Girolata döyüşü - 1540-cı ildə Osmanlı İmperatorluğu ilə Papa dövləti arasında meydana gəlmişdir. Bu döyüş, Osmanlının Akdenizdəki gücünü artırmağa yönəlmiş mübarizənin bir hissəsidir və həmin dövrdəki siyasi gərginliklər və müharibələr kontekstində əhəmiyyətli bir yer tutur. Döyüşün tam adı "Girolata İskelesi Döyüşü" olaraq da bilinir və bu hadisə 1540-cı ilin yay aylarında Siciliya adasında, xüsusilə Girolata körfəzində baş vermişdir. Tarixi kontekst 16-cı əsrin ortalarında, Osmanlı İmperatorluğu Akdenizdə hegemonluğunu genişləndirirdi. Sultan Süleyman Qanuni dövründə Osmanlı İmperatorluğu, həm qərbdə (İtaliya, Siciliya, Sardiniya), həm də şərqdə (Fars, Misir) gücünü artırmışdı. Bu dövrdə Venedik, Papa dövləti, Fransızlar və digər Avropa dövlətləri ilə qarşıdurmalar var idi. Osmanlı İmperatorluğu xüsusilə Venedik və Papa dövlətləri ilə mübarizə edirdi. Bu mübarizələrin çoxu Akdenizdəki ticarət yollarının və strateji mövqelərin idarə olunmasına yönəlmişdi. Döyüşün başlanğıcı 1540-cı ildə, Papa Paul III tərəfindən bir donanma təşkil olundu və Venediklə ittifaq quruldu. Məqsəd, Osmanlı İmperatorluğunun Akdenizdəki fəaliyyətlərini məhdudlaşdırmaq, həmçinin Avropanın güclü xristian dövlətləri ilə mübarizə aparmaq idi. Papa və Venedikli müttəfiqləri, Osmanlı donanmasının Siciliya yaxınlarında yerləşən Girolata körfəzindəki fəaliyyətlərini zərərsizləşdirmək üçün döyüşə girməyə qərar verdilər. Döyüşün gedişi Girolata döyüşü, faktiki olaraq Osmanlı donanması ilə Papa və Venedik ittifaqı arasında bir dəniz döyüşü idi. Osmanlı donanması, həmin dövrün ən güclü donanması idi və döyüş, Osmanlıların həm dənizdəki, həm də strateji olaraq çox vacib olan Akdenizdəki mövqelərini qorumağa çalışdığı bir mübarizə idi. Bu döyüşdə, Osmanlı donanması çox güclü idi və müttəfiq qüvvələri məğlub etməyə müvəffəq oldu. Döyüşün sonunda, Osmanlı donanması qələbə çaldı və Venediklə Papa dövlətinin ittifaqı məğlub oldu. Bu zəfər, Osmanlıların Akdenizdəki gücünü daha da gücləndirdi və onlar daha çox torpaqları fəth edərək bu dövrdəki güclü mübarizələrini davam etdirdilər. Döyüşün əhəmiyyəti Osmanlıların Akdenizdəki gücünün möhkəmlənməsi: Bu döyüş, Osmanlı İmperatorluğunun Akdenizdəki hegemonluğunu pekişdirdi. Osmanlılar bu döyüşdə qazandıqları zəfərlə, Akdenizdəki ən güclü dövlət olaraq mövqelərini qorudular və genişləndirdilər. Papa və Venedikin zərbə alması: Papa dövləti və Venedik, Akdenizdəki güclərini itirərək Osmanlılara qarşı mübarizələrini dayandırmaq məcburiyyətində qaldılar. Bu döyüş həm də Osmanlıların Papa dövləti ilə olan münasibətlərində müəyyən bir üstünlük təmin etdi. Osmanlının strateji mövqeləri gücləndirməsi: Girolata körfəzindəki zəfər, Osmanlının Akdenizdəki digər strateji bölgələrdəki mövqelərini gücləndirdi və onların ticarət yollarında əhəmiyyətli yer tutmasına imkan yaratdı. Bu döyüş, nəticə etibarilə, Osmanlıların Akdenizdəki hegemonluğunu gücləndirən və bu bölgədəki digər Avropa güclərinə qarşı üstünlük təmin edən mühüm bir döyüş oldu.
https://military-history.fandom.com/wiki/Battle_of_Girolata
https://www.wikiwand.com/en/articles/Battle_of_Girolata
https://kulturenvanteri.com/ru/yer/girolata-deniz-muharebesi-savas-alani/#17.1/42.340041/8.602181
https://kids.kiddle.co/Dragut
https://military-history.fandom.com/wiki/Battle_of_Girolata
https://www.wikidata.org/wiki/Q19873108
https://www.wikiwand.com/en/map/Battle_of_Girolata
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
