Diskresiya siyasəti (Discretionary Policy) — Müəyyən hallarda qərar verən şəxslərə və ya təşkilatlara sərbəst və şəraitə uyğun qərarlar qəbul etmə imkanı tanıyan hüquqi yanaşma. Diskresiya siyasəti, ümumi qanun və qaydalara əsaslanaraq, müəyyən vəziyyətlərdə sərbəst qərar verməyə imkan yaradır. Bu siyasət, qərar verən şəxslərə və ya qurumlara, verilən qərarların hər bir vəziyyətə uyğun şəkildə fərdiləşdirilməsini təmin edir. Diskresiya siyasəti ümumiyyətlə aşağıdakı elementləri özündə cəmləyir: İxtiyar — Qərar verən şəxsin və ya təşkilatın, müəyyən hallarda sərbəst şəkildə seçim etməsi imkanı. Çərçivə — Qərar verən şəxslər qanun və qaydalar çərçivəsində, yalnız müəyyən sərhədlər daxilində sərbəst qərar verə bilərlər. Qiymətləndirmə və şəraitə uyğunluq — Diskresiya siyasəti tətbiq olunan vəziyyətlərdə qərar verən şəxs şəraiti və vəziyyətin özəlliklərini nəzərə alaraq ən uyğun qərarı seçməlidir. Tətbiq sahələri 1. Hüquq və ədliyyə: Məhkəmələr və hakimlər cinayət və mülki məsələlərdə cəza və ya mükafat qərarlarını verərkən diskresiya siyasətini tətbiq edə bilərlər. Məsələn, bir hakim müttəhimin şəraitinə əsaslanaraq, cəzanın yüngülləşdirilməsinə qərar verə bilər. 2. İqtisadiyyat və biznes: Müəssisələr öz fəaliyyətlərində müştəri xidmətləri, əmək haqqı siyasəti və ya təchizatçı seçimində diskresiya siyasətindən istifadə edirlər. Şirkətlər fərqli vəziyyətlərə uyğun olaraq sərbəst qərarlar qəbul edirlər. 3. Dövlət və idarəetmə: Dövlət orqanları, xüsusilə vergi və sosial yardım proqramlarında, diskresiya siyasətini tətbiq edərək müəyyən şəxslərə yardımlar və ya cəzalar təyin edə bilərlər. Üstünlükləri - Çevik və adaptiv qərarlar: Bu yanaşma qərar verənlərə çevik və şəraitə uyğun qərarlar qəbul etməyə imkan verir. - Ədalətli qərarlar: Hər bir vəziyyətin özünəməxsus xüsusiyyətləri nəzərə alınaraq, ədalətli qərarların qəbul edilməsi mümkündür. - Yaradıcı həllər: Bəzi hallarda, diskresiya siyasəti daha yaradıcı və effektiv həllərin tapılmasına səbəb ola bilər. Çətinlikləri və riskləri - Sui-istifadə riski: Qərar verən şəxs tərəfindən şəxsi maraqlar və ya qeyri-obyektiv yanaşmalarla bu siyasət sui-istifadə edilə bilər. - Hüquqi mübahisələr: Diskresiya siyasəti hər zaman hüquqi mübahisələrə və ya qeyri-obyektiv qərarlara səbəb ola bilər. - Nəzarət mexanizmləri: Diskresiya siyasətinin tətbiqində nəzarət və şəffaflıq vacibdir. Təhlükəsiz və ədalətli qərarların qəbul edilməsi üçün bu mexanizmlərin mövcudluğu önəmlidir. Diskresiya siyasəti, müxtəlif sahələrdə daha uyğun, şəraitə uyğun və ədalətli qərarların qəbul edilməsinə imkan verir. Lakin bu yanaşmanın tətbiqi zamanı diqqət yetirilməsi lazım olan əsas məsələlərdən biri nəzarət mexanizmlərinin güclü olmasıdır. Yalnız bu halda diskresiya siyasəti şəffaf və obyektiv şəkildə tətbiq edilə bilər.
https://www.slideteam.net/discretionary-fiscal-policy-ppt-powerpoint-presentation-model-templates-cpb.html
https://banker.az/dict/index.php/Diskresiya?utm_source=chatgpt.com
https://lr.bsulawss.org/bloq/thinking-like-researcher/?utm_source=chatgpt.com
https://www.coe.int/az/web/compass/discrimination-and-intolerance?utm_source=chatgpt.com
https://courses.lumenlearning.com/suny-macroeconomics2/chapter/practical-problems-with-discretionary-fiscal-policy/
https://courses.lumenlearning.com/hccs-macroeconomics-3/chapter/fiscal-policy-2/
Tarix : 14 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
