Gehyra mutilata kərtənkələsi - Ümumi adları ilə məlum olan dörd dırnaqlı geko, Sakit okean gekosu, kütbarmaq geko, İndoneziyada şəkər geko, həssas dərili ev gekosu və Filippində butiki adlanan, Gekkonidae fəsiləsinə aid olan kərtənkələ növü. Təsvir G. mutilata-nın başı enindən uzundur. Burun hissəsi göz və qulaq açıqlığı arasındakı məsafədən uzundur və təxminən orbitin diametrindən 1,3 dəfə böyükdür. Alnında orta xətt boyu bir oyuq var. Qulaq açıqlığı orta ölçüdə və yarı ovaldır. Bədən və ətraflar orta dərəcədə uzun və yastıdır. Dəri qatı arxa ətrafların arxa hissəsini əhatə edir. Barmaqlar qısadır və təməldə bir qədər pərdəlidir. Aşağı lamellər bucaqlıdır və orta xətt boyu bir oyuqla ayrılır. Bədənin üst səthi və boğaz kiçik qranul şəkilli pullarla örtülüdür, bunlar ən böyük və düz olaraq bel hissəsində yerləşir. Qarın pulları orta ölçüdədir. Rostral dördbucaqlıdır, dərinliyindən daha genişdir və yuxarıda orta yarıq var. Burun dəliyi rostral, birinci labial və üç nazal arasında yerləşir, üst nazal ən böyükdür və ümumiyyətlə qonşu nazal ilə təmasdadır. 8 və ya 9 üst labial və 6 və ya 7 aşağı labial var. Mental orta ölçüdə və beşbucaqlıdır. 3 cüt çənə qalxanı var. Ən daxili cüt çox böyük və uzundur. Ən xarici cüt kiçikdir və tez-tez kiçik pullara bölünür. Femoral porlar ikiqat əyri xəttdə yerləşir, ortada bucaqlıdır, hər tərəfdə 14-dən 19-a qədər olur. Quyruq yastıdır, adətən kənarları iti və xırda dişli olur. Quyruğun üst səthi çox kiçik düz pullarla örtülüdür. Alt səthində isə ümumiyyətlə enli transvers pulların orta seriyası var. G. mutilata üstdən boz və ya qırmızımtıl-qəhvəyi rəngdədir, bəzən tünd rəngli nöqtələr və ya ləkələrlə örtülü ola bilər. Alt səthləri isə ağ rəngdədir. Coğrafi yayılma G. mutilata növü Borneo, Cənub-Şərqi Çin, Fransa Polineziyası, Havay (Maui), Hindistan, İndoneziya, Malayziya, Sinqapur, Maskaren adaları, Qərbi Meksika, Myanma, Tailand, Yeni Qvineya, Filippin, Pitkern adaları, Seyşel adaları və Şri-Lanka kimi geniş ərazilərdə yayılmışdır. Davranış və yaşayış mühiti Digər gekolarla olduğu kimi, G. mutilata da ətraf mühitə çox yaxşı uyğunlaşır, baxmayaraq ki, adətən meşəliklər, qayalıq ərazilər və insan yaşayış yerlərini üstün tutur, dəniz səviyyəsindən 1400 m yüksəkliyə qədər olan ərazilərdə rast gəlinir. Havayda qumlu çimərliklərdə çox yayılmışdır və burada invaziv növ hesab edilir. İnsanların evlərində özünü evdəki kimi hiss edir və insanlarla yanaşı yaşamaqdan narahat olmur. Bir çox insan da gekodan narahat olmur, çünki bu növ gecə fəallığına malikdir və vaxtının çoxunu divarların və tavanların yuxarı hissələrində keçirir. Geko olduqca sakitdir və ev həşəratları ilə qidalanaraq faydalı ola bilir. Qidalanma G. mutilata izopodlar, termitlər və digər kiçik həşəratlarla qidalanır. Çoxalma G. mutilata yumurta qoyur. Bir dəfəyə 1-3 yumurta qoyur, adətən iki yumurta olur.
https://www.ecologyasia.com/verts/lizards/four-clawed_gecko.htm
https://www.gbif.org/species/2446249
https://www.thainationalparks.com/species/gehyra-mutilata
https://www.inaturalist.org/taxa/34630-Gehyra-mutilata
https://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0065-17372015000100009
http://www.wildherps.com/species/G.mutilata.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Gehyra_mutilata
Tarix : 21 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
