Diploglottis - Litchi və ağcaqayın ailəsi olan Sapindaceaeyə aid 11 növü əhatə edən bir cins. Növlərin əksəriyyəti yalnız Kvinslendin nəm tropik bölgəsində yayılmışdır, lakin bir növ istisna olmaqla, bütün növlər şərqi Avstraliyaya xasdır. Bu istisna D. diphyllostegiadır və bu növ Yeni Qvineyada da rast gəlinir. Bu cinsə aid bitkilər ümumiyyətlə "tamarind" adlanır, məsələn şimal tamarindi (D. diphyllostegia), Babinda tamarindi (D. harpullioides) və Berni tamarindi (D. bernieana). Xüsusiyyətləri Bu cinsə aid bitkilər kiçikdən böyüyə qədər müxtəlif ölçüdə ağaclardır və çox zaman qabırğalı və ya çox gövdəli gövdələri olur. Budaqları qabırğalı, tüklü və lentisel hüceyrəli olur. Yarpaqları mürəkkəb və paripinnat formadadır, yarpaqcıqlar sərt, tez-tez iri və qarşı-qarşıya və ya növbəli şəkildə düzülmüş olur. Çiçəklənmələri yarpaq qoltuqlarında yerləşən süpürgələrdir. Çiçəklər kiçik, poliqam (yəni həm biseksual, həm də uniseksual çiçəklərə malik) olub, çiçək tacı 5 hissəli, korollası isə 4 və ya 5 ləçəkdən ibarətdir. Meyvələri kapsul tiplidir. Toxumlar tamamilə və ya qismən iki yarpaqlı aril ilə əhatə olunur. Avstraliya növləri Avstraliyaya xas bir növ olan D. australis Yeni Cənubi Uelsdə, xüsusilə Lismor bölgəsində küçə ağacı kimi yetişdirilir və burada yerli tamarind adlanır. Başqa bir Avstraliya növü olan D. campbellii, kiçik yarpaqlı tamarind kimi tanınır və nadir, təhdid altında olan bir növdür. Bu növ cənub-şərqi Kvinslend və şimal-şərqi Yeni Cənubi Uelsdə hər biri maksimum üç ağac olmaqla az sayda yerdə yayılmışdır. Vəhşi təbiətdə cəmi 42 yetkin ağac məlumdur. Lakin bu növün tingləri Yeni Cənubi Uelsin Şimal Çayları bölgəsindəki və cənub-şərqi Kvinslenddəki fidanlıqlarda asanlıqla tapılır. Kiçik yarpaqlı tamarind 30 metr hündürlüyə çatır və kompakt tacı olduğundan ekranlama ağacı kimi istifadə üçün əlverişlidir. Onun kiçik, üç hissəli meyvə kapsulları var. Meyvələri yeyilə biləndir və bushfood (yerli qida) kimi kommersiya məqsədli istehsal edilir. Meyvə yetişdikdə qırmızı rəng alır və cem hazırlanmasında istifadə olunur. Adlandırma və təsnifatı Avropa alimlərinin topladığı ilk nümunə D. australis növü olub və bunu botanist Robert Braun 1804-cü ildə qeydə alıb. Bu növ formal adlandırmadan əvvəl İngiltərədəki Kew bağlarındakı istixanada çiçək açan ağac kimi yetişdirilib. 1862-ci ildə Joseph Dalton Hooker ilk dəfə Diploglottis cins adını Genera Plantarum əsərində təqdim edib. 1878–1879-cu illərdə Ludwig A.T. Radlkofer bu növü Diploglottis australis adı ilə təsdiqləmişdir. 1985-ci ildə Sally T. Reynolds bu cinsin Avstraliya üçün təsvirini Flora of Australia əsərinin 25-ci cildində təqdim edib.

İstinadlar

https://en.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Diploglottis&wprov=rarw1

https://biodiversity.org.au/nsl/services/rest/name/apni/77938

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Australian_Biological_Resources_Study

https://doi.org/10.5962%2Fp.365514

https://doi.org/10.7751%2Ftelopea19864613

http://www.repository.naturalis.nl/record/525442

https://en.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Diploglottis&wprov=rarw1#CITEREFLeenhouts1994

https://apps.lucidcentral.org/rainforest/text/intro/index.html

Tarix : 20 dekabr 2024

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.