Friedrich Hund (1896–1997) - Alman alimi və nəzəri fizik. Xüsusən kvant mexanikası, atom və molekul fizikasının təməl prinsipləri üzərindəki işləri ilə tanınır. Hund, molekulyar orbitallar və elektron quruluşu məsələlərində mühüm töhfələr vermişdir. Onun adı xüsusilə Hund qanunları ilə bağlıdır, hansı ki, atomların və molekulların elektron konfiqurasiyalarını başa düşmək üçün vacib bir vasitədir. Həyatı və təhsili Friedrich Hund, 1896-cı ildə Almaniyanın Karlsruhe şəhərində doğulmuşdur. O, Karlsruhe Texniki Universitetində təhsil almış və burada fizika üzrə təhsilini davam etdirmişdir. Hund, sonra Berlin Universiteti-ndə fizika üzrə doktorluq dərəcəsini almış və Max Planck və Niels Bohr kimi məşhur alimlərlə əməkdaşlıq etmişdir. Hund'un təhsili və erkən işləri, onun gələcək elmi karyerasının təməlini qoymuşdur. Ən yadda qalan töhfələr Hund qanunları Friedrich Hund, atom və molekullardakı elektron konfiqurasiyalarını təhlil edərkən, Hund qanunlarını inkişaf etdirdi. Bu qanunlar, atom və molekulların enerjilərinin necə təşkil olunduğunu və elektronların yerləşməsinin necə baş verdiyini izah edir. Hund qanunlarına əsasən: Birinci qanun: Elektronlar enerjilərini minimuma endirmək üçün mümkün qədər çox sayda paralel spin ilə yerləşirlər. İkinci qanun: Elektronlar fərqli orbitallarda yerləşirlər ki, bu da atomun ümumi enerjisini azaltmağa kömək edir. Üçüncü qanun: Elektronlar, spinin cəhətindən daha çox əhəmiyyət daşıyan orbitallarda yerləşirlər. Bu qanunlar, molekulyar orbitallar və spin-lərə dair daha dərin anlayışlar gətirmişdir. Hund'un tədqiqatları, kvant mexanikasında çox mühüm bir yer tutur və atom və molekul fizikası sahəsində təməl prinsipləri təmin edir. Molekulyar orbital teoriyası Friedrich Hund, molekulyar orbital nəzəriyyəsi sahəsindəki işləri ilə də məşhurdur. Hund, molekulların elektron konfiqurasiyalarını izah edən bir çox vacib nəzəriyyə irəli sürmüşdür. O, molekulyar orbitallarda elektronların necə yerləşdiyini və molekulların kimyəvi bağlarının necə əmələ gəldiyini daha yaxşı başa düşməyimizə imkan yaratmışdır. Elektron konfiqurasiyası və enerji səthləri Hundun enerji səviyyələri və elektron konfiqurasiyası ilə bağlı apardığı işlər, elementlərin və onların atomlarının və molekullarının strukturlarını anlamaqda mühüm rol oynamışdır. O, elektronların atom orbitallarında yerləşməsi və bu yerləşmələrin atomun enerji vəziyyətlərinə necə təsir etdiyini izah edən bir çox nəzəri prinsiplər təqdim etmişdir. Hund və molekulyar spektr Friedrich Hund, həmçinin molekulyar spektrin öyrənilməsində də mühim işlər aparmışdır. O, molekulların spektral xüsusiyyətlərini və onların enerji səviyyələrini təsvir edərək, molekulların necə şüa yaydığını və bu yaymanın nə zaman baş verdiyini başa düşməyə kömək etdi. Həyat və tanınma Friedrich Hund, həyatının sonlarına qədər Göttingen Universiteti və Freiburg Universiteti-ndə çalışmışdır. O, həmçinin Alman Fizika Cəmiyyəti və digər beynəlxalq elmi təşkilatların üzvü olmuşdur. Hundun elmi işləri, kvant mexanikasında və molekulyar fizikada uzun müddət əsaslı yanaşmaların tətbiqinə səbəb olmuşdur. Hund, çoxsaylı elmi əsərlər və dərsliklər yazmışdır. O, həmçinin çoxsaylı beynəlxalq mükafatlar və tanınmalar qazanmışdır, bunlardan ən mühümü Alman Fizika Cəmiyyətinin ona verdiyi təltiflər idi. Hundun işləri hələ də kimya, fizika və astrofizika sahələrində geniş şəkildə istifadə olunur və onun nəzəriyyələri, kvant mexanikasının təməl prinsipləri olaraq qəbul edilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Hund
https://www.researchgate.net/publication/363833870_Friedrich_Hund_A_Pioneer_of_Quantum_Chemistry_1896-1997
https://www.britannica.com/biography/Friedrich-Hund
https://pantheon.world/profile/person/Friedrich_Hund
https://chemed.chem.purdue.edu/genchem/history/hund.html
https://www.physik.uni-jena.de/en/6025/friedrich-hund-ph-d-award
https://encyclopedia.pub/entry/35220
Tarix : 24 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
