Edmund Spenser (1552–1599) – İngilis şairi və epik poeziyanın ustası. O, xüsusilə epik poeziyada, metaforalar və alleqoriyalarla zəngin üslubu ilə tanınır. Onun ən məşhur əsəri "The Faerie Queene" İngiltərə ədəbiyyatının ən vacib epik poemalarından biri sayılır və I Yelizavetanın hakimiyyətini tərənnüm edir. Həyatı və karyerası Edmund Spenser 1552-ci ildə London şəhərində anadan olmuşdur. O, Cambridge Universitetinin Pembroke Kollecində təhsil almış və burada klassik ədəbiyyat və humanitar elmlər üzrə dərin biliklər əldə etmişdir. Təhsilini başa vurduqdan sonra o, müxtəlif dövlət vəzifələrində çalışmış, xüsusilə İrlandiyada İngilis hakimiyyətinin nümayəndəsi kimi fəaliyyət göstərmişdir. İrlandiyada olarkən Spenser ədəbiyyata daha çox vaxt ayırmış və "The Faerie Queene" əsərini məhz bu dövrdə yazmağa başlamışdır. Onun həyatı siyasi çəkişmələr içində keçmiş, 1598-ci ildə İrlandiyadakı üsyan zamanı onun mülkü yandırılmış və o, İngiltərəyə qayıtmağa məcbur olmuşdur. Ədəbiyyatdakı rolu Spenser İngilis ədəbiyyatına "Spenserian stanza" (Spenser beyti) adlı poetik formanı gətirmişdir. Bu forma doqquz misralı beytdən ibarət olub, ilk səkkiz misra on bir hecalı, sonuncu misra isə on iki hecalıdır. Bu struktur onun "The Faerie Queene" əsərinin əsas üslub xüsusiyyətlərindən biridir. Onun əsərləri içərisində "The Shepheardes Calender" (1579) də mühüm yer tutur. Bu əsər on iki ekloqdan ibarət olub, pastoral poeziyanın ən görkəmli nümunələrindən biri sayılır. Spenser burada alleqorik və siyasi məqamları ustalıqla işlətmişdir. Siyasi və ədəbi təsiri Spenserin yaradıcılığı həm müasirləri, həm də sonrakı dövrlərdəki şairlər üçün böyük təsirə malik olmuşdur. O, William Shakespeare və John Milton kimi nəhəng ədiblər üçün ilham mənbəyi olmuşdur. Xüsusilə onun obrazlı dili, klassik və xristian mifologiyasına istinadları İngilis ədəbiyyatının inkişafına əhəmiyyətli töhfə vermişdir. Spenserin yaradıcılığı həm də I Yelizaveta dövrünün siyasi və ideoloji düşüncələrini əks etdirən bir vasitə olmuşdur. O, İngiltərə monarxiyasını və protestantlığı müdafiə etmiş, öz əsərlərində cəmiyyətin əxlaqi prinsiplərinə dair mesajlar vermişdir. Ölümü və irsi Edmund Spenser 1599-cu ildə Londonda vəfat etmiş və Westminster Abbeydə dəfn olunmuşdur. Onun ölümü İngilis ədəbiyyatı üçün böyük bir itki olmuşdur, lakin onun əsərləri və poeziya üslubu uzun illər boyunca klassik ədəbiyyatın ayrılmaz hissəsi kimi qalmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Edmund_Spenser
https://www.britannica.com/biography/Edmund-Spenser
https://www.poetryfoundation.org/poets/edmund-spenser
https://www.geni.com/people/Edmund-Spenser/6000000003275711815
https://artuk.org/discover/artworks/edmund-spenser-15521599-272410
https://hhc.acadiau.ca/Samples/Dexter/edmund.html
https://www.oxfordreference.com/display/10.1093/oi/authority.20110803100523158
Tarix : 21 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
