Əl-Bəkri (tam adı: Əbu Übeyd Abdullah ibn Əbdüləziz əl-Bəkri; 1014–1094) — Məşhur ərəb coğrafiyaşünası, tarixçi və alimi. O, Orta əsrlərdə İslam dünyasının ən məşhur coğrafiyaşünaslarından biri kimi tanınır. Əl-Bəkri öz əsərlərində Avropa, Afrika və Asiyanın müxtəlif regionları haqqında ətraflı məlumatlar vermişdir. Həyatı Əl-Bəkri 1014-cü ildə İspaniyanın Kordoba şəhərində anadan olmuşdur. O, ərəb əsilli bir ailədən gəlirdi və ədəbiyyat, tarix, coğrafiya kimi sahələrdə geniş təhsil almışdır. Əl-Bəkri həyatının böyük bir hissəsini İspaniyada keçirmiş və burada elmi fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. Əsərləri Əl-Bəkri ən məşhur əsərlərindən biri "Kitab əl-Məsalik və əl-Məmalik" (Yollar və Ölkələr Kitabı) adlı coğrafiya əsəridir. Bu əsərdə o, İslam dünyasının müxtəlif bölgələri, şəhərləri, ticarət yolları, xalqların mədəniyyəti və adət-ənənələri haqqında ətraflı məlumatlar vermişdir. Əl-Bəkri öz əsərlərində əvvəlki mənbələrdən, səyyahların hesablarından və şəxsi müşahidələrindən istifadə etmişdir. Onun digər məşhur əsəri "Kitab əl-Müğrib fi Zikr İfriqiya və əl-Məğrib" (Şimali Afrika və Məğrib haqqında kitab) adlanır. Bu əsərdə Şimali Afrika regionunun coğrafiyası, tarixi və etnoqrafiyası ətraflı şəkildə təsvir edilmişdir. Coğrafiyaşünas kimi fəaliyyəti Əl-Bəkri öz dövrünün ən məşhur coğrafiyaşünaslarından biri idi. O, xəritələr hazırlamamışdı, lakin onun təsvirləri və məlumatları sonrakı coğrafiyaşünaslar üçün əvəzolunmaz mənbə olmuşdur. Əl-Bəkri xüsusilə Afrika qitəsi haqqında ətraflı məlumatlar vermişdir. Onun əsərlərində Qərbi Afrika ölkələri, məsələn, Qana imperiyası haqqında məlumatlar da yer alır. İrsi Əl-Bəkri 1094-cü ildə vəfat etmişdir. Onun əsərləri Orta əsrlər İslam dünyasının coğrafi biliklərinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Əl-Bəkri öz dövrünün ən məşhur alimlərindən biri kimi tarixə düşmüşdür və onun əsərləri hələ də tarixçilər və coğrafiyaşünaslar tərəfindən tədqiq edilir.

İstinadlar

https://www.linkedin.com/pulse/al-bakri-historian-geographer-lawrence-jean-louis-ovqgc

https://en.wikipedia.org/wiki/Al-Bakri

https://muslimheritage.com/people/scholars/abu-abdullah-al-bakri/

https://www.researchgate.net/publication/280814961_al-Bakri_geographer

https://ebeckman.org/wp-content/uploads/2022/06/West-Africa-Sources.pdf

https://usul.ai/author/abu-cubayd-bakri

https://shs.hal.science/halshs-00131616v1

Tarix : 14 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.