Franklin Henry Giddings (1855–1931) - Amerikalı bir sosioloq və sosial psixoloq olaraq, sosial elmlərin inkişafında mühüm rol oynamış. O, sosial psixologiya və sosial nəzəriyyə sahələrindəki yanaşmaları ilə tanınır və sosial qrupların və toplumların təkamülünü başa düşmək üçün istifadə etdiyi metodlarla sosiologiya sahəsinin inkişafına böyük töhfələr vermişdir. Əsas fikirləri və nəzəriyyələri Giddingsin nəzəriyyələrində əsas yer tutan mövzulardan biri sosial psixologiyanın cəmiyyətin inkişafı ilə əlaqəsi idi. O, sosial qrupların və cəmiyyətlərin təkamülünü, insan davranışlarının kollektiv təsirlərini və sosial əlaqələrin inkişafını izah etməyə çalışmışdır. Giddingsin fikrincə, sosial təcrübələr yalnız individlərin psixologiyasından deyil, həm də onların müəyyən sosial mühitdəki əlaqələrindən formalaşır. Sosial qrupların və "sosial mədəniyyətin" rolu Giddings, sosial qrupların və sosial mədəniyyətin cəmiyyəti necə formalaşdırdığını izah etmişdir. O, mədəniyyətin yalnız bireysel fəaliyyətlərdən ibarət olmadığını, əksinə, qruplar arasındakı qarşılıqlı əlaqələrdən və cəmiyyətin kollektiv davranışlarından meydana gəldiyini vurğulamışdır. Sosial mədəniyyət fikrini inkişaf etdirərək, hər bir sosial qrupun özünəməxsus davranış qaydalarına və normativ mühitə sahib olduğunu göstərmişdir. “Sosial cəmiyyətin təkamülü” Giddingsin nəzəriyyəsi, sosial cəmiyyətlərin zamanla necə inkişaf etdiyini izah etməyə yönəlmişdi. O, sosial cəmiyyətin təkamülü məsələsində, toplumların zamanla necə inkişaf etdiyini və fərqli sosial təcrübələrin insanların davranışlarına necə təsir etdiyini başa düşməyə çalışmışdır. Bu yanaşma, sosial dəyişmənin və mədəniyyətin necə baş verdiyini izah etmək üçün mühüm bir nəzəriyyə olaraq qəbul edilir. Əsas əsərləri - "Principles of Sociology" (1896) – Giddingsin bu əsəri onun sosiologiyanın əsas prinsipləri üzərindəki fikirlərini və sosial həyatın təhlilinə dair nəzəriyyələrini təqdim edir. Kitabda o, sosial təcrübənin və sosial davranışın təməl qaydalarını izah edir, həmçinin sosial qrupların və mədəniyyətin cəmiyyətin inkişafında necə rol oynadığını göstərir. - "The Theory of Socialization" (1908) – bu əsərində Giddings, insanların sosiallaşma prosesini və bu prosesin sosial həyatdakı əhəmiyyətini araşdırmışdır. Sosiallaşma, insanların sosial davranışlarını öyrəndiyi və topluma inteqrasiya olduğu bir proses kimi təqdim edilir. Təsiri və mirası Franklin Henry Giddings, sosial psixologiya və sosial nəzəriyyə sahələrindəki ilk tədqiqatçılardan biri olaraq tanınır. Onun işləri, sosial davranışların və sosial strukturların anlaşılmasında yeni yanaşmalar təqdim etmişdir. Giddingsin nəzəriyyələri, sosial qrupların və sosial mədəniyyətin əhəmiyyətini vurğulamaqla yanaşı, sosial elmlərdəki digər önəmli nəzəriyyələrlə də əlaqə qurmuşdur. Giddingsin sosial inkişaf və kollektiv psixologiya barədəki fikirləri, sosiologiyanın daha sonra inkişaf edəcək olan simbolik interaksionizm və funksionalizm kimi nəzəriyyələrin təməlini atmışdır. Sosial qrupların davranışlarını izah edən və cəmiyyətin inkişafını kollektiv fəaliyyətlərlə əlaqələndirən bu yanaşma, müasir sosial elmlərin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Franklin Henry Giddings, sosial psixologiya və sosial qrupların cəmiyyətdəki yerini anlamada əhəmiyyətli töhfələr vermiş bir tədqiqatçıdır. Onun işləri, sosial mədəniyyətin və sosial təcrübələrin cəmiyyəti necə formalaşdırdığını izah etməkdə həlledici rol oynamışdır. Giddings, sosial psixologiya və sosiologiyanın inkişafına əsaslı töhfələr verərək, cəmiyyətin kollektiv davranışlarını anlamaq üçün yeni nəzəriyyələr irəli sürmüşdür.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Franklin_Henry_Giddings

https://brocku.ca/MeadProject/Hankins/Hankins_1931.html

https://www.britannica.com/biography/Franklin-H-Giddings

https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/215669?journalCode=ajs

https://www.asanet.org/franklin-h-giddings/

https://www.amazon.com/stores/Franklin-Henry-Giddings/author/B001HQ4LQK?ref=dbs_a_mng_rwt_scns_share&isDramIntegrated=true&shoppingPortalEnabled=true

https://www.jstor.org/stable/3004767?seq=1

Tarix : 23 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.