Erkel qırqovulu (Pternistis erckelii) - Həmçinin "Erkel frankolini" kimi də tanınan, "Phasianidae" fəsiləsinə aid olan ov quşu növü. Taksonomiya Erkel qırqovulu ilk dəfə 1835-ci ildə alman təbiətşünası Eduard Rüppell tərəfindən Efiopiyanın dağlıq ərazilərindən toplanan nümunələr əsasında təsvir edilmişdir. Rüppell bu növə "Perdix erckelii" binominal adını vermişdir. Növün xüsusi epiteti, Rüppellin köməkçisi olan və nümunələrin toplanmasında kömək edən Theodor Erkelin (1811–1897) şərəfinə seçilmişdir. Hazırda bu növ, 1832-ci ildə alman təbiətşünası Yohan Georg Vaqlər tərəfindən təqdim edilmiş "Pternistis" cinsinə daxil edilir. Erkel qırqovulu monotipik növdür: heç bir yarımnövü tanınmır. 2019-cu ildə aparılmış filogenetik araşdırma göstərdi ki, Erkel qırqovulu ən yaxından "Cibuti qırqovulu" ilə qohumdur. Təsvir Erkel qırqovulu Afrika qırqovullarının ən böyüyüdür. Uzunluğu 38–43 sm arasında dəyişir, dişilər erkəklərdən bir qədər kiçik olur. Erkəklərin çəkisi 1,05–1,59 kq arasında olur, dişilər isə təxminən 1,136 kq çəkiyə malikdir. Erkək və dişi fərdlərin lələkləri oxşardır. Bədəni üst və alt hissələrdə şabalıdı rəngli zolaqlarla örtülüdür. Üzü və dimdiyi qara, başının üstü və boynunun arxa hissəsi şabalıdı rəngdədir, ayaqları isə sarıdır. Ağ qulaq örtükləri və gözünün arxasında tək ağ zolaq var. Yayılması və yaşayış mühiti Erkel qırqovulu Eritreyanın və Efiopiyanın şimal hissələrində, həmçinin Sudanın şimal-şərqində təbii şəkildə yayılıb. 1957-ci ildə bu növ ov quşu kimi Havay adalarına gətirilmişdir; həmçinin İtaliyaya da təqdim edilmişdir. Bu quş dəniz səviyyəsindən 2000–3500 metr yüksəklikdə, məsələn, "Dequa Tembien" dağlıq rayonunda yaşayır. Dəqiq populyasiya sayı məlum olmasa da, bu növ geniş yayılmışdır və təxmini yayılma sahəsi 580,000 km²-dir. Buna görə də "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" tərəfindən "Az Narahatlıq Doğuran" (Least Concern) statusuna aid edilmişdir. Davranış və ekologiya Erkel qırqovulu tək və ya cüt halda kolluqlarda və meşə kənarlarında ov edir. Onun qidasına giləmeyvə, toxum, zoğlar və həşəratlar daxildir. Bu quş tez-tez hərəkətsiz olsa da, təhlükə hiss etdikdə təpəyə doğru qaçır. Ərazi çağırışları 15–20 notdan ibarətdir və uçurumların üstündən və ya böyük qayalardan səslənir. Növün səsləri uzun müddət təkrar olunur və "dəli bir qəhqəhəyə bənzəyən, sonuna doğru sürətlənən və top sıçrayışı nümunəsi ilə bitən" kimi təsvir edilir. Yumurtalar yağış mövsümündə, apreldən noyabra qədər qoyulur, lakin dəqiq vaxt yerləşdiyi yerdən asılıdır: Efiopiyada may və sentyabr-noyabr aylarında, Sudanda isə aprel və may aylarında qoyulur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Erckel%27s_spurfowl
https://www.inaturalist.org/taxa/495939-Pternistis-erckelii
https://xeno-canto.org/species/pternistis-erckelii
https://ebird.org/species/ercfra
https://animalia.bio/erckels-spurfowl#google_vignette
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/erckels-spurfowl-pternistis-erckelii
https://hawaiibirdingtrails.hawaii.gov/bird/erckels-francolin/
https://birdsoftheworld.org/bow/species/ercfra/cur/introduction
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
