Franz Mesmer — Avstriyalı həkim olub, ən çox mesmerizm nəzəriyyəsinin inkişaf etdirilməsi ilə tanınır. Bu nəzəriyyə daha sonra hipnoz tətbiqinin ilkin mərhələsi kimi qəbul olunmuşdur. Mesmer'in insan bədənindəki maqnit qüvvələrinin təsiri ilə bağlı fikirləri və bu maqnitlərlə balansı bərpa etməyə yönəlmiş müalicə üsulları, həm tibb, həm də psixologiya sahələrində əhəmiyyətli təsirə malik olmuşdur. Erkən həyat və təhsil Franz Anton Mesmer 23 may 1734-cü ildə İznang, Avstriya şəhərində orta sinif bir ailədə doğulmuşdur. O, Vyana Universitetində təhsil alaraq tibbi dərəcə əldə etmişdir. Mesmer'in elm və tibb sahələrinə olan marağı, zamanın mövcud fikirlərini öyrənməyə və maqnit sahələrinin bədənə təsirini araşdırmağa yönəlmişdir. Mesmerizm və heyvan maqnetizmi nəzəriyyəsi 18-ci əsrin sonlarında Mesmer, bədənin içində mövcud olan görünməz bir maye, heyvan maqnetizmi, olduğunu irəli sürmüş və bu mayenin balanssızlığına görə xəstəliklərin yaranacağını təklif etmişdir. O, xarici maqnit qüvvələrinin bədənin daxili enerjisinə təsir edərək balansı bərpa edə biləcəyini nəzərdə tutmuşdur, eynilə maqnitlərin metal üzərində təsir etdiyi kimi. Mesmer, öz müalicə üsullarını həyata keçirmək üçün müxtəlif texnikalardan istifadə etmişdir, bunlara maqnitlərin bədənin müəyyən hissələrinə tətbiqi və öz əllərini istifadə edərək maqnetik hərəkətlər etmək daxildir. Onun üsulları Avropada, xüsusən Fransada, çox populyarlaşmışdır. Mübahisələr və azalma Mesmer'in artan şöhrətinə baxmayaraq, onun fikirləri mübahisəli olmuş və tibbi cəmiyyətdə bir çoxları onun iddialarını şübhə altına almışdır. 1784-cü ildə Fransa Kralı XVI Lui Mesmer'in fəaliyyətini araşdırmaq üçün məşhur alimlərdən ibarət bir komissiya təşkil etmişdir. Komissiya, nəticədə, Mesmer'in nəzəriyyəsinə dəstək verən elmi dəlil tapmadı və onun təsirlərinin yalnız "xəyali" olduğu qənaətinə gəldi. Kral komissiyasının Mesmer'in metodlarını təkzib etməsindən sonra, onun praktikasının populyarlığı azalmışdır. Lakin, onun nəzəriyyələri psixologiya sahəsindəki sonrakı inkişaflara əsas yaratmış, xüsusilə hipnoz tətbiqinə təsir göstərmişdir. Onun işləri Jean-Martin Charcot və Sigmund Freud kimi şəxsləri, ağılla əlaqəli müalicəvi potensialları araşdırmağa yönləndirmişdir. İrsi Baxmayaraq ki, onun tibbi nəzəriyyələri böyük ölçüdə rədd edilmişdir, Mesmer'in bədən və zehn arasındakı əlaqənin başa düşülməsinə verdiyi töhfələr və hipnoz tətbiqinin inkişafı, psixologiya və psixoterapiya sahəsində uzunmüddətli təsirə malik olmuşdur. Onun heyvan maqnetizmi anlayışı və təklif üsulunun müalicəvi istifadə edilməsi, hipnozun bir müalicə metodologiyası kimi inkişafında mühüm rol oynamışdır. Franz Mesmer 1815-ci ildə Meersburg, Almaniyada vəfat etmişdir, o dövrün tələblərinə görə təkzib olunsa da, onun işi müasir psixoloji müalicə üsullarının təməlinin qoyulmasına yardım etmişdir.
https://www.britannica.com/biography/Franz-Anton-Mesmer
https://exhibits.stanford.edu/super-e/feature/franz-anton-mesmer-1734-1815
https://study.com/academy/lesson/franz-anton-mesmer-biography-theories-works.html
https://www.davidpublisher.com/Public/uploads/Contribute/62159a2b92762.pdf
https://psychology.uga.edu/sites/default/files/inline-files/Mesmer.pdf
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20166775/
https://en.wikipedia.org/wiki/Franz_Mesmer
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
