Eugen Slutski - Rus və sovet riyaziyyatçısı və iqtisadçısı idi, istehlakçı tələb nəzəriyyəsində əsas anlayış olan Slutski tənliyini inkişaf etdirməsi ilə məşhurdur. Slutskinin işləri riyaziyyat və iqtisadiyyatı birləşdirərək, xüsusilə gəlir və əvəzetmə effektlərini ayırd etməklə tanınır. Erkən həyat və təhsil Eugen Slutski Rusiya İmperiyasının Yaroslavl quberniyasının Novoye kəndində, orta səviyyəli bir ailədə anadan olub. Atası müəllim idi və Slutski erkən yaşlarından riyaziyyata qabiliyyət göstərib. 1899-cu ildə Kiyev Universitetində riyaziyyat və fizika təhsilinə başlayıb, lakin 1901-ci ildə çar rejiminə qarşı inqilabi tələbə fəaliyyətlərində iştirak etdiyi üçün universitetdən xaric edilib. Sürgündən və özünüöyrətmə dövründən sonra təhsilinə davam edib və 1911-ci ildə Kiyev Universitetindən riyazi elmlər üzrə dərəcə ilə məzun olub. Onun akademik yolu həm intellektual parlaqlığını, həm də 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın siyasi qeyri-sabitliyini əks etdirir. Karyera Slutskinin karyerası iqtisadiyyat və statistika sahələrində mühüm töhfələrlə yadda qalıb. 1915-ci ildə Kiyev Ticarət İnstitutunda müəllimlik edərkən, İtaliyanın Giornale degli Economisti jurnalında "İstehlakçı Büdcəsi Nəzəriyyəsi Haqqında" adlı məşhur məqaləsini dərc etdirib. Bu əsərdə Slutski tənliyini təqdim edib ki, bu tənlik qiymət dəyişikliyinin tələbə təsirini əvəzetmə effekti (nisbi qiymətə görə dəyişiklik) və gəlir effekti (alıcılıq qabiliyyətinə görə dəyişiklik) kimi iki hissəyə ayırır. Bu kəşf müasir mikroiqtisadi nəzəriyyənin əsasını qoymuş və tələb analizinin əsas daşlarından birinə çevrilmişdir. İqtisadiyyatdan kənarda Slutski ehtimal nəzəriyyəsi və statistika sahəsində də mühüm irəliləyişlər əldə edib. 1927-ci ildə təsadüfi dəyişənlərin cəmlənməsi haqqında yazdığı məqalə stoxastik proseslərə dair fikirlər təqdim edərək, zaman seriyaları analizi və ekonometrikanın inkişafına təsir göstərib. Sovet dövründə o, Moskvanın Mərkəzi Statistika İnstitutunda da daxil olmaqla müxtəlif qurumlarda işləyib və riyazi biliklərini iqtisadi planlaşdırma və məlumat analizində tətbiq edib. Dövrün siyasi məhdudiyyətlərinə baxmayaraq, Slutski karyerası boyu nəzəri dəqiqliyə sadiq qalıb. Şəxsi həyat və miras Slutskinin şəxsi həyatı haqqında çox az məlumat var və o, nisbətən tənha bir həyat sürüb. Həyatının son illərini Moskvada keçirib və Sovet rejiminin çətin şərtləri altında işləyib. 1948-ci ildə vəfat edən Slutski, millət sərhədlərini aşan intellektual miras qoyub. Slutski tənliyi iqtisadiyyatda əsas alətlərdən biri olaraq qalır, statistika sahəsindəki işləri isə ekonometriya və ehtimal nəzəriyyəsi kimi sahələrə təsirini davam etdirir. Slutskinin riyazi dəqiqliyi iqtisadi intuisiya ilə birləşdirmə qabiliyyəti onu hər iki sahədə təməl fiqur kimi təsdiqləyib.
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Slutsky/
https://www.hetwebsite.net/het/profiles/slutsky.htm
https://www.jstor.org/stable/1905793
https://ideas.repec.org/p/hal/wpaper/hal-03628273.html
https://www.minneapolisfed.org/article/2009/the-meaning-of-slutsky
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-99052-7_10
https://en.wikipedia.org/wiki/Eugen_Slutsky
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
