Dupplin Moor döyüşü - 1332-ci ildə İngiltərə və Şotlandiya arasında baş vermiş mühüm döyüş və həmçinin Şotlandiyanın müstəqillik mübarizəsinin vacib hadisələrindən biri hesab olunur. Şotlandiya və İngiltərə arasındakı münaqişə 1296-cı ildə İngiltərə Kralı I Edvard Şotlandiyanı zəbt edərək, Şotlandiyanın müstəqilliyini sonlandırmışdı. 1306-cı ildən başlayaraq, Şotlandiya Şahzadəsi Robert the Bruce-un rəhbərliyi altında müstəqillik uğrunda mübarizə aparmağa başladı. 1314-cü ildəki Bannockburn döyüşü Şotlandiyanın böyük qələbəsi ilə nəticələndi və Bruce, Şotlandiyanın kralı olaraq tanındı. Bu döyüş, Şotlandiyanın İngiltərədən müstəqil olma yolunda önəmli bir mərhələ idi. Bununla belə, Robert the Bruceun ölümündən sonra 1329-cu ildə Şotlandiyada taxta Bruce ailəsinin kiçik oğlu David II çıxdı. David II hələ çox gənc idi və müharibələrdən təcrübəsizdi. Bu boşluqdan yararlanan İngiltərə Kralı III Edvard, Şotlandiyada öz təsirini bərpa etməyə çalışdı və bu zaman öz tərəfdarlarından biri olan Edvard Balliol-u Şotlandiya taxtına iddiaçı olaraq ortaya çıxartdı. Edvard Balliol və Dupplin Moor döyüşü: Edvard Balliol, 1329-cu ildə Robert the Bruce-un ölümündən sonra Şotlandiyanın taxtına iddia etdi. Balliol, Bruce ailəsinin düşməni olan Balliol ailəsinin nümayəndəsi idi və İngiltərənin dəstəyini alaraq Şotlandiya taxtını ələ keçirməyə çalışırdı. O, 1332-ci ildə özünün İngiltərə ordusunun dəstəyi ilə Şotlandiyaya hücum etdi. Şotlandiyanın yeni hökmdarı David II-nin taxtda olması, ölkə daxilində daxili qarşıdurmalara səbəb olmuşdu. Balliol və onun tərəfdarları, bu vəziyyətdən istifadə edərək Şotlandiyanın taxtına iddialarını gücləndirmək istəyirdi. İngiltərə də öz maraqlarını güdür və Şotlandiyada Balliol-u dəstəkləyirdi. Döyüşün gedişatı Dupplin Moor döyüşü 12 avqust 1332-ci ildə baş verdi və İngiltərə qoşunları ilə Balliol-un tərəfdarları Şotlandiya ordusuna qarşı döyüşdü. Döyüş, açıq sahədə baş vermişdi və şotlandlar çox sayda olsa da, müxtəlif taktiki səhvlər və ordunun təşkilatlanmasındakı zəifliklər səbəbindən məğlub oldular. İngiltərə qoşunları, yaxşı təchiz edilmiş və döyüşdə təcrübəli idi. Bu döyüşdə şotlandların lideri olan Malkolm, 10-cu Edişnburgh Qrafı və digər yüksək rütbəli komandanlar öldü və şotland ordusu ciddi şəkildə məğlub oldu. Bu, Şotlandiya üçün ağır bir zərbə idi. Nəticələr Dupplin Moor döyüşünün nəticəsi İngiltərənin qələbəsi ilə tamamlandı. Bu qələbə, Balliol-u Şotlandiyanın kralı olaraq tanıtdı və İngiltərə taxtının təsirini Şotlandiyada bərpa etdi. Edvard Balliol, kral titulunu alsa da, onun hakimiyyəti yalnız nominal olaraq qalırdı, çünki Şotlandiyanın çox hissəsi hələ də David II-nin tərəfdarları tərəfindən müdafiə edilirdi. Lakin, Balliol'un İngiltərə dəstəyi ilə taxtı ələ keçirməsi, İngiltərə və Şotlandiya arasındakı müharibəni daha da gərginləşdirdi. David II, döyüşdən sağ çıxdı və bir müddət sonra Fransaya qaçdı. Şotlandiya isə, İngiltərəyə qarşı mübarizəni davam etdirdi. Dupplin Moor döyüşü, yalnız bir döyüş olmasına baxmayaraq, həm də Şotlandiyanın müstəqillik mübarizəsinin gələcəyini müəyyən etdi. Bu döyüşdən sonra, Şotlandiya bir neçə il ərzində İngiltərənin təsiri altında qalmış olsa da, 1369-cu ildəki Berwick-in təslimi ilə nəticələnən mübarizə, nəticə etibarilə Şotlandiyanın müstəqilliyini təmin etdi.
https://www.britannica.com/event/Battle-of-Dupplin-Moor
https://www.britishbattles.com/battle-of-dupplin-moor/
https://www.scotlandsfinest.nl/what-s-to-see/scotland-s-finest-battle-sites/battle-site-of-dupplin-moor
https://www.douglashistory.co.uk/history/Battles/dupplin_moor.htm
https://www.medievalists.net/2024/04/battle-dupplin-moor/
https://www.oxfordreference.com/display/10.1093/oi/authority.20110803095735863
https://www.robertson.org/CW_Battles_of_Dupplin_Moor_and_Halidon_Hill.html
https://www.historic-uk.com/HistoryMagazine/DestinationsUK/The-Battle-of-Dupplin-Moor/
https://www.battlefieldstrust.com/resource-centre/battleview.asp?BattleFieldId=73
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
