Eqozentrik qərəz - İnsanın öz maraqlarını və düşüncələrini başqalarınınkından üstün tutaraq, başqalarının fikirlərini və davranışlarını öz baxışına görə qiymətləndirməsi və yanlış dəyərləndirməsi. Bu, şəxsin dünyaya və başqalarına öz şəxsi təcrübələri və baxışları ilə yanaşması nəticəsində yaranan qərəzdir. Məsələn, eqozentrik bir şəxs, başqalarının fərqli düşüncə və hisslərini anlamaqda çətinlik çəkir və onları öz düşüncə tərzi ilə uyğunlaşdırmağa çalışır. Bu tip qərəz sosial əlaqələrdə anlaşılmazlığa və qarşılıqlı hörmətsizliyə səbəb ola bilər. Eqozentrik qərəz ümumiyyətlə neqativ bir fenomen olaraq qəbul edilir, çünki başqalarının fikirlərini və hisslərini düzgün qiymətləndirməkdə çətinlik yaradaraq sosial əlaqələrdə anlaşılmazlıqlara yol açır. Lakin müəyyən hallarda, eqozentrik baxışların bəzən bəzi faydaları ola bilər. Bunlara aşağıdakılar daxil ola bilər: 1. Özünə güvən: Eqozentrik qərəz, insanın öz mövqeyini və düşüncələrini müdafiə etməsinə kömək edə bilər. Öz baxış bucağını başqalarına qarşı birmənalı şəkildə qorumaq, özünə güvən və daxili sabitlik təmin edə bilər. 2. Qərar vermə prosesinin sadələşdirilməsi: Bəzən eqozentrik yanaşma, qərar vermə prosesini sadələşdirə bilər, çünki şəxs yalnız öz təcrübələrinə və inanclarına əsaslanır, başqalarının rəylərini nəzərə almayaraq sürətli qərarlar qəbul edir. 3. Düşüncə tərzində aydınlıq: İnsan yalnız öz dünyagörüşü ilə baxarsa, daxili düşüncələrində qarışıqlıq və şübhə azala bilər. Bu, müəyyən mövzularda daha ardıcıl və aydın düşünməyə kömək edə bilər. 4. Fərdi məqsədlərə fokuslanma: Eqozentrik yanaşma, şəxsin öz məqsədlərinə daha çox diqqət yetirməsinə, başqalarının tələbləri və gözləntilərini nəzərə almadan daha çox öz maraqlarına uyğun fəaliyyət göstərməsinə imkan verə bilər. Ancaq, bu faydalar uzunmüddətli münasibətlərdə və kollektiv iş mühitində daha çox zərər verə bilər. Eqozentrizmin sosial əlaqələrdə və əməkdaşlıqda zərərlərini azaltmaq üçün daha çox empatiya və başqalarını anlamaq vacibdir.
https://www.scribbr.com/research-bias/egocentric-bias/
https://www.thebehavioralscientist.com/glossary/egocentric-bias
https://newristics.com/heuristics-biases/egocentric-bias
https://effectiviology.com/egocentric-bias/
Tarix : 11 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
