Giacomo Barozzi da Vignola (1507–1573) - Renessans dövrünün ən əhəmiyyətli İtalyan memarlarından biri olub, xüsusilə klasik memarlığın sistemləşdirilməsi və tətbiqi ilə tanınır. O, Maniyerizm üslubunun inkişafında mühüm rol oynamış və barok memarlığının formalaşmasında təsirli olmuşdur. Əsərləri, klasik memarlıq prinsiplərini müasir dövrün tələblərinə uyğunlaşdırmaq məqsədini güdür və bu yanaşma onun müasir memarlıq dünyasında dərin təsir yaratmasına səbəb olmuşdur. Giacomo Barozzi da Vignola 1507-ci ildə İtaliyanın Vignola şəhərində anadan olmuşdur. O, gənc yaşlarında memarlıq təhsilini Roma şəhərində almış və burada Donato Bramante və Michelangelo kimi böyük sənətkarlardan təsirlənmişdir. Vignola, Roma və başqa şəhərlərdə çoxsaylı böyük tikililərdə iştirak etmiş və bu layihələrdə klassik memarlıq elementlərini sistemləşdirərək tətbiq etmişdir. Onun işləri, klassik dövrün təsvirlərini yüksək estetik dəyərə malik, balanslı və mükəmməl şəkildə formalaşdırmağa çalışmışdır. Vignola, klassik memarlığı daha möhkəm və əlverişli hala gətirmək üçün bir sıra nəzəri əsərlər yazmış, memarlıqda simmetriya, nisbət və harmoniya kimi prinsipləri tətbiq etmişdir. O, həmçinin klassik ordenlərin (Dori, İoni, Korinfi) və tikililərin fasadlarında necə istifadə olunacağını təfərrüatlı şəkildə izah etmişdir. 1. "Regola delli cinque ordini darchitettura" (1562) Vignola'nın ən məşhur əsəri "Regola delli cinque ordini darchitettura" (Memarlıqda Beş Ordenin Qaydaları) adlı kitabıdır. Bu əsər memarlıq sahəsindəki nəzəriyyələrin təməlini qoymuş və klassik ordenlərin istifadəsini çox dəqiq şəkildə təsvir etmişdir. Kitabda Dori, İoni, Korinfi, Tuscan və Kompozit ordenləri ən yaxşı şəkildə izah edilərək memarlara, bu ordenlərin hər birinin tətbiqini necə etməli olduqlarını göstərmişdir. 2. Villa Farnese (Caprarola) Vignolanın ən məşhur layihələrindən biri Villa Farnese'dir. Bu villa, təsirli fasadı və mükəmməl yerləşdirilmiş simmetrik strukturu ilə diqqət çəkir. Villa, həmçinin Maniyerist memarlığının xüsusiyyətlərini — məkanın qavranması və vizual effektləri nümayiş etdirir. Villa Farnese'nin fasadı və strukturu, klassik elementləri müasir tələblərlə birləşdirərək harmonik bir dizayn təqdim edir. 3. Il Gesü (Roma) Vignolanın digər mühüm əsəri Il Gesü kilsəsidir, Roma'da yerləşir və bu tikilinin fasadı Barok memarlığının başlanğıcı hesab edilir. Il Gesü, Xristianlıq üçün əsas bir dini məkan olmaqla yanaşı, Renessans və Barok memarlığının keçid dövrünü əks etdirir. Kilsənin dizaynı, simmetriya, genişlik və işıqlandırma kimi elementlərlə gözəl bir şəkildə harmonikdir. 4. Palazzina del Belvedere (Vatikanda) Vignolanın başqa bir tanınmış əsəri Palazzina del Belvederedir. Papa III. Sixtusun təlimatları ilə inşa edilmiş bu binada klassik elementlərə yenilikçi yanaşmalar təqdim edilmişdir. Bu, onun memarlıqda yenilikləri tətbiq etməsi və Renessans memarlığının sərhədlərini genişləndirməsi ilə məşhurdur. Giacomo Barozzi da Vignola, klassik memarlığın təməllərinə böyük hörmətlə yanaşmış və onu gələcək dövrlərin tələblərinə uyğunlaşdırmağa çalışmışdır. O, simmetriya, nisbət və sadəlik kimi klassik idealların tətbiqini əsas almış, ancaq bu elementləri yeniliklərlə birləşdirərək harmoniyalı və gözəl tikililər yaratmışdır. Vignolanın işləri, Renessansın son dövründə və Barok memarlığının başlanğıcında böyük təsirə malik olmuş və daha sonra Avropada geniş yayılmağa başlamışdır. Giacomo Barozzi da Vignolanın memarlıq sahəsindəki töhfələri sonrakı dövrlərdəki Barok memarlarının işlərinə böyük təsir göstərmişdir. Beş klassik ordenin təfsiri və simmetriya ilə əlaqədar verdiyi prinsiplər, memarlıq təhsilində əsas dərslərdən biri olaraq qəbul edilmişdir. Onun Villa Farnese və Il Gesü kimi əsərləri isə maniyerizmdən Barok dövrünə keçidin ən yaxşı nümunələrindən sayılır. Memar olaraq Vignola, klassik elementləri və yeni memarlıq ideyalarını birləşdirərək, müasir memarlığa mühüm bir töhfə vermişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Giacomo_Barozzi_da_Vignola
https://www.britannica.com/biography/Giacomo-da-Vignola
https://www.thoughtco.com/giacomo-da-vignola-renaissance-architect-177877
https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/vignola-giacomo-barozzi-da-1507-1573-italian-architect-and-theorist
https://library.brown.edu/projects/rome/people/0132/
https://www.italianartsociety.org/2015/10/architect-giacomo-barozzi-da-vignola-was-born-on-1-october-1507/
https://www.catholic.com/encyclopedia/giacomo-barozzi-da-vignola
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
