Gerardt Hooft (1946) - Hollandiya fizik. Nəzəri fizika sahəsindəki işləri ilə tanınır. O, elementar hissəciklər fizikasının təməl anlayışlarını formalaşdırmış və Quantum Sahə Teorisi (QFT) və Yüksək Enerjili Fizika sahəsində müstəsna töhfələr vermişdir. Hooft, ən çox Yang-Mills nəzəriyyəsi, Qaranlıq maddə və nəzəri kosmologiya sahələrindəki irəliləyişləri ilə tanınır. 1999-cu ildə Nobel Fizika Mükafatını almışdır. Həyatı və təhsili Gerardt Hooft, 1946-cı ildə Haarlem, Hollandiya şəhərində doğulmuşdur. O, Leiden Universiteti-ndə təhsil almış və burada nəzəri fizika və elementar hissəciklər sahələrinə olan marağını inkişaf etdirmişdir. 't Hooft, doktorluq dissertasiyasını 1972-ci ildə bitirmiş və bu dissertasiya ona Yang-Mills nəzəriyyəsi ilə bağlı dərinləşdirilmiş nəzəriyyələri təqdim etmişdir. O, çox tezliklə nəzəri fizikada tanınmış bir mütəxəssis halına gəldi. Ən yadda qalan töhfələr Yang-Mills nəzəriyyəsi və sələflik: Gerardt Hooftun ən məşhur işlərindən biri, Yang-Mills nəzəriyyəsi ilə əlaqədar apardığı tədqiqatdır. Bu nəzəriyyə, sahə nəzəriyyələrinin və güc sahələrinin əsasında olan bir modeldir. O, bu nəzəriyyəni QED (Quantum Electrodynamics) və QCD (Quantum Chromodynamics) kimi daha geniş təhlil edilmiş elementar hissəciklər fizikasına tətbiq etdi. Qara dəliklər və kosmoloji tədqiqatlar Hooft, həmçinin qara dəliklər və kosmologiya sahələrindəki tədqiqatları ilə məşhurdur. O, qara dəliklərin entropiyası və informasiya itirilməsi məsələsi üzərindəki işləri ilə tanınır. 1970-ci illərin sonunda, 't Hooft və Leonard Susskind arasında qara dəliklərə dair bir mübahisə baş vermişdir. Bu mübahisə, qara dəliklərin məlumat itirməməsi ilə bağlı olan məşhur holografik prinsipin inkişafına səbəb oldu. O, bu məsələləri təhlil edərək, qara dəliklərdəki informasiya itirilməsi məsələsini həll etməyə çalışdı və Qara dəliklərin qravitasiya təbiətini daha yaxşı başa düşməyə kömək etdi. Nobel mükafatı və tanınma Gerardt Hooft, 1999-cu ildə Nobel Fizika Mükafatını aldı. O, bu mükafatı quantum sahə nəzəriyyələri və Yang-Mills nəzəriyyəsi sahəsindəki işlərinə görə qazandı. 't Hooft-un bu nəzəriyyələri, elektronlar və kvarklar kimi hissəciklərin qarşılıqlı təsirini daha dərindən başa düşməyə imkan vermişdir. Onun işləri, standart modelin qavranılmasını və inkişafını təmin etdi, beləliklə, o, müasir fizikanın inkişafında əsas fiqurlardan biri oldu. Holografik prinsip və infomasiya itirilməsi Hooft, həmçinin holografik prinsipi ilə bağlı müstəsna işlər görmüşdür. Bu prinsip, qara dəliklər və kvant mexanikası arasında olan əlaqəni izah edir və bu gün string nəzəriyyəsi və daha geniş kosmoloji modellərdə mühüm rol oynayır. O, informasiya itirilməsi probleminin necə həll edilə biləcəyinə dair nəzəriyyələr irəli sürmüşdür. Bu işləri, qara dəliklərin və kosmosun strukturunun daha yaxşı başa düşülməsinə imkan verib. Qara dəliklərin termodinamika və entropiyası Hooft, həmçinin qara dəliklərin termodinamikası və entropiyası ilə bağlı mühüm təhlillər aparmışdır. O, Stephen Hawking ilə birlikdə qara dəliklərin biri-birinə uyğun istilik və radiasiya prinsiplərini inkişaf etdirmiş və bu anlayışların nə dərəcədə universal olduğunu təhlil etmişdir. Bu işlər, qara dəliklərin strukturlarını daha aydın başa düşməyə imkan vermişdir. Həyat və tanınma Gerardt Hooft, karyerası boyunca bir çox beynəlxalq mükafatlar və təqdirlər qazanmışdır. O, Leiden Universiteti və digər tanınmış müəssisələrdə müəllimlik etmişdir. Hooft, müasir fizika sahəsindəki işləri ilə elm dünyasında böyük tanınma əldə etmişdir və bir çox müasir fiziklərin tanınmasına səbəb olmuşdur.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Gerard_%27t_Hooft

https://inspirehep.net/authors/1019113

https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1999/thooft/biographical/

https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1999/thooft/facts/

https://mdpiblog.wordpress.sciforum.net/2024/11/26/an-interview-with-nobel-laureate-prof-gerard-t-hooft/

https://fi.edu/en/awards/laureates/gerard-t-hooft

https://www.aurumbureau.com/speaker/gerard-t-hooft/

Tarix : 24 fevral 2025