Ernesto Cardenal Martínez (20 yanvar 1925 – 1 mart 2020) - Nikaraguanın katolik rahibi, şair və siyasətçi idi. O, liberasiya teoloqu idi və Solentiname adalarında primitivist incəsənət icmasının qurucusuydu, burada on ildən çox yaşamışdır (1965–1977). Nikaragua Sandinistalarının keçmiş üzvü olan Cardenal, 1979-1987-ci illərdə Nikaragua mədəniyyət naziri olmuşdur. Erkən həyat Cardenal, Nikaraguanın Granada şəhərində yüksək təbəqəli bir ailədə anadan olmuşdur. O, Nikaraguada Colegio Centro America məktəbində təhsil almışdır. Onun qardaşlarından biri, həmçinin rahib olan Fernando Cardenaldır. Şair Pablo Antonio Cuadranın birinci dərəcəli əmisi oğlu olan Cardenal, əvvəl Managuada, sonra isə 1942-1946-cı illərdə Meksikada və 1947-1949-cu illərdə Nyu-Yorkda ədəbiyyat təhsili almışdır. 1949 və 1950-ci illərdə isə İtaliya, İspaniya və İsveçrəyə səyahət etmişdir. Rahiblik Cardenal 1965-ci ildə Granada şəhərində katolik rahibi olaraq orden almışdır. O, Solentiname adalarına getmiş və burada əsasən kəndli olan, demək olar ki, monastik bir xristian icması qurmuşdur. Bu icma sonradan sənətçilər koloniyasının yaranmasına səbəb olmuşdur. Koloniya, rəssamlıq və heykəltəraşlıqla məşğul olmuş və bu regionun bir çox sənətçiləri və yazıçıları tərəfindən dəfələrlə ziyarət edilmişdir, bunlar arasında Willarson Brandt, Julio Cortazar, Asilia Guillen və Aedes Margarita da vardır. Məhz burada məşhur "El Evangelio en Solentiname" (Solentiname-də İncil) adlı kitab yazılmışdır. Cardenal, Anastasio Somoza Debayle'nin rejimini devirmək üçün solçu Frente Sandinista de Liberación Nacional (Sandinista Milli Azadlıq Cəbhəsi, FSLN) ilə yaxından əməkdaşlıq etmişdir. Sonrakı karyera Cardenal 1994-cü ildə FSLN-dən ayrıldı və Daniel Ortega altında partiyanın avtoritar istiqamətinə etiraz edərək, hökumətdən ayrıldıqda bunu "xalqın soyulması və inqilabi hərəkət deyil, diktatura" adlandırdı. O, 2006-cı il Nikaragua ümumi seçkilərində iştirak edən Movimiento de Renovacion Sandinista (Sandinista Yenilənmə Hərəkatı, və ya MRS) üzvü olmuşdur. Seçkilərdən bir neçə gün əvvəl Cardenal öz qərarını belə izah etmişdir: "Mənim fikrimcə, daha arzuolunan olanı, Montealegre'nin təklif etdiyi orijinal kapitalizmdir, saxta inqilabdan daha yaxşıdır." Təltiflər 1980: Alman Kitab Ticarəti Sülh Mükafatı Noyabr 1990: Sülh Abbey Cəsarət və Vicdan Mükafatı 2005: ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı üçün namizəd 2009: İbero-Amerika Şeir Mükafatı Pablo Neruda 2009: Perneggdəki monastır kilsəsində GLOBArt Mükafatı 2010: Elmi və İncəsənət üzrə Avstriya Şöhrət Xaçı, 1-ci dərəcə 2012: Ibero-Amerika Şeir Mükafatı Kraliça Sofiya 2018: Mario Benedetti Beynəlxalq Mükafatı Biblioqrafiya İngilis dilində kitablar The Psalms of Struggle and Liberation, (Tərcümə edən: Emile G. McAnany), Herder and Herder, 1971. To Live is to Love, Herder and Herder, 1972. Homage to the American Indians, Johns Hopkins University Press (Baltimore, MD), 1973. Apocalypse and Other Poems, (Redaktor və təqdimat müəllifi: Robert Pring-Mill), New Directions (New York, NY), 1974. In Cuba, New Directions (New York, NY), 1974. Zero Hour and Other Documentary Poems, (Redaktor: Donald Walsh), New Directions (New York, NY), 1980. With Walker in Nicaragua and Other Early Poems: 1949-1954, (Tərcümə edən: Jonathan Cohen), Wesleyan (Middleton, CT), 1984. From Nicaragua, with Love: Poems (1979–1986), (Tərcümə edən: Jonathan Cohen), City Lights (San Francisco, CA), 1987. Golden UFOs: The Indian Poems: Los ovnis de oro: Poemas indios, Indiana University Press (Bloomington, IN), 1992. Şeirlər Gethsemani Ky Hora 0 ("Zero Hour") Epigramas ("Epigrams") Oracion Por Marilyn Monroe ("Prayer for Marilyn Monroe") El estrecho dudoso ("The Doubtful Strait") Los ovnis de oro ("Golden UFOs") Homenaje a los indios americanos ("Homage to the American Indian") Salmos ("Psalms") Oraculo sobre Managua ("Oracle on Managua") Con Walker en Nicaragua ("With Walker in Nicaragua and Other Early Poems") Cantico Cosmico ("Cosmic Canticle") El telescopio en la noche oscura ("Telescope in the Dark Night") Vuelos de la Victoria ("Flights of Victory") Pluriverse: New and Selected Poems El Origen de las Especies y otros poemas ("The Origin of the Species") Un Museo en Kampuchea ("A Museum in Kampuchea")
https://www.britannica.com/biography/Ernesto-Cardenal
https://www.smith.edu/people/ernesto-cardenal
https://www.poetryfoundation.org/poets/ernesto-cardenal
https://www.goodreads.com/author/show/205804.Ernesto_Cardenal
https://www.ndbooks.com/author/ernesto-cardenal/
https://www.theguardian.com/books/2020/mar/06/ernesto-cardenal-obituary
https://www.uni-wuppertal.de/en/transfer/wissenschaftskommunikation/jahr100wissen/2025/ernesto-cardenal/
Tarix : 5 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
