Forbes qaraquşu (Anumara forbesi) - Cənubi Amerikanın Atlantik meşələrinə endemik olan və nəsli kəsilmək təhlükəsi altında olan, "Yeni Dünya" qaraquş növü. Forbes qaraquşu orta ölçülü, təxminən 21-24 sm uzunluğunda olan və tamamilə qara, parıltısız lələklərə malik bir quşdur. Başının uzunluğuna bərabər olan, düz damaqlı (culmen) və ox formalı incə bir dimdiyi var. Uzun və incə, yumru lələkləri olan bir quyruğa malikdir. Pərvaz quşu olduğu üçün üç barmağı irəli, bir barmağı isə geriyə baxan anizodaktil barmaq quruluşuna malikdir. Sərt və vızıltılı bir çağırışı və cırıltısı var. Tez-tez parlaq lələkləri və dimdiyinin damağında fərqli bir əyriyi olan chopi qaraquşu (Gnorimopsar chopi) ilə səhv salınır. Həyat tarixi Forbes qaraquşunun orta ömrü 4,6 ildir. Həşəratlar, meyvələr və bəzən çiçəkli bitkilərdən və ya qamış şəkərindən nektarla qidalana bilir. Çoxalma mövsümü mart-iyun ayları arasında, yağış mövsümündə baş verir. Yuvalar ən çox manqo ağaclarında (Mangifera indica) tapılır. Yumurta sayı 1-4 arasında dəyişir və çoxalma mövsümündə iki dəfə yumurta qoya bilər. Yuva tamamlandıqdan sonra yumurta qoymağa başlamaq üçün 4-10 gün lazım ola bilər. Populyasiyanın 10.000 yetkin fərdi keçmədiyi təxmin edilir. Yaşayış yeri və yayılma Forbes qaraquşu Braziliyanın şərq və şimal-şərqində kiçik və çox parçalanmış yaşayış yerlərində tapılan, miqrasiya etməyən bir növdür. Onun təbii yaşayış yerləri subtropik və ya tropik rütubətli düzənlik meşələri, subtropik və ya tropik mövsümi nəm və ya su basmış düzənlik otlaqları və plantasiyalardır. Ən böyük qruplaşma Alaqoas ştatının Pedra Talhada bölgəsində 150 fərddən ibarətdir. 2-100 arasında alt populyasiya var və hamısında yetkin fərdlərin sayı davamlı şəkildə azalır. Kiçik sayda şəkər qamışı plantasiyaları və meşə parçaları ilə bitişik bataqlıq ərazilərdə də tapılmışdır. Təbiətdə əsasən meşə kənarı ərazilərdə yaşayır. Təhlükələr Forbes qaraquşu üçün ən böyük təhlükə genişmiqyaslı yaşayış mühitinin məhv olması və pozulmasıdır. Təxminən 2000-2012-ci illər arasında növün yayıldığı ərazilərdə meşələrin təxminən 10%-i itirilib. Bu pozulma hətta meşə kənarı yaşayış yerlərinin miqdarını da azaldıb. Məhv olan meşələrin böyük hissəsi şəkər qamışı plantasiyalarına çevrilib ki, bu da yerli populyasiyalar üçün dözülə bilən bir vəziyyət ola bilər. Populyasiyanın azalması həmçinin parıltılı inəkquşu (Molothrus bonariensis) tərəfindən yuva parazitliyi səbəbilə çoxalma uğurunun azalması ilə əlaqədardır. 1981-1986-cı illərdə müşahidə edilən yuvalarda parazitlik dərəcəsi 64% təşkil edirdi və 1987-ci ildə öyrənilən bütün yuvalar parıltılı inəkquşu tərəfindən parazitləşdirilmişdi. Həmçinin, ticarətdə də rast gəlinir, çünki chopi qaraquşu ilə qarışdırılır və chopi qaraquşu ticarətdə qiymətlidir. Qorunma Forbes qaraquşu Braziliyada rəsmi olaraq "Zəif" kimi tanınır. "Rio Doce Dövlət Parkı" və "Pedra Telhada Bioloji Qoruğu"nda qanuni qorunur, lakin növ əsasən bu ərazilərdən kənarda yayılıb. Pedra Telhada qoruğunda parıltılı inəkquşunun yumurtalarını məhv etmək üzrə təcrübələr aparılır. Hal-hazırda bu növü qorumaq üçün əlavə tədbirlər tətbiq edilmir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Forbes%27s_blackbird
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/forbess-blackbird-anumara-forbesi
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=41E8146F
https://ebird.org/species/forbla1
https://birdsoftheworld.org/bow/species/forbla1/cur/introduction
https://www.oiseaux.net/birds/forbes.s.blackbird.html
https://app.birda.org/species-guide/35490/Forbes's_Blackbird
https://xeno-canto.org/species/anumara-forbesi
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
