Friedrich von Adelung (1768–1843) - Alman alimi, filoloq və lexikoqraf olub, xüsusilə german dillərinin tədqiqi və dünyanın müxtəlif dillərindəki lüğətləri üzərindəki işləri ilə tanınır. O, german dilinin tarixi və inkişafı, həmçinin dilçilik və lüğət hazırlığı sahələrindəki töhfələri ilə yadda qalır. Adelung, həm də Alman ədəbiyyatının və lingvistik nəzəriyyələrinin inkişafında əhəmiyyətli bir şəxsiyyət olmuşdur. Erkən həyatı və təhsili Friedrich von Adelung 1768-ci ildə Almaniyanın Silesiya bölgəsində anadan olmuşdur. O, Berlin Universitetində təhsil almış və burada filologiya və lingvistika sahələrinə olan marağını inkişaf etdirmişdir. Adelungun təhsilinin başlanğıcında əsas maraq sahəsi klassik dillər və latın dili olsa da, zamanla german dilləri və dilçilik sahəsindəki tədqiqatlarına diqqət ayırmağa başlamışdır. Elmi fəaliyyəti və nailiyyətləri Alman dilinin tədqiqi və lüğətçiliyi Friedrich von Adelung, german dilləri və german ədəbiyyatının tədqiqində müstəsna işlər görmüşdür. O, german dillərinin və ədəbiyyatının tarixi üzərində geniş tədqiqatlar aparmış və bu sahədəki ən mühüm əsərlərdən birini "Alman dili lüğəti" adı altında təqdim etmişdir. Bu lüğət, Alman dilinin inkişafını və müxtəlif dövrlərdəki dəyişikliklərini izah edirdi. Lüğət hazırlığı və filologiya sahəsindəki əsərləri Adelung, filologiya və lexikoqrafiya sahələrindəki işləri ilə də tanınır. Onun hazırladığı "Alman dilinin lüğəti" yalnız bir dilin sözlərinin tərtibatı deyil, həm də dil tarixi və dilin dəyişməsi proseslərini araşdıran bir təhlil idi. Adelung, dil elminin digər sahələrinə də töhfələr verərək, xüsusən dil quruluşu və morfologiya sahələrindəki nəzəriyyələrə dərinlik qatmışdır. Alman ədəbiyyatının tədqiqi Adelungun digər bir mühüm fəaliyyəti, Alman ədəbiyyatının inkişafı və tarixi üzərində apardığı tədqiqatlardır. O, Alman ədəbiyyatının ilk dövrlərindən başlayaraq bu sahədəki inkişafları izləyib və ədəbiyyatın filoloji analizini aparmışdır. Bu tədqiqatlar, Alman ədəbiyyatının əsas mərhələlərini və əhəmiyyətli ədəbi hadisələri başa düşmək üçün mühüm bir qaynaq olmuşdur. Sonrakı fəaliyyət və irsi Friedrich von Adelung, Alman dilinin və Alman ədəbiyyatının inkişafında əsaslı bir fiqur olmuşdur. Onun əsərləri, xüsusilə dilçilik, lexikoqrafiya və german dilinin tarixi ilə bağlı tədqiqatlar, bu sahələrdəki gələcək nəsillər üçün əvəzolunmaz bir qaynaq təşkil etmişdir. Adelung, həmçinin Alman təhsil sisteminin və filologiyanın inkişafında da rol oynamışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Friedrich_von_Adelung
https://www.wikidata.org/wiki/Q64437
https://pantheon.world/profile/person/Friedrich_von_Adelung
https://www.geni.com/people/Friedrich-Georg-Fedor-Pavlovich-von-Adelung/6000000032004664890
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Fedor_Pavlovich_Adelung
https://entities.oclc.org/worldcat/entity/E39PBJcGt4fr7gjMrFbDcgbKh3
https://www.researchgate.net/figure/Friedrich-von-Adelung-Except-for-the-Arsacid-and-Sasanian-coins-the-rest-of-the_fig3_340493030
Tarix : 3 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
