Engystomops petersi (ümumi adı: Peters'in cırtdan qurbağası) - Leptodactylidae fəsiləsinə aid olan bir qurbağa növü. Bu növ Amazon Kolumbiyası, Ekvador və Peruda tapılır. Morfoloji olaraq qardaş növü olan Engystomops freibergi ilə oxşardır və bir müddət E. freibergi E. petersinin kiçik sinonimi hesab edilirdi. Bu növün taksonomiyası və təsnifatı davamlı olaraq dəyişir, çünki regionda davranış izolyasiyası və sürətli növləşmə prosesi davam edir. Həmçinin Qvianalardan olan qeydlər hələ bu iki növdən hansına aid olduğu müəyyən edilməyib. Bu iki növün ayrılması coğrafi izolyasiyadan daha çox erkək çağırış xüsusiyyətləri ilə əlaqəli davranış izolyasiyası ilə əlaqədardır. Taksonomiya Engystomops cinsi Leptodactylidae fəsiləsinə aiddir. Əvvəllər bu cins Eupemphix və Physalaemus kimi digər Amazon cinsləri ilə qruplaşdırılırdı. Bu adlar tez-tez dəyişdirildiyindən müxtəlif növlər arasındakı fərqləri müəyyən etmək çətindir. Əvvəllər Eupemphix paraensis, Eupemphix schereri və Engystomops petersi fərqli növlər hesab edilirdi, lakin bu qurbağaların morfoloji təhlilləri göstərdi ki, onlar eyni növün sinonimidir. Təsvir Engystomops petersi nisbətən kiçik qurbağalardır. Erkəklərin uzunluğu 21–31 mm (0.83–1.22 in), dişilərin uzunluğu isə 25–39 mm (0.98–1.54 in) arasında dəyişir. Bel tərəfinin rəngi dəyişkəndir. Bel tərəfdəki dəri tüklüdür, kiçik tüberküllər və səpələnmiş böyük tüberküllər var. Bu növ maxilla və premaxilla dişlərindən məhrumdur. E. petersi-nin T formalı terminal falanksları və ümumiyyətlə görünən iki tüpürcək vəzisi (parotoid vəzilər) var. Əlləri və ayaqları şişkin barmaqlarla xarakterizə olunur, birinci barmaq ikinci barmaqdan daha uzundur. Bədən quruluşu incədən möhkəmə qədər dəyişir. Bəzi dişilərdə gizli qulaq pərdəsi (timpan) olması və erkəklərdə aşkar timpanın olması ilə digər oxşar qurbağalardan fərqlənirlər. Larva morfologiyası E. petersinin larva morfologiyası ətraflı şəkildə öyrənilmiş və Engystomops cinsinin digər növləri ilə müqayisə edilmişdir. E. petersi sürfələri ümumiyyətlə Engystomops sürfələri arasında ən böyük ölçüdə hesab olunur. Onun larva quruluşu əsasən bədən, burun, ağız diski, vent borusu, quyruq, dorsal üzgəc, ventral üzgəc və digər orqanlardan ibarətdir. Sürfənin uzunluğu adətən 22.7 mm-dir. Bədən uzunluğu ümumi uzunluğun az qala yarısını təşkil edir. Geniş və yumru burun hissəsi var, xarici kənarları bir qədər rəngsiz olan burun dəlikləri var. Ağız diski müxtəlif uzunluqda və formalarda kiçik papillalarla doludur. Çənə tünd rənglidir və qövs şəkilli naxışla işlənmişdir. E. petersi çömçəquyruqlarının həmçinin bədənin ventral üzgəcinə birləşən vent borusu var. Quyruqları təxminən bədən uzunluğunun 60%-ni təşkil edir və dar yumru ucu var. E. petersi sürfələrinin digər Engystomops növlərindən fərqləndirici xüsusiyyəti aşkar elliptik paravertebral vəzilərin olmasıdır. E. petersi sürfələrinin rənglənməsi yalnız qorunma zamanı qeyd edilmişdir. Qoruyucu mühitdə əsasən tünddən açıq qəhvəyiyə qədər rənglidir. Bədənin müəyyən hissələrində xallı tor naxışı və xallar da görünür. Quyruq açıq qəhvəyi rəngdədir və üzərində xallar var, üzgəclər isə şəffafdır və sapşəkilli işarələr var. Yaşayış yeri və növləşmə Engystomops petersi birinci və ikinci dərəcəli meşələrdə və meşə kənarlarında yaşayan çoxsaylı bir növdür. Onlar yarpaq təbəqəsində tapılan quruda yaşayan qurbağalardır. Gecə fəaldırlar və rütubətli mühitləri üstün tuturlar. Quruda yaşayırlar, lakin göllərin, gölməçələrin və hovuzların kənarlarında çoxalırlar. Erkəklər suyun üzərində arxaüstü üzərək cütləşmə çağırışları edirlər. Engystomops cinsi Ekvador, Peru və Boliviyanın And dağlarının ətəklərindən Braziliyanın Amazon hövzəsinə qədər yayılmış bir qurbağa xəttidir. Cinsin növləşmə hadisələri mitoxondrial DNT, cütləşmə çağırışları və müxtəlif qurbağalar arasında sitogenetik dəyişikliklər əsasında yaxşı öyrənilmişdir. Engystomops petersi cinsin şimal-qərb qolunu təşkil edir və şimali Peru və Ekvadorda yerləşən özünəməxsus bir növ kimi müəyyən edilmişdir. Ekvadorun Puyo şəhəri Engystomops petersi qurbağaları üçün mərkəzdir və burada digər qurbağa növləri ilə müqayisəli karyotip təhlilləri aparılmışdır. Onun karyotipi ərazidəki digər Engystomops növlərindən fərqlənir və xüsusilə cənub-qərb qolu olan E. freibergi-dən (cənubi Peru və Braziliyada yerləşir) ayrılır.
https://amphibiaweb.org/species/3307
https://www.inaturalist.org/taxa/23227-Edalorhina-perezi
https://animaldiversity.org/accounts/Edalorhina_perezi/
https://amphibiaweb.org/cgi/amphib_query?where-genus=Edalorhina&where-species=perezi&account=mol
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01650529009360798
https://gonefroggin.com/2024/04/01/perezs-snouted-frog-edalorhina-perezi/
https://en.wikipedia.org/wiki/Edalorhina_perezi
Tarix : 1 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
