Georges Albert Eduard Brutus Gilles de la Tourette — Fransalı nevroloq və həkim. O, “Tourette sindromu”nu ilk dəfə təsvir etməsi ilə tanınır. Bu nevroloji pozuntu istər-istəməz tiklər, qeyri-iradi hərəkətlər və səslərlə (vokalizasiyalarla) xarakterizə olunur. Həyatı Georges Gilles de la Tourette 1857-ci il oktyabrın 30-da Fransanın Saint-Érvé şəhərində varlı bir ailədə anadan olub. Atası tacir, anası isə evdar qadın idi. O, tibbə erkən maraq göstərmiş və Poitiersdə orta təhsilini başa vurduqdan sonra Parisdə tibb təhsili almağa başlamışdır. 1881-ci ildə Paris Universitetində tibb dərəcəsi qazanmışdır. Təhsilini bitirdikdən sonra Gilles de la Tourette məşhur nevroloq Jan-Marten Şarko ilə Salpêtrière Xəstəxanasında işləmişdir. Şarko onun mentoru olmuş və nevrologiya sahəsindəki karyerasına böyük təsir göstərmişdir. Gilles de la Tourette 1893-cü ildə Parisdə özəl praktika açsa da, əsasən tədqiqat və tədrisə fokuslanmışdır. O, həyatının son illərində psixi sağlamlıq problemləri ilə üzləşmiş və 1901-ci ildə sifilisin səbəb olduğu nevrosifilis diaqnozu qoyulmuşdur. Bu xəstəlik onun fiziki və psixi vəziyyətini pisləşdirmiş, nəticədə 1904-cü il mayın 22-də İsveçrənin Lozanna şəhərindəki psixiatriya klinikasında vəfat etmişdir. Elmi töhfələri Gilles de la Tourette 1885-ci ildə “Étude sur une affection nerveuse caractérisée par de l’incoordination motrice accompagnée d’écholalie et de coprolalie” (Motor İnkordinasiya, Exolaliya və Koprolaliya ilə Xarakterizə Olunan Sinir Xəstəliyi Haqqında Tədqiqat) adlı məqaləsini nəşr etdirərək Tourette sindromunu təsvir etmişdir. O, bu vəziyyəti 9 xəstənin müşahidəsinə əsaslanaraq sənədləşdirmiş və bunun irsi ola biləcəyini qeyd etmişdir. Sindromun əsas simptomları arasında qeyri-iradi tiklər (məsələn, göz qırpma və ya üz əzələlərinin hərəkəti), səslər (məsələn, öskürmə və ya sözlərin təkrarlanması – exolaliya) və bəzən küfrlər (koprolaliya) yer alır. Şarko bu vəziyyəti şagirdinin şərəfinə “Tourette sindromu” adlandırmışdır. Tourette həmçinin histeriya, hipnoz və nevroloji pozuntular üzrə tədqiqatlar aparmışdır. O, Şarko ilə birgə hipnozun terapevtik istifadəsini öyrənmiş və histerik xəstələrin müalicəsində bu üsuldan faydalanmışdır. Gilles de la Tourette “Traité clinique et thérapeutique de l’hystérie” (Histeriyanın Klinik və Terapevtik Tədqiqi) adlı əsərində bu mövzuda geniş yazılar qələmə almışdır. Şəxsi həyatı və Mirası Gilles de la Tourette 1887-ci ildə Mari Couture ilə evlənmiş və cütlüyün dörd övladı olmuşdur. O, həyatının çox hissəsində enerjili və maraqlı bir şəxsiyyət kimi tanınsa da, nevrosifilis səbəbindən son illərində psixi sabitliyini itirmişdir. 1893-cü ildə bir xəstəsi tərəfindən güllələnmiş, lakin bu hadisədən sağ çıxmışdır – bu, onun psixi sağlamlığına təsir edən amillərdən biri ola bilər. Gilles de la Tourette Fransız Nevrologiya Cəmiyyətinin üzvü olmuş və öz dövründə hörmətli bir alim kimi tanınıb. Onun Tourette sindromunu təsvir etməsi müasir nevrologiyada əhəmiyyətli bir kəşf sayılır və bu gün də bu vəziyyət onun adını daşıyır. Sindromun genetik və nevroloji əsasları sonrakı tədqiqatlarla daha yaxşı anlaşılmış və müalicə üsulları (məsələn, davranış terapiyası və dərmanlar) inkişaf etdirilmişdir. Gilles de la Tourette-in mirası nevrologiyada qeyri-iradi hərəkət pozuntularının öyrənilməsinə verdiyi töhfələr və Tourette sindromunun kəşfi ilə əbədiləşmişdir. Onun işi müasir tibbdə bu vəziyyətin diaqnozu və idarə edilməsi üçün əsas yaratmışdır.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15168216/
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0022399909003195
https://tourette.org/resource/125-years-tourette-syndrome-discovery-early-history-future-disorder/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22811054/
https://link.springer.com/article/10.1007/s00381-019-04327-5
https://journals.lww.com/armh/fulltext/2019/07020/georges_gilles_de_la_tourette_and_his_legacy.33.aspx
https://en.wikipedia.org/wiki/Georges_Gilles_de_la_Tourette
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
