Fin lapphund (Fin: Suomenlapinkoira) - Orta ölçülü, möhkəm quruluşlu, spitz tipli it cinsi. Əsrlər boyu bu cins əsasən Şimal marallarının otarılması üçün istifadə olunub. Finlandiyada ən məşhur it cinslərindən biri olsa da, Skandinaviya xaricində geniş yayılmayıb. Mənşəyi Genetik kökləri Şimali Skandinaviya bölgəsinə dayanır. Bu cinsin genetik tədqiqatları onun canavar və it arasında qədim hibridləşmənin nəticəsi olduğunu göstərir. Bu genetik xətt Sami xalqının istifadə etdiyi digər cinslərdə də mövcuddur. Lapphund sözünün özü Laplandiya bölgəsinə aid it mənasını verir. Xüsusiyyətləri Orta ölçülü, güclü və möhkəm bədən quruluşuna malikdir. Onun sıx və suya davamlı xəz örtüyü soyuq iqlimlərdə yaşamaq üçün idealdır. Baş və boyun bölgəsindəki qalın xəz bəzi erkəklərdə aslan yelesinə bənzər görünüş yaradır. Rəng müxtəlifliyi genişdir: qara və krem, qara və qızılı, boz və ağ rənglər ən çox rast gəlinənlərdəndir. Cinsin standartına görə erkəklər 46-52 sm, dişilər isə 41-47 sm hündürlüyə malikdirlər. Çəkiləri 15-24 kq arasında dəyişir. Xarakter və davranış Dostcanlı, səbirli və enerjili bir cinsdir. Onlar çox ağıllıdır və ailələrinə sadiqdirlər. Həm ov, həm də sürü iti kimi çox yönlüdürlər və sərbəst işləməyi bacarırlar. Baxım və qulluq Xəzləri sıx olsa da, həddindən artıq baxım tələb etmir. Həftəlik fırçalama kifayətdir, lakin tükləmə dövründə gündəlik baxım tövsiyə olunur. Onların enerjili təbiəti gündəlik fiziki fəaliyyət tələb edir. Uzun gəzintilər və sərbəst qaçışlar onlar üçün vacibdir. Balalar Balalar, yeddi həftəlik olduqlarında digər balalar və insanlarla müntəzəm əlaqədə olmalıdır ki sosiallaşsınlar. Bu onların insanlara və yaşayacaqları mühitə yaxşı adaptasiya olmalarına kömək edir. Sosiallaşma, onlara əmr ilə sakit olmağı öyrətməyə və həddindən artıq hürmənin qarşısını almağa da kömək edəcək. Sağlamlıq problemləri Bu cinsdə ən çox rast gəlinən xəstəliklərə irsi göz xəstəlikləri, xüsusilə "GPRA" (Proqressiv Retina Atrofiyası) daxildir. Bundan əlavə, "epilepsiya", "hipotiroidizm" və "degenerativ mielopatiya" kimi xəstəliklər də müşahidə edilə bilər. Bu cins 12-15 il ömrə sahibdir. Tarix Fin Lapphundun tarixi Sami xalqının həyat tərzi ilə sıx bağlıdır. Əsrlər boyu bu itlər maralların otarılmasında və qorunmasında əsas rol oynayıblar. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra cinsin sayı kəskin azalmışdı, lakin təşkilatlanmış damazlıq proqramlar nəticəsində bərpa edildi. 1945-ci ildə Finlandiya Kennel Klubu tərəfindən ilk standartlar müəyyənləşdirildi. Daha sonra 1960-cı illərdə cins Laplandiyanın digər itlərindən fərqləndirildi və iki ayrıca cins - "Lapponian Herder" və "Fin Lapphund" olaraq qeydiyyata alındı. Müasir dövr Finlandiyada və Skandinaviya ölkələrində geniş yayılmışdır. ABŞ-da, Böyük Britaniyada, Avstraliyada və Kanadada da bu cinsin klubları mövcuddur. 2011-ci ildə AKC (American Kennel Club) tərəfindən rəsmi olaraq tanındı və sürü itləri kateqoriyasına daxil edildi. Həm işləyən, həm də sadiq ailə iti kimi yüksək qiymətləndirilir və dünyada populyarlığı getdikcə artır. Ən Çox Qoyulan 10 Ad 1.Jani 2.Esa 3.Niko 4.Leif 5.Odin 6.Lumi 7.Aurora 8.Nelli 9.Thora 10.Riika

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Finnish_Lapphund

https://a-z-animals.com/animals/finnish-lapphund/

https://www.akc.org/dog-breeds/finnish-lapphund/

https://www.purina.co.uk/find-a-pet/dog-breeds/finnish-lapphund

https://www.petmd.com/dog/breeds/finnish-lapphund

https://www.thekennelclub.org.uk/search/breeds-a-to-z/breeds/pastoral/finnish-lapphund/

https://dogtime.com/dog-breeds/finnish-lapphund

https://www.webmd.com/pets/dogs/what-to-know-about-finnish-lapphunds

https://www.thesprucepets.com/finnish-laphund-dog-breed-profile-4775003

https://www.finnishlapphund.org/

https://betterpet.com/finnish-lapphund/

https://www.ukcdogs.com/finnish-lapphung

Tarix : 7 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.