Giorgi (Gia) Dvali — Gürcü əsilli nəzəri fizik, simli nəzəriyyə, kvant qravitasiyası və böyük əlavə ölçülər sahəsində apardığı tədqiqatlarla tanınır. O, hazırda Münhendəki Lüdviq Maksimilian Universitetində nəzəri fizika professoru, Maks Plank Fizika İnstitutunun direktoru və Nyu-York Universitetində Gümüş Professorluq statusuna malikdir. Həyatı Giorgi Dvali 1964-cü il mayın 30-da Gürcüstanın paytaxtı Tbilisidə anadan olmuşdur. O, Tbilisi şəhərinin 55-ci orta məktəbini bitirdikdən sonra Tbilisi Dövlət Universitetinin Fizika Fakültəsində təhsil almış və 1985-ci ildə diplom işini müdafiə etmişdir. 1985-1992-ci illərdə Elefter Andronikaşvili Fizika İnstitutunda çalışaraq 1992-ci ildə hissəciklər fizikası və kosmologiya üzrə doktorluq dərəcəsi qazanmışdır. Dvali karyerasını beynəlxalq səviyyədə davam etdirmişdir. 1992-1993-cü illərdə İtaliyanın Triest şəhərindəki Beynəlxalq Nəzəri Fizika Mərkəzində (ICTP), 1993-1995-ci illərdə isə Piza Universitetində postdoktorantura tədqiqatları aparmışdır. 1998-ci ildən Nyu-York Universitetində professorluq etmiş, 2007-ci ildən CERN-də tədqiqatçı kimi fəaliyyət göstərmişdir. 2008-ci ildə Alexander von Humboldt Professorluğu ilə təltif olunmuş və 2010-cu ildən Münhendəki Lüdviq Maksimilian Universitetində və Maks Plank İnstitutunda işə başlamışdır. Elmi töhfələri Dvali simli nəzəriyyə, böyük əlavə ölçülər və kvant qravitasiyası üzrə aparıcı mütəxəssislərdən biridir. Onun ən məşhur işlərindən biri 1998-ci ildə Nima Arkani-Hamed və Savas Dimopulos ilə birgə təklif etdiyi ADD modelidir. Bu model simli nəzəriyyədən ilhamlanaraq qravitasiyanın digər qüvvələrə nisbətən zəifliyini izah edir. Modelə görə, Standart Modelin sahələri (3+1)-ölçülü membranda məhdudlaşır, lakin qravitasiya əlavə ölçülərdə (bir millimetrin onda birinə qədər böyük ola bilən) yayıla bilir. Bu çərçivə kvant qravitasiyası və qara dəliklərin Böyük Hadron Kollayderində təcrübi yoxlanılmasını mümkün edir. Dvali həmçinin Qreqori Qabadadze və Massimo Porrati ilə birgə DGP modelini işləyib hazırlamışdır. Bu model qravitasiyanın böyük məsafələrdə dəyişdirilməsini və kosmoloji sabit probleminin həllini təklif edir. Onun tədqiqatları erkən kainat, qara dəliklər və kosmologiya ilə hissəciklər fizikası arasındakı əlaqələrə də fokuslanmışdır. Şəxsi həyatı və mirası Giorgi Dvali evlidir və iki övladı – bir oğlu və bir qızı var. O, Gürcüstanda elmi icmada hörmətli bir şəxsiyyətdir və son illərdə ölkə universitetlərində tez-tez mühazirələr oxuyaraq təcrübəsini paylaşmışdır. Dvali 2000-ci ildə Nyu-York şəhərinin Elm və Texnologiya üzrə Mükəmməllik Mükafatını, həmçinin Packard və Sloan fondlarının təqaüdlərini və 2008-ci ildə Humboldt Professorluğunu qazanmışdır. Dvali elmi kommunikasiyada da aktivdir və 2011-ci ildə Brüsseldə keçirilən 25-ci Solvay Konfransında iştirak etmişdir. O, Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsi zamanı Gürcüstan hökumətinin siyasətinə etirazını bildirib. 2025-ci ilə qədər (əgər başqa məlumat yoxdursa) Dvali Münhendəki Maks Plank İnstitutunun direktoru və Nyu-York Universitetində professor kimi fəaliyyətini davam etdirir. Onun ADD və DGP modelləri simli nəzəriyyə və kvant qravitasiyasının inkişafında mühüm yer tutur və müasir fizikanın ən önəmli şəxsiyyətlərindən biri kimi qalır.
https://www.mpg.de/346211/physics-dvali
https://www.ijf.org/judoka/81264
https://www.mpp.mpg.de/en/about-us/organization/directors/prof-dr-georgi-dvali
https://inspirehep.net/authors/1011120
https://www.fiba.basketball/en/players/190503-giorgi-dvali
https://www.proballers.com/basketball/player/16107/giorgi-dvali
https://en.wikipedia.org/wiki/Giorgi_Dvali
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
