Edward Lhuyd - (1660 – 30 noyabr 1709) Uelsli təbiişünas, dilçi və qədimşünas olub, xüsusilə Uels dilinin və Böyük Britaniyanın təbiət tarixi sahəsindəki töhfələri ilə məşhurdur. Lhuyd-un işləri tarixi dilçilik, coğrafiya və arxeologiya sahələrində əsaslı hesab edilir və o, Kelt dilləri və mədəniyyətlərinin tədqiqi sahəsindəki ilk öncüllərdən biri kimi qiymətləndirilir. Erkən həyatı və təhsili Edward Lhuyd 1660-cı ildə Uelsin Llandrindod şəhərində doğulmuşdur. O, Oksford Universitetinin Jesus Kollecində təhsil almış və burada təbiət aləmi və qədim dillərə marağı inkişaf etmişdir. Erkən dövrlərdə təbiətşünaslıq üzərində işlər aparan Lhuyd, daha sonra geniş bir elmi və intellektual sahələrə maraq göstərmişdir. Dilçilik sahəsindəki işləri Lhuyd-un dilçilik sahəsindəki işi, ehtimal ki, onun ən davamlı irsidir. O, Kelt dillərini, xüsusilə Uels, İrlandiya və Breton dillərini sistemli şəkildə öyrənən ilk alimlərdən biri olmuşdur. Onun ən məşhur əsəri olan "Archaeologia Britannica" (1707) Böyük Britaniyanın qədim dilləri və mədəniyyətləri haqqında geniş bir tədqiqatdır və yer adları və yazılı abidələrin öyrənilməsini də əhatə edir. Lhuyd, həmçinin Uels dilinin tədqiqinə böyük töhfələr vermiş, dilin lüğətini və qrammatikasını hazırlamışdır. Onun dilçilik tədqiqatları, Kelt dilləri sahəsindəki daha sonra gələn alimlər üçün əsaslı bir zəmin yaratmış və Uels dilinin qorunması və standartlaşdırılmasına böyük töhfə vermişdir. Təbii tarix və elmə töhfələri Dilçilik işləri ilə yanaşı, Lhuyd Böyük Britaniyanın təbiət tarixinə də mühüm töhfələr vermişdir. Ashmolean Muzeyinin kuratoru kimi Oksfordda, muzeyin təbiət nümunələri kolleksiyasını genişləndirmək üçün çalışmışdır. Böyük Britaniya ərazisində geniş sahə işləri apararaq, bitki, heyvan və mineralların nümunələrini toplamışdır və onun müşahidələri, Britaniya təbiət tarixinin erkən inkişafında mühüm rol oynamışdır. Lhuydun elmi töhfələri, geologiya və botanika sahələrində tədqiqatların irəliləməsinə kömək etmiş və bu sahələrin inkişafında əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. İrsi və sonrakı həyatı Edward Lhuyd-un işi həm dilçilik, həm də təbiət tarixi sahələrində uzunmüddətli təsir göstərmişdir. Onun Kelt dillərinin öyrənilməsinə yanaşması müasir dilçiliyin əsasını qoymuş və onun elmi töhfələri müxtəlif sahələrin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Lhuyd 30 noyabr 1709-cu ildə vəfat etmişdir, lakin onun dilçi və təbiişünas olaraq qoyduğu irs bu gün də qeyd olunur.
https://www.llyfrgell.cymru/index.php?id=13588
https://www.ogg.rocks/edward-llwyd
https://codecs.vanhamel.nl/Special:ConfirmReadCaptcha?returnto=https%3A%2F%2Fcodecs.vanhamel.nl%2FLhuyd_%28Edward%29
https://www.britannica.com/biography/Edward-Lhuyd
https://www.cambridge.org/core/journals/antiquaries-journal/article/abs/edward-lhuyd-and-the-origins-of-early-medieval-celtic-archaeology/794AF866CFE3AB36321F4B94BACE8099
https://makingscience.royalsociety.org/people/na7782/edward-lhuyd
https://en.wikipedia.org/wiki/Edward_Lhuyd
Tarix : 6 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
