Dogali Döyüşü (1887) - İtalya ilə Efiopiya arasında baş vermiş və Efiopiyanın müstəqillik mübarizəsinin əhəmiyyətli bir hadisə. Bu döyüş İtaliya-Efiopiya Savaşı çərçivəsində, İtalyanlar və Efioplar arasında, Afrika qitəsindəki müstəmləkəçi siyasətlərinə qarşı göstərilən müqavimətin simvolu hesab olunur. Tarixi kontekst İtaliya, 19-cu əsrin sonlarında Afrika qitəsində müstəmləkəçilik siyasətini həyata keçirmək istəyirdi. Efiopiya, qeyri-avropalı ölkələr arasında müstəqilliyini qoruyan nadir yerlərdən biri olaraq qalırdı. İtaliya, Efiopiyanı işğal etməyə və özünün Afrikadakı imperiyasını genişləndirməyə çalışırdı. Bununla yanaşı, Efiopiya Krallığı həm coğrafi, həm də tarixi baxımdan müstəqil bir dövlət olaraq böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. İtaliya, 1880-ci illərin sonlarında, Efiopiya ilə müqavilə imzalayaraq, bu ölkəni öz təsirinə almağa çalışmışdı. Lakin bu müqavilə Efiopiyanın müstəqilliyinə ciddi təhdid yaradırdı, çünki İtaliya, burada öz hegemoniyasını qurmağa cəhd edirdi. İtalyanlar, Efiopiyanı işğal etməyi planlaşdırdılar və bununla da Afrikada koloniyalar yaratmaq istədilər. Dogali döyüşü 1887-ci ilin yanvar ayında Dogali döyüşü baş verdi. Bu döyüş, Efiopiyanın İtaliya qoşunlarına qarşı ciddi bir qələbə qazandığı, İtaliyanın müstəmləkəçi planlarını əngəlləyən mühüm bir döyüş oldu. Efiopiya sərkərdəsi Ras Alula başçılığında olan Efiopiya ordusu, İtaliyanın 2.000-dən çox əsgərdən ibarət olan qoşununu məğlub edərək böyük bir qələbə qazandı. İtalyanlar, Dogali bölgəsinə doğru irəliləyərkən Efiopiyalı döyüşçülərlə qarşılaşmış və burada İtaliya qoşunları böyük itkilərə uğramışdır. İtaliyanın Efiopiyadakı təslimiyyətinə səbəb olan bu döyüş, çox sayda İtalyan əsgərinin ölümünə və onların Afrika müharibəsindəki uğursuzluqlarına gətirib çıxarmışdır. Dogali döyüşünün əhəmiyyəti İtaliyanın uğursuzluğu Dogali döyüşü, İtaliya üçün ciddi bir məğlubiyyət oldu. Bu döyüşdən sonra İtaliya, Efiopiyada öz planlarını həyata keçirməyə çalışarkən çətinliklərlə üzləşdi və bu, Efiopiyanın müstəqilliyinə təhdid olan digər ölkələrin işğalçı siyasətlərinə qarşı çıxan bir işarə idi. Efiopiyanın qələbəsi Efiopiya, İtalyanlara qarşı bu döyüşdə qalib gəldi və müstəqilliyini qorudu. Bu qələbə, digər Afrika ölkələrinə və koloniyalara qarşı mübarizənin ilhamverici bir nümunəsi oldu. Efiopiya xalqının öz müstəqilliyini qorumağa çalışması, sonrakı dövrlərdə Afrika qitəsindəki müstəmləkəçilik əleyhinə hərəkatların da başlanğıcı oldu. İtalyan kolonial planları Dogali döyüşü, İtaliyanın Afrika koloniyası olaraq Efiopiyanı işğal etmək istəyini ciddi şəkildə dayandırdı. Bu döyüşdən sonra Efiopiya, öz müstəqilliyini bir müddət daha qorudu və sonrakı illərdə müstəmləkəçilərə qarşı müqavimətini artırdı. Təhlükə və dəyişikliklər Bu döyüş həm də Efiopiyanın diplomatik münasibətlərində dəyişikliklərə səbəb oldu. Efiopiya, dünya gücləri ilə daha çox əlaqə qurmağa başladı və kolonializmin qarşısını almağa yönələn siyasətini gücləndirdi.
https://military-history.fandom.com/wiki/Battle_of_Dogali
https://www.jstor.org/stable/45404786?seq=1
https://allaboutethio.com/hwdogali.html#google_vignette
https://zantana.net/the-battle-of-dogali/
https://www.sahistory.org.za/dated-event/battle-dogali-ethiopian-army-defeat-invading-italians
https://www.thereporterethiopia.com/7477/
https://www.gettyimages.com/photos/battle-of-dogali
Tarix : 15 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
