Finş buğdaquşu ("Oenanthe finschii") - Əvvəllər qaratoyuqlar fəsiləsinə ("Turdidae") aid edilən, lakin indi daha çox "Muscicapidae" fəsiləsinin "Köhnə Dünya" milçəkqapanları qrupuna daxil edilən, kiçik həşəratyeyən ötürücü quş. Taksonomiya və etimologiya Ümumi ad və elmi ad alman etnoqrafı, təbiətşünas və müstəmləkə araşdırmaçısı Fridrix Hermann Otto Finşin (8 avqust 1839 – 31 yanvar 1917, Braunşveyq) şərəfinə verilmişdir. Yarımnövlər İki tanınmış yarımnövü var: -"O. f. finschi" (Oates, 1890) – Nominativ yarımnöv. Türkiyənin cənubundan şimal İsrailə qədər və qərb İrana qədər yayılmışdır; qışı Kipr və Misirdə keçirir. -"O. f. barnesi" (Hoeglin, 1869) – Şərq Türkiyədən şərq və mərkəz İrana, cənub Qazaxıstana və qərb Pakistan və Əfqanıstana qədər yayılmışdır; qışı cənub-qərb Asiyada keçirir. Təsvir Uzun qanadları və ayaqları olan orta ölçülü zərif bir buğdaquşudur. Uzunluğu 14 sm, qanad aralığı 25–27 sm, çəkisi isə 21–32 qramdır. Yay aylarında erkək Finş buğdaquşu ağ və qara rənglidir. Ağ tac, mərkəz bel və qarın hissəsi qara üz, boğaz və qanadlarla ziddiyyət təşkil edir. Quyruğu və bel nahiyəsi ağdır, tərs çevrilmiş qara "T" forması ilə şərq qaraqulaq çaxraxulunu xatırladır, lakin quyruğun sonunda vahid enli qara zolaq var. Dişi fərd yuxarıdan boz-qəhvəyi, aşağıdan isə çirkli ağ rəngdədir. Quyruq naxışı erkəklərə bənzəyir. Çağırışı "tsit" şəklində fit səsi, mahnısı isə aydın notlarla qarışıq fit və çıtırtı səslərindən ibarətdir. Ekologiya Finş buğdaquşu yarımsəhra və daşlı yamaclarında, Türkiyədən Əfqanıstan və qərb Pakistanadək yayılmışdır. Qısa məsafəli miqrantdır, qışı Misir, Kipr və Böyük Yaxın Şərqdə keçirir. Yuva qaya yarıqlarında qurulur və adətən 4–5 yumurta qoyur. Əsasən həşəratlarla qidalanır. Status Növün geniş yayılma arealı və böyük populyasiyası var. Populyasiya trendi məlum olmasa da, zəif olması ehtimal edilir. Nəticə etibarilə, "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) tərəfindən "Az Riskli" kateqoriyasına daxil edilmişdir. Avropada təxmini çoxalma populyasiyası 102.000–309.000 cüt arasında dəyişir və bu, növün qlobal yayılma arealının təxminən 25%-ni təşkil edir. Bu, 816.000–2.470.000 arasında yetkin fərd olduğunu göstərir, lakin bu təxminlər əlavə təsdiq tələb edir.
https://ebird.org/species/finwhe1
https://birdsoftheworld.org/bow/species/finwhe1/cur/introduction
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=3A712A25A08E7F15
https://en.wikipedia.org/wiki/Finsch%27s_wheatear
https://www.acopiancenter.am/boa.asp?id=263
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/finschs-wheatear-oenanthe-finschii
https://xeno-canto.org/species/oenanthe-finschii
https://www.inaturalist.org/taxa/12828-Oenanthe-finschii
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
