsir göstərmişdir. Jappelli'nin memarlıq irsi, həm İtaliyada, həm də Avropada uzun illər boyu araşdırılacaq və ilham verici bir örnək olaraq qalacaqdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Giuseppe_Jappelli
https://hu.wikipedia.org/wiki/Giuseppe_Jappelli
https://www.histouring.com/en/historical-figure/giuseppe-jappelli/
https://www.wga.hu/bio/j/jappelli/biograph.html
https://www.wikidata.org/wiki/Q943318
https://universes.art/en/art-destinations/venice/museums/fondazione-querini-stampalia/06
https://www.shutterstock.com/search/giuseppe-jappelli
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
