Diderik ququ quşu ("Chrysococcyx caprius") - Əvvəllər didrik ququ quşu kimi tanınan, "Cuculidae" fəsiləsinə aid olan bir quş növü. Taksonomiya Diderik ququ quşu ilk dəfə 1780-ci ildə fransız alim Jorj-Lui Leklerk, Buffon qrafı tərəfindən "Histoire Naturelle des Oiseaux" əsərində təsvir edilmişdir. Nümunə Cənubi Afrikanın "Ümid" burnu bölgəsindən toplanmışdır. Quş həmçinin Edme-Lui Daubentonun rəhbərliyi altında Buffonun mətninə müşayiət etmək üçün hazırlanmış "Planches Enluminées D'Histoire Naturelle" kitabında Fransua-Nikola Martinet tərəfindən oyulmuş əl ilə rənglənmiş bir lövhədə təsvir edilmişdir. Nə lövhə başlığı, nə də Buffonun təsviri elmi ad daxil etməsə də, 1783-cü ildə holland təbiətşünası Piter Boddaert "Planches Enluminées" kataloqunda "Cuculus caprius" binominal adını təqdim etmişdir. Diderik ququ quşu indi 1826-cı ildə alman zooloqu Fridrix Boie tərəfindən yaradılmış "Chrysococcyx" cinsinə daxil edilir. Növ monotipikdir. Cins adı olan "Chrysococcyx" qədim yunan dilində "qızıl" mənasını verən "khrusos" və "ququ quşu" mənasını verən "kokkux" sözlərindən ibarətdir. Növün epiteti olan "caprius" latınca "mis rəngli" mənasını verən "cupreus" sözündən gəlir. Ümumi ad olan "diderik" afrikaans dilində "diedrik" sözündən gəlir və quşun çağırışının fonetik təsviridir. Təsvir Diderik ququ quşu kiçik bir ququ quşudur, uzunluğu 18–20 sm-dir. Yetkin erkəklər üstdən parlaq yaşıl rəngdədir, belində mis çalarlı sahələr və alt hissələri ağdır. Qırıq ağ üst göz xətti və qısa, yaşıl malar zolağı var. Bütün uçuş lələklərinin daxili hissəsində üç-dörd ağ ləkə var. Dörd yaşıl xarici quyruq lələyi ağ uclu, ən xarici cüt lələklər isə hər iki tərəfdən ağ ləkəlidir. Dişilər üstdən daha çox mis rəngindədir və yanlarında mis rəngli zolaqlar var. Alt hissələri tez-tez qəhvəyi çalarlıdır. Cavan fərdlərin qırmızı dimdiyi, zolaqlı boğazı və ağ qanad zolağı var. Onlar üstdən daha çox mis rəngində, altdan isə dişilərdən daha qəhvəyi rəngdədir və yan işarələri qəhvəyi ləkələrdir. Çoxalma Diderik ququ quşu yuva parazitidir. Adətən toxucu quşların, xüsusilə kənd toxucuları və "Euplectes" cinsinə aid olan piskoposların yuvalarına bir yumurta qoyur. Məsələn, qırmızı yaxalı dul quşların yuvalarında qeydə alınmışdır. Qidalanma Diderik ququ quşu müxtəlif həşəratlar və həşərat sürfələri ilə qidalanır. Səsli bir növdür və adını aldığı "deed-deed-deed-deed-er-ick" çağırışı ilə tanınır. Adətən dörd aydın, təxminən eyni notdan və ardınca kiçik bir cırıltıdan ibarətdir. Yayılması və yaşayış mühiti Bu növ Sub-Saxara Afrikasında və Cənubi Ərəbistan yarımadasında geniş yayılmışdır. Kiprdə (1982 və 2023) qeydə alınmışdır. Qısa məsafəli mövsümi miqrantdır və yağışlarla birlikdə hərəkət edir. Tək yaşayan bir quşdur, açıq meşəliklərdə, savannalarda və çay kənarı kolluqlarda tapılır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Diederik_cuckoo
https://xeno-canto.org/species/chrysococcyx-caprius
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/diederik-cuckoo-chrysococcyx-caprius
https://ebird.org/species/didcuc1
https://www.oiseaux-birds.com/card-diederik-cuckoo.html
https://thebdi.org/2024/01/06/diederik-cuckoo-chrysococcyx-caprius/
https://www.inaturalist.org/taxa/1738-Chrysococcyx-caprius
https://animalia.bio/diederik-cuckoo#google_vignette
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
