Dəvəquşu effekti (İngiliscə: “Ostrich Effect”) - İnsanların narahatlıq verən və ya çətin vəziyyətlərdən qaçmağa çalışdığı, məsələn, problemləri görməzlikdən gəlmə davranışı. Bu termin, dəvəquşunun təhlükə ilə qarşılaşanda başını qumda gizlətməsi və ya problemi görməzliyə vurması ilə əlaqələndirilir, amma bu davranış realda ona heç bir fayda gətirmir. Əhəmiyyəti Dəvəquşu effekti insanların maliyyə vəziyyətləri, sağlamlıq problemləri və ya şəxsi məsələlər kimi əhəmiyyətli problemləri görməməzlikdən gəlmələrini izah edir. Bu, uzun müddətdə daha böyük problemlərə yol aça bilər, çünki əvvəllər həll olunmayan məsələlər böyüyüb daha çətin həll olunur. Xüsusiyyətləri 1. Problemdən qaçmaq: İnsanlar çətin və narahat edici mövzulardan danışmaqdan və ya onları həll etməkdən qaçır. 2. Şüuraltı inkar: İnsanlar problemləri dərk etsələr də, onlarla üzləşmək əvəzinə onları inkar edirlər. 3. Rahatlıq axtarışı: İnsanlar, qısa müddətdə daha az narahatlıq verən davranışlara üstünlük verir, məsələn, maliyyə məsələlərini görməməzlikdən gəlmək və ya sağlamlıq məsələlərini gözardı etmək. Dəvəquşu effekti, insanların həyati məsələlərlə əlaqədar daha sağlam və real yanaşmalar inkişaf etdirməsi üçün anlaşıldıqca daha yaxşı idarə oluna bilər. Dəvəquşu effekti haqqında başqa aspektlər də var: 1. Maliyyə sahəsində tətbiqi: İnsanlar borclarını və ya maliyyə problemlərini həll etmək əvəzinə, bunları görməməzlikdən gəlirlər. Məsələn, kredit kartı borcları və ya vergi öhdəlikləri kimi mövzularla üzləşməmək üçün hesabatları və bildirişləri görməməzlikdən gələ bilərlər. Bu, problemlərin artmasına və maliyyə vəziyyətinin daha da pisləşməsinə səbəb olur. 2. Sağlamlıq problemləri ilə əlaqəsi: İnsanlar ciddi sağlamlıq problemlərini inkar edə bilər, çünki bu, onlara qorxu və narahatlıq yaradır. Məsələn, fiziki narahatlıq və ya müayinəyə getməmə, xəstəliklərin gecikmiş diaqnoz və müalicəsinə səbəb ola bilər. 3. Emosional və psixoloji aspektlər: Dəvəquşu effekti həm də emosional və psixoloji problemlərlə əlaqəlidir. İnsanlar depressiya, narahatlıq və ya stress kimi məsələlərdən qaçmağa meyllidir. Bu, müalicə və dəstək almağın qarşısını ala bilər və narahatlıq daha da dərinləşə bilər. 4. Sosial münasibətlər: Dəvəquşu effekti bəzən sosial münasibətlərdə də müşahidə olunur. İnsanlar konfliktləri və ya narazılıqları həll etməməyə meylli ola bilər, çünki bu, narahatlıq və ya gərginlik yaradır. Bu, münasibətlərin zamanla zədələnməsinə və ya ayrılmasına səbəb ola bilər. Bu effektin qarşısını almaq üçün insanın özünə qarşı dürüst və açıq olmağı, problemlərlə üzləşməyi və onları vaxtında həll etməyi öyrənməsi vacibdir.
https://effectiviology.com/ostrich-effect/
https://participationpool.eu/2023/10/25/ostrich-effect-a-cognitive-bias-that-makes-us-ignore-the-facts-globalmilweek/
https://www.psychologytoday.com/intl/blog/loaded/201904/the-ostrich-effect?amp
https://www.tasmanic.eu/blog/ostrich-effect/
https://medium.com/@nyelizabeth/what-is-the-ostrich-effect-c8f275b03906
https://www.psychologytoday.com/us/blog/loaded/201904/the-ostrich-effect
Tarix : 11 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
