Edward Williams Morley - XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində elmin inkişafına mühüm töhfələr vermiş amerikalı fizik və kimyaçı. O, ən çox Albert A. Michelson ilə birlikdə həyata keçirdiyi Michelson-Morley təcrübəsi ilə tanınır. Bu təcrübə ədəbi fizikanın təməl prinsiplərini sarsıdaraq, xüsusi nisbilik nəzəriyyəsinin inkişafına yol açmışdır. Bundan əlavə, Morley qazların tərkibi üzərində apardığı dəqiq ölçmələrlə də məşhurdur. Həyatı və təhsili Edward Morley 1838-ci ildə ABŞ-ın Nyuark şəhərində anadan olmuşdur. O, Yale Universitetində təhsil almış və daha sonra Western Reserve Universitetində (indiki Case Western Reserve University) professor kimi fəaliyyət göstərmişdir. Burada o, əsasən fizika və kimya sahələrində araşdırmalar aparmışdır. Michelson-Morley təcrübəsi Morleyin elmdəki ən mühüm töhfəsi Michelson ilə birgə 1887-ci ildə həyata keçirdiyi təcrübədir. Bu təcrübə efir nəzəriyyəsini sınaqdan keçirmək üçün hazırlanmışdı. O dövrdə alimlər işığın dalğa kimi yayılmaq üçün efir adlı mühitə ehtiyac duyduğunu düşünürdülər. Lakin Michelson-Morley təcrübəsi işığın sürətinin efirdən asılı olmadığını göstərdi və beləliklə, efirin mövcudluğu ideyasını inkar etdi. Bu nəticə Albert Einşteynin 1905-ci ildə xüsusi nisbilik nəzəriyyəsini formalaşdırmasına əhəmiyyətli təsir göstərdi. Kimya sahəsində töhfələri Morley, fizika ilə yanaşı, kimya sahəsində də mühüm araşdırmalar aparmışdır. O, qazların tərkibini yüksək dəqiqliklə ölçərək suyun tərkibindəki hidrogen və oksigenin dəqiq nisbətini müəyyən etmişdir. Onun təcrübələri, o dövrdə kimyanın inkişafında mühüm rol oynayaraq, dəqiq ölçmə metodlarının tətbiqinə təkan vermişdir. Elmi irsi və təsiri Edward Morleyin elmi araşdırmaları fizika və kimya sahəsində uzunmüddətli təsir buraxmışdır. Michelson-Morley təcrübəsi xüsusi nisbilik nəzəriyyəsinin yaranmasına şərait yaradaraq, müasir fizikanın inkişafına böyük təsir etmişdir. Onun qazlarla bağlı dəqiq ölçmələri isə analitik kimyanın inkişafına kömək etmişdir. Morley 1923-cü ildə vəfat etsə də, onun elmdə qoyduğu iz bu gün də mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Onun dəqiq və diqqətli təcrübələri, elmi metodologiyada yüksək standartlar təyin edərək, gələcək tədqiqatçılar üçün nümunə olmuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Edward_W._Morley
https://www.britannica.com/biography/Edward-Williams-Morley
https://case.edu/ech/articles/m/morley-edward-williams
https://case.edu/ech/articles/m/morley-edward-williams
https://morley.whps.org/school-information/morley-history
https://www.encyclopedia.com/science/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/edward-w-morley
https://www.wikidata.org/wiki/Q320889
Tarix : 2 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
