Dmitri Ivanovsky (1864–1920) — Rus alimi, mikrobiologiya və virologiya sahələrindəki ilk tədqiqatları ilə tanınan, elmin bu sahələrinin inkişafına böyük töhfələr vermiş bir şəxsiyyət. O, virusların kəşfi ilə əlaqədar apardığı önəmli araşdırmalarla tanınır və virologiyanın əsasını qoyan alımlardan biri hesab olunur. Həyatı və təhsili Dmitri Ivanovsky 1864-cü ildə Rusiyanın Pyatigorsk şəhərində anadan olmuşdur. O, gənc yaşlarından biologiya və təbii elmlərə böyük maraq göstərmiş və təhsilini Sankt-Peterburq Universitetində almışdır. Universitetdə aldığı təhsil əsnasında Ivanovsky, mikrobiologiya sahəsində əsaslı biliklər əldə etmişdir. Həmçinin, onun tədqiqatları əsasən bitkilərdən yaranan xəstəliklər üzərində fokuslanmışdır. Elmi fəaliyyəti Dmitri Ivanovsky-nin elmi fəaliyyəti, xüsusən viruslar və onların bitki xəstəlikləri ilə əlaqədar apardığı tədqiqatlarla tanınır. O, 1892-ci ildə tütün mozaika xəstəliyi ilə bağlı apardığı tədqiqatda, virusların mikroblardan fərqli olduğunu ilk dəfə müəyyən etmişdir. Ivanovsky, tütün mozaika virusunun səbəb olduğu xəstəliyi araşdırarkən, virusun filtrasiya edilməsinə və bakteriyalardan fərqli olması ilə əlaqədar yeni nəticələr əldə etdi. Bu tədqiqat, virologiyanın inkişafında və virusların təbiətinin anlaşılmasında çox mühüm bir addım olmuşdur. Həmçinin, o, bu tədqiqatı əsasında, xəstəlik yaradan agentin virus olduğunu irəli sürmüş və virusların bakteriyalardan fərqli olaraq, mikroskopla birbaşa görsənə bilmədiyini göstərmişdir. Bu tapıntılar, daha sonra virologiya sahəsinin əsaslarını qoymuş və virusların kəşfini əhəmiyyətli şəkildə sürətləndirmişdir. Ən əhəmiyyətli kəşfləri Ivanovskinin ən məşhur və əhəmiyyətli elmi kəşfi virusların varlığının təsdiq edilməsi və onların xəstəliklərə səbəb olmasına dair təhlilidir. Onun 1892-ci ildə tütün mozaika virusu ilə bağlı apardığı tədqiqatlar, virusların xəstəlik yaratma qabiliyyətini ilk dəfə olaraq göstərmişdir. O, bu tədqiqatlarında virusun mikroskopla aşkar edilmədiyini və bakteriyalardan fərqli olduğunu ortaya qoymuşdur. Virusların kəşfi Dmitri Ivanovsky, tütün mozaika xəstəliyi üzərində apardığı tədqiqatla, virusların bakteriyalardan fərqli olaraq həzm filtrindən keçə bildiyini və mikroskopla müşahidə edilə bilmədiyini göstərmişdir. Bu, virusların ilk dəfə olaraq canlı orqanizmləri infeksiya etməsi və xəstəliklərə səbəb olmasının əsasını qoymuşdur. Onun bu kəşfi, virologiya sahəsinin inkişafına təkan vermiş və virusların mikroorqanizmlərdən ayrılaraq yeni bir həyat formasını təşkil etdiyini təsdiq etmişdir. Təsiri və mirası Dmitri Ivanovsky-nin elmi kəşfi, virologiya sahəsinin əsasında dayanan ən vacib tədqiqatlardan biridir. Onun apardığı tədqiqatlar, virusların xəstəlik yarada bilən canlı orqanizmlər olduğunu və bunların bakteriyalardan fərqli bir struktur təşkil etdiyini sübut etmişdir. Bu iş, gələcək alımlar üçün virusların tədqiqi və virologiya sahəsinin inkişafı üçün təməl olmuşdur. Ivanovskinin işləri, xüsusilə virusların kəşfi və onların infeksiya prosesindəki rolu ilə əlaqədar olan araşdırmalar, onun mirasını sağlamlaşdırmış və bioloji elmlərdə böyük bir dönüş yaratmışdır. Onun tapıntıları, virusoloji xəstəliklərin müalicəsi və profilaktikası ilə bağlı gələcək araşdırmalara əsaslı təkan vermişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Dmitri_Ivanovsky
https://www.britannica.com/biography/Dmitry-Ivanovsky
https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/dmitri-ivanovsky/
https://www.oxfordreference.com/display/10.1093/oi/authority.20110803100014495
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC408320/
https://english.spbu.ru/news-events/news/see-works-founder-virology-online-exhibition-st-petersburg-university
https://www.wikidata.org/wiki/Q358935
Tarix : 3 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
