Dholak - Əsasən Hindistan, Pakistan, Banqladeş və Nepalda geniş istifadə olunan iki tərəfli nağara tipli zərb alətidir. O, xalq musiqisində, dini mərasimlərdə və rəqs ifalarında müşayiət aləti kimi mühüm rol oynayır. Ritmik və güclü səs çıxarma qabiliyyəti ilə həm ənənəvi, həm də müasir musiqi janrlarında istifadə edilir. Tarixi Dholakın dəqiq mənşəyi bəlli olmasa da, onun ən azı bir neçə əsrdir istifadə edildiyi məlumdur. O, xüsusilə Şimali Hindistanın və Pakistanın folklor musiqisində önəmli yer tutur. Tarix boyu Sufi musiqisində, toy mərasimlərində və teatr sənətində geniş yayılmışdır. Struktur və dizayn Dholak sadə, lakin güclü səs çıxaran iki tərəfli zərb alətidir. Onun quruluşu belədir: Bədən: Adətən taxtadan hazırlanır (mango, tik və ya digər sərt ağaclar). İki membran (dəri örtük): Böyük tərəf (bass tərəfi): Qalın membrana malikdir və dərin, rezonanslı səslər çıxarır. Kiçik tərəf (treble tərəfi): Daha nazik membrana malikdir və yüksək tezlikli, iti səslər çıxarır. Napı (gərginlik tənzimləyicisi): Simlər və ya metal boltlar vasitəsilə membranların gərginliyi tənzimlənir. Ölçü: Adətən 40-50 sm uzunluğunda və 20-30 sm diametrində olur. İfa texnikaları və səslənmə Düz vuruşlar: Sadə və sabit ritm yaratmaq üçün. Dairəvi vuruşlar: Müxtəlif səsləri birləşdirərək melodik ritmlər qurmaq üçün. Birləşmiş vuruşlar: Bass və treble tərəflərin kombinasiyası ilə dinamik ritmlər yaratmaq üçün. Dholak, tabla və ya mridangam kimi mürəkkəb zərb alətlərindən daha asan öyrənilir, lakin ritmik hissiyyat və sürət tələb edir. İstifadə sahələri 1. Xalq və Dini Musiqi Hindistanın Bhangra, Garba və Lavani kimi ənənəvi musiqi janrlarında geniş istifadə edilir. Qawwali (Sufi musiqisi) və kirtan (mənəvi ilahilər) ifalarında müşayiət aləti kimi əhəmiyyətlidir. 2. Toylar və festival musiqisi: Hindistan və Pakistanda toy mərasimlərində, rəqs və şənliklərdə dholak əsas ritm alətidir. Bollywood və digər film musiqilərində ritmik fond yaratmaq üçün tez-tez istifadə olunur. 3. Müasir musiqi və eksperimental istifadə Müasir fusion və pop musiqi qrupları dholakı yeni üslublarda tətbiq edirlər. Elektron musiqidə və DJ performanslarında akustik ritm effekti yaratmaq üçün istifadə edilir. Məşhur Dholak ifaçıları Dholak əsasən ənənəvi xalq musiqisi aləti olduğu üçün fərdi ifaçılardan çox, ansambllar və qruplar tərəfindən çalınır. Lakin Hindistan və Pakistanda bir çox məşhur ifaçı bu aləti ustalıqla ifa etmişdir.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Dholak

https://www.metmuseum.org/art/collection/search/503304

http://indianculture.gov.in/musical-instruments/avanaddha-vadya/dholak

https://www.india-instruments.com/drums-percussion-details/dholak-drums.html

https://www.flipkart.com/musical-instruments/drums-percussion/dholaks/pr?sid=ypu,ttd,giz

https://jas-musicals.com/collections/dholak-naal-pakhawaj?srsltid=AfmBOorck1MRrbA1AmwY7GWCHJqzyTaMLKaEO_b1fBneEFTbvV0nRs6r

https://omeka-s.grinnell.edu/s/MusicalInstruments/item/3443

Tarix : 13 fevral 2025